جرم گیری منظم دندان‌ها بخش مهمی از حفظ بهداشت دهان و دندان است که معمولا توصیه می‌شود هر ۶ ماه یک بار آن را انجام دهید. اما آیا می‌دانستید سطوح مختلفی از تمیز کردن دندان وجود دارد؟ گاهی اوقات جرم گیری معمولی توسط دندانپزشک کافی نیست. مثلا هنگامی که خیلی دیر برای جرم گیری دندان مراجعه کنید و یا لثه های ملتهب و بیمار داشته باشید؛ اگر باکتری ها به زیر خط لثه شما حمله کنند، برای بازیابی سلامت لثه ها به جرم گیری عمیق دندان نیاز دارید. علائمی که نشان می دهد ممکن است به تمیز کردن عمیق دندان نیاز داشته باشید عبارتند از خونریزی لثه، عقب نشینی لثه و لق شدن دندان ها. جرم گیری عمیق از روش های موثر در درمان بیماری های لثه است. هر آنچه لازم است در مورد جرم گیری عمیق بدانید، در بخش های زیر گردآوری شده است. 

کلینیک تخصصی دندانپزشکی

برای دریافت مشاوره رایگان همین حالا تماس بگیرید

جرم گیری عمیق

جرم گیری عمیق دندان چیست؟

تمیز کردن عمیق دندان (SRP) به عنوان جرم گیری و صاف کردن سطح ریشه شناخته می شود. این روش با جرم گیری معمولی دندان ها تفاوت دارد. به طور خلاصه تمیز کردن عمیق، کمی عمیق تر و گسترده تر از تمیز کردن معمولی دندان است. در جرم گیری عمیق دندان دندانپزشک به زیر خط لثه می رود تا سمومی مانند جرم، تارتار و سایر موادی که روی سطوح دندان شما چسبیده اند را از بین ببرد. اگر این مواد برداشته نشوند، بیماری و التهاب لثه بدتر خواهد شد و خونریزی و عقب نشینی لثه تشدید می شود که اثرات بلند مدت آن شامل از دست دادن دندان و حتی از دست دادن استخوان است. تمیز کردن عمیق دندان به معنای واقعی کلمه صاف کردن یا تمیز کردن/خراش دادن سطح ریشه است که از نظر فنی زیر خط لثه قرار دارد.

جرم گیری عمیق دندان چیست

چه کسانی به جرم گیری عمیق دندان نیاز دارند؟

برخی از علائم بیماری لثه که می تواند نشان دهنده لزوم انجام جرم گیری عمیق دندان باشد، عبارتند از:

  • بوی بد دهان
  • خونریزی لثه (ژینژیویت یا مرحله اول پریودنتیت)
  • بافت لثه ملتهب/حساس
  • حساسیت هنگام استفاده از نخ دندان
چه افرادی به جرم گیری عمیق نیاز دارند

افرادی که یک یا چند مورد از ریسک فاکتورهای زیر را دارا هستند، معمولا به جرم گیری عمیق دندان نیاز پیدا می کنند:

  • دیابت
  • سابقه خانوادگی بیماری لثه (ژنتیک)
  • شرایط سلامتی مانند بیماری قلبی و آرتریت
  •  تغییرات هورمونی مرتبط با سلامت دهان، مانند ژنژیویت بارداری یا تغییراتی که توسط انواع خاصی از روش های پیشگیری از بارداری ایجاد می شود.
  • نصب نامناسب بریج های دندانی یا پرکردگی دندان نامناسب
  • اوربایت یا کج شدن دندان (مال اکلوژن)
  • بهداشت ضعیف دهان
  • سیگار کشیدن
  • استرس شدید
مقایسه جرم گیری معمولی و جرم گیری عمیق

جرم گیری عمیق دندان چگونه انجام می‌ شود؟

تمیز کردن عمیق دندان با جرم گیری معمولی متفاوت است. جرم گیری معمولی پلاک و جرم را از بالای خط لثه پاک می‌ کند در حالیکه جرم گیری عمیق، پلاک و جرم را از زیر خط لثه بر می ‌دارد.

بیماری لثه باعث ایجاد فاصله یا شکافی بین دندان‌ها و لثه‌ها می ‌شود که در آن جرم و پلاک می‌ توانند به دام بیفتند. تمیز کردن زیر خط لثه این تجمع جرم و پلاک را از بین می ‌برد. این روش زمانی تجویز می‌ شود که پاکت های لثه شما عمیق ‌تر از حد انتظار (بیش از ۵ میلی متر) باشند. به منظور تشخیص از دست دادن استخوان یا یافتن کیست یا آبسه، دندانپزشک شما ممکن است قبل از جرم گیری و روت پلنینگ رادیوگرافی انجام دهد. در بیماران مبتلا به بیماری مزمن پریودنتال، SRP ممکن است به کاهش عمق پاکت تا نیم میلی متر کمک کند.

تمیز کردن عمیق معمولاً طی دو یا چند جلسه انجام می شود و شامل جرم گیری لثه و صاف کردن سطح ریشه است. هر جلسه ممکن است ۱ تا ۲ ساعت طول بکشد. جرم گیری دندان و پلنینگ ریشه می ‌تواند باعث ایجاد ناراحتی شود، بنابراین یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن لثه ‌ها دریافت خواهید کرد.

تمیز کردن عمیق دارای دو بخش است: جرم گیری معمول دندان و روت پلنینگ.

در هنگام جرم گیری دندان:

پریودنتیست از یک ابزار دستی یا ارتعاشی به نام مقیاس کننده اولتراسونیک برای انجام فرآیند جرم گیری استفاده می کند. 

  • نوک فلزی ارتعاشی دستگاه، جرم و تارتار را از بالای لثه شما بر می دارد.
  • اسپری آب که روی نوک دستگاه قرار دارد، جرم را شسته و پلاک‌ ها را از پاکت های لثه پاک می‌ کند.
  • سپس دندانپزشک از یک جرم‌ گیر دستی (بدون برق) و دستگاه خراش دندان (به نام کورت) برای برداشتن تکه  ‌های کوچک باقی ‌مانده تارتار استفاده می ‌کند.

در حین صاف کردن ریشه:

روت پلنینگ مانند جرم گیری دندان است با این تفاوت که روی ریشه دندان های شما که زیر خط لثه قرار دارند انجام می شود. دندانپزشک:

  • با یک ابزار مخصوص به آرامی بافت لثه شما را کنار می زند و سطح ریشه ها را در معرض دید قرار می دهد.
  • از همان ابزار جرم گیری دندان برای جدا کردن تارتار از ریشه استفاده کرده و آنها را صاف می کند.
  • گاهی اوقات ممکن است یک داروی آنتی بیوتیک را مستقیماً در هر پاکت لثه تزریق کند.
مزایای جرم گیری عمیق دندان

مزایای جرم گیری عمیق دندان چیست؟

اگر بیماری لثه باعث جدا شدن لثه از دندان های شما و ایجاد فضایی به عمق بیش از ۵ میلی متر شود، ممکن است به جرم گیری عمیق نیاز داشته باشید. اگر بیماری لثه تشدید شود، فضای بین لثه و دندان ‌ها می ‌تواند به بزرگتر شدن ادامه دهد. این امر می تواند استخوان های نگهدارنده دندان های شما را ضعیف کند و باعث لق شدن دندان یا از دست دادن دندان شود.

اگر دندانپزشک تان جرم گیری عمیق را توصیه کند، مزایای این روش عبارتند از:

  • جلوگیری از پیشرفت بیماری لثه
  • درمان عفونت فعلی و کمک به بهبودی
  • پاکسازی دندان ها در بالا و پایین خط لثه 
  • از بین بردن بوی بد دهان ناشی از بیماری لثه
  • محافظت از ریشه دندان شما
معایب جرم گیری عمیق دندان

معایب جرم گیری عمیق دندان چیست؟

اگرچه جرم گیری عمیق می تواند بیماری لثه را درمان کند اما این روش معایبی نیز دارد که عبارتند از:

  • می تواند باعث صدمه به عصب شود.
  • اتصال مجدد لثه به دندان را تضمین نمی کند.
  • ممکن است باعث عقب نشینی لثه های شما شود.
  • اگر سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید، احتمال عفونت وجود دارد.
  • درد و حساسیت

درد و حساسیت شایع ترین عوارض جانبی جرم گیری عمیق دندان هستند. خطرات ناشی از تمیز کردن عمیق معمولاً حداقل است و فقط حدود ۵ تا ۷ روز طول می کشد، اگرچه در موارد شدید ممکن است تا چند هفته ادامه یابد.

مراقبت پس از جرم گیری عمیق دندان

لثه های شما ممکن است به طور موقت پس از جرم گیری عمیق متورم و حساس شوند. همچنین ممکن است کمی حساسیت دندانی داشته باشید. مهم ترین مواردی که لازم است پس از جرم گیری عمیق دندان به آنها توجه کنید، عبارتند از:

  • از خوردن غذاها و نوشیدنی های خیلی گرم یا خیلی سرد خودداری کنید.
  • غذاهای نرم بخورید.
  • مسکن و آنتی بیوتیک تجویزی را مصرف کنید.
  • از دهانشویه ضد میکروبی استفاده کنید.
  • به مدت ۲ تا ۳ روز از نوشیدنی ها و غذاهای اسیدی دوری کنید.
  • با خمیر دندان نانو هیدروکسی آپاتیت (nHa) مسواک بزنید.
  • به جای مسواک دستی از یک مسواک برقی استفاده کنید که می تواند به آرامی به شکستن پلاک قبل از سفت شدن و ایجاد جرم کمک کند.

بسیاری از دندانپزشکان یک دوره آنتی بیوتیک را پس از SRP تجویز می کنند تا از عفونت ناشی از افزایش بار باکتری جلوگیری کنند. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۰ به نظر می رسد که این امر نتایج درمانی خوبی ایجاد می کند

جرم گیری عمیق دندان

اگر جرم گیری عمیق انجام ندهید، چه اتفاقی می افتد؟

درمان پریودنتیت به محض اینکه دندانپزشک تان آن را  توصیه کرد، بسیار حیاتی است. در حالی که امکان معکوس کردن بیماری لثه پس از شروع آن وجود ندارد اما اغلب می توانید جلوی پیشرفت بیشتر آن را بگیرید. از آنجایی که ۴۷ تا ۷۰ درصد از بزرگسالان بالای ۳۰ سال به نوعی بیماری لثه مبتلا هستند، نادیده گرفتن آن کار مشکلی نیست!

تأثیر نادیده گرفتن بیماری لثه و عدم انجام جرم گیری عمیق دندان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • از دست دادن دندان در اثر پیشرفت پوسیدگی دندان (درمان حفره ها بدون لثه سالم برای محافظت از ریشه دندان دشوارتر است)
  • از دست دادن استخوان آلوئول
  • عقب نشینی دردناک لثه
  • دندان های لق که احتمال افتادن آنها بیشتر است.

حرف آخر

تمیز کردن عمیق دندان ممکن است خوشایند بنظر نرسد، اما برای متوقف کردن بیماری پریودنتال یک ضرورت است. این روش که اغلب SRP نامیده می شود، فراتر از یک جرم گیری معمول دندان است و سطح ریشه های زیر لثه ملتهب را با عمق پاکت بیش از ۵ میلی متر صاف و تمیز کند. جرم گیری عمیق دندان معمولا ۱ تا ۴ ساعت طول می کشد و اغلب به دو ویزیت تقسیم می شود. در این روش دندانپزشک پس از بی حس کردن لثه‌ ها از یک جرم‌ گیر دستی یا جرم گیری اولتراسونیک برای تراشیدن پلاک دندان‌ ها در بالا خط لثه استفاده می ‌کند. سپس روت پلنینگ را انجام می‌ دهد تا به لثه‌ ها کمک کند تا دوباره به دندان شما بچسبد. گاهی اوقات یک ژل آنتی بیوتیک روی دندان ‌ها در حین تمیز کردن استفاده می ‌شود تا میکروب ‌های سرسخت را از بین ببرد. در موارد دیگر، آنتی بیوتیک‌ های خوراکی یا دهانشویه آنتی بیوتیکی خاص ممکن است تجویز شود. دندان و ریشه دندان‌ های شما ممکن است بعد از عمل حساس ‌تر شوند، اما این علائم موقتی خواهد بود و می ‌توان با یک خمیر دندان قوی نانو هیدروکسی آپاتیت (nHa) با آنها مقابله کرد.