تغییر رنگ دندان به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از این علل مانند پیری اجتناب‌ناپذیر هستند و برخی دیگر مانند مصرف برخی از غذاها را می‌توان حذف کرد. در چنین شرایطی رنگ طبیعی دندان عوض می‌شود یا روی آن لکه‌هایی ایجاد می‌شود. در این مقاله می‌خواهیم علل تغییر رنگ دندان، انواع تغییر رنگ دندان، نحوه پیشگیری از بروز این مشکل و راه‌های درمان آن را بررسی کنیم. با ادامه ان مطلب ما را همراهی کنید.
برای دریافت مشاوره رایگان و تخصصی شماره خود را وارد نمایید
انواع تغییر رنگ دندان
تغییر رنگ دندان را می‌توان به سه گروه دسته‌بندی کرد:
تغییر رنگ بیرونی
در این حالت بخش بیرونی دندان تغییر رنگ می‌دهد. این احتمال وجود دارد که لکه‌ها فقط روی مینای دندان یا سطح آن ایجاد شده باشند. رایج‌ترین علل لکه‌های بیرونی عبارت‌اند از:
- غذاها
- نوشیدنی‌ها
- تنباکو
تغییر رنگ درونی
این نوع لکه‌ها بخش داخلی دندان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این شرایط لکه‌ها در برابر محصولات سفیدکننده مقاوم‌تر عمل می‌کنند. معمولاً لکه‌ها در این حالت خاکستری رنگ هستند. رایج‌ترین دلایل لکه‌های درونی دندان عبارت‌اند از:
- مصرف داروهای خاص
- ضربه یا آسیب به دندان
- پوسیدگی دندان
- مصرف بیش از حد فلوراید
- ژنتیک
تغییر رنگ به دلیل افزایش سن
در این شرایط مینای دندان کم‌کم از بین می‌رود و رنگ زردی ظاهر می‌شود. در اغلب اوقات، تغییر رنگ مربوط به افزایش سن ممکن است توسط عوامل بیرونی و درونی ایجاد شود.
چه عواملی باعث تغییر رنگ دندان می‌شود؟
رنگ دندان به دلایل مختلفی تغییر پیدا می‌کند که در این بخش به آنان می‌پردازیم.
- غذاها و نوشیدنی‌ها: قهوه، چای، کولا، شراب و برخی میوه‌ها و سبزیجات (مثلاً سیب و سیب‌زمینی) می‌توانند دندان‌های شما را لکه‌دار کنند.
- مصرف تنباکو: سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو می‌تواند باعث ایجاد لکه روی دندان شود.
- بهداشت ضعیف دندان: عدم مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شستشوی کافی برای از بین بردن پلاک و مواد مولد لکه می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان شود.
- بیماری: برخی بیماری‌ها هم می‌توانند منجر به تغییر رنگ دندان شوند. گاهی شیوه‌های درمانی هم می‌توانند باعث این مشکل شوند. به عنوان مثال، پرتودرمانی سر و گردن و شیمی درمانی می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شود. علاوه بر این، برخی عفونت‌ها در مادران باردار می‌توانند با تأثیرگذاری بر رشد مینای دندان، منجر به تغییر رنگ دندان در نوزادانشان شوند.
- داروها: وقتی آنتی‌بیوتیک‌های تتراسیکلین و داکسی سایکلین به کودکانی که دندان‌هایشان هنوز در حال رشد هستند (قبل از ۸ سالگی) داده شوند، می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند. دهان‌شویه‌ها و شوینده‌های حاوی کلرهگزیدین و ستیل پیریدینیم کلرید نیز می‌توانند دندان‌ها را لکه‌دار کنند. آنتی‌هیستامین‌ها (مانند بنادریل)، داروهای ضد روان‌پریشی و داروهای فشار خون بالا نیز باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شوند.
- مواد دندانپزشکی: برخی از مواد مورد استفاده در دندانپزشکی، مانند مواد ترمیم آمالگام، به ویژه مواد حاوی سولفید نقره، می‌توانند رنگ خاکستری مایل به سیاه روی دندان‌ها ایجاد کنند.
- افزایش سن: با افزایش سن، لایه خارجی مینای دندان از بین می‌رود و رنگ طبیعی عاج آشکار می‌شود.
- ژنتیک: برخی از افراد به طور طبیعی مینای درخشان یا ضخیم‌تری نسبت به دیگران دارند.
- محیط: فلوراید بیش از حد برخی منابع محیطی (سطوح بالای فلوراید در آب به طور طبیعی) یا استفاده بیش از حد از محصولات دارای فلوراید (شستشو، خمیر دندان و مکمل‌های فلوراید خوراکی) می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شود.
- ضربه و آسیب: به عنوان مثال، آسیب ناشی از زمین خوردن می‌تواند تشکیل مینای دندان را در کودکان خردسالی که دندان‌هایشان هنوز در حال رشد است، مختل کند. ضربه و آسیب حتی می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌های افراد بالغ شود.
علل تغییر رنگ دندان بر اساس رنگ دندان ایجاد شده
وقتی حرف از تغییر رنگ دندان می‌زنیم، منظور ما صرفاً رنگ زرد یا کرمی نیست. دندان می‌تواند به رنگ‌های دیگری هم تبدیل شود. در این بخش علل تغییر رنگ دندان بر اساس رنگ دندان ایجاد شده را بررسی می‌کنیم.
رنگ زرد:
افرادی که سیگار می‌کشند یا از تنباکوی جویدنی استفاده می‌کنند، ممکن است متوجه لکه‌های زردی روی دندان‌های خود شوند. تغییر رنگ زرد همچنین می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه یا شراب قرمز
- رژیمی که سرشار از قندهای ساده است
- داروهای خاص
- بهداشت ضعیف دهان
- خشکی مزمن دهان
رنگ قهوه‌ای:
لکه‌های قهوه‌ای می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. برخی از شایع‌ترین علل عبارت‌اند از:
- استفاده از تنباکو
- نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه، کولا و شراب قرمز
- میوه‌هایی مانند زغال اخته، شاه توت و انار
- پوسیدگی درمان نشده دندان
- تجمع تارتار
- مصرف برخی دهان‌شویه‌ها
رنگ سفید:
حفره می‌تواند باعث ایجاد لکه سفید روی دندان شما شود که با گذشت زمان تیره‌تر می‌شود. فلوراید بیش از حد نیز می‌تواند لکه‌های سفید روی دندان شما ایجاد کند.
رنگ سیاه:
لکه سیاه دندان می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- حفره دندانی که برای مدت طولانی درمان نشده
- پرکننده‌ها و روکش‌هایی که حاوی سولفید نقره هستند
- مکمل‌های آهن مایع
رنگ بنفش:
مصرف نوشیدنی‌های الکلی و شراب می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان به بنفش شود.
چگونه از تغییر رنگ دندان جلوگیری کنیم؟
شما می‌توانید تا حدی از تغییر رنگ دندان جلوگیری کنید. در ادامه نکاتی را در این زمینه می‌آوریم.
بعد از خوردن غذاهایی با رنگ‌دانه زیاد از دندان‌های خود مراقبت کنید. اگر قصد مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی‌های رنگ‌دانه دار را دارید، توصیه می‌شود به محض اتمام کار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. اگر انجام این کار برای شما امکان‌پذیر نیست، مقداری آب قرقره کنید. این کار مقداری از رنگ‌دانه‌ها را از دندان شما جدا می‌کند.
بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. توصیه می‌شود حداقل سه بار در روز مسواک بزنید، روزانه نخ دندان بکشید و همچنین از نخ دندان و خمیر دندان سفیدکننده یا دهان‌شویه استفاده کنید.
سبک زندگی خود را اصلاح کنید اگر سیگار می‌کشید یا تنباکو می‌جوید، با پزشک خود در مورد برنامه ترک سیگار صحبت کنید. بهتر است به رژیم غذایی خود نیز توجه کنید و تا حد امکان از مصرف بیش از حد غذاها و نوشیدنی‌هایی که رنگ‌دانه زیادی دارند، خودداری کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر متوجه تغییر رنگ دندان‌های خود شدید، از یک محصول سفیدکننده برای برطرف کردن تغییر رنگ استفاده کنید. خمیردندان، نخ دندان و دهان‌شویه مخصوص تهیه کنید. اگر با این محصولات مشکل رفع نشد، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. برخی از تغییر رنگ‌ها هم به خاطر آسیب‌هایی که به دندان وارد شده است، رخ می‌دهد.
در ان شرایط تنها دندانپزشک می‌تواند آسیب‌هایی مثل حفره یا ترک را برطرف کند. البته در این شرایط تنها دندانی تغییر رنگ می‌دهند که دچار آسیب شده است. بهتر است برای حفظ سلامت دندان خود سالی دو بار به دندانپزشک مراجعه کنید. در طول این قرارها مشکلات دندان شناسایی می‌شوند و با درمان زودهنگام می‌توان از بروز مشکلات پیچیده‌تر جلوگیری کرد.
روش‌های سفید کردن دندان چیست؟
نحوه درمان تغییر رنگ دندان به علت آن برمی‌گردد. در واقع دندانپزشک اول شناسایی می‌کند که علت تغییر رنگ چیست و این تغییر درونی است یا بیرونی و سطحی. سپس بهترین شیوه درمان انتخاب می‌شود. در واقع در ابتدا باید علت را درمان کنند. به عنوان مثال، اگر تغییر رنگ به دلیل پوسیدگی رخ داده است، ابتدا باید پوسیدگی را درمان کرد. سپس روش‌های تغییر رنگ را اجرا کرد. روش‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد. در ادامه این روش‌ها را توضیح می‌دهیم.
سفید کردن دندان یا بلیچینگ
یکی از روش‌های رایج برای سفید کردن دندان روش بلیچینگ است. در این روش از پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید برای از بین بردن لکه‌ها و برداشتن آن‌ها از روی دندان‌ها استفاده می‌کنند. این روش مناسب لکه‌های سطحی است. اما برخی از محصولات سفیدکننده می‌توانند لکه‌های عمیق دندان (درونی) را نیز از بین ببرند.
انجام بلیچینگ در مطب دکتر حدود یک ساعت طول می‌کشد. امکان استفاده از کیت‌های سفیدکننده خانگی هم وجود دارد. کیت‌های خانگی دوره درمانی طولانی دارند و چند هفته‌ای طول می‌کشد تا به طور کامل اثر کنند.
بیشتر بدانید : بلیچینگ دندان
کامپوزیت یا باندینگ دندان
اگر تغییر رنگ عمیق باشد و با بلیچینگ نتوان رنگ را تغییر داد، ممکن است دندانپزشک باندینگ دندان را توصیه کند. در این روش از رزین کامپوزیت هم‌رنگ دندان برای پنهان کردن دندان‌های تغییر رنگ داده استفاده می‌شود.
باندینگ در مقایسه با گزینه‌های دیگر (مانند روکش‌های چینی یا پرسلین) بسیار مقرون به صرفه‌تر است، اما احتمالاً هر پنج تا هفت سال یکبار باید آنان را ترمیم کنید. اگر چندین دندان شما تغییر رنگ داده است، احتمالاً استفاده از باندینگ توصیه نشود.
بیشتر بدانید : کامپوزیت دندان
ونیر پرسلین یا لمینت
از این روش هم زمانی استفاده می‌شود که تغییر رنگ عمیق باشد و با بلیچینگ رفع نشود. این روکش‌ها هم‌رنگ دندان، نازک و در عین حال قوی هستند. دندانپزشک روکش‌ها را به بخش جلویی دندان می‌چسباند تا عیوب پنهان شوند. هر ۵ تا ۱۵ سال یکبار باید این روکش‌ها را ترمیم کنید. نکته مهم دیگر این است که این روش بازگشت‌پذیر نیست. زیرا برای چسباندن لمینت مقداری از مینای دندان را تراش می‌دهند.
بیشتر بدانید : لمینت دندان
اقساط ۲۴ ماهه، با ارائه ضمانت نامه کتبی در کلینیک سریتا
روکش دندان
گاهی اوقات تغییر رنگ دندان از علائم پوسیدگی است. اگر علاوه بر تغییر رنگ، دندان‌های ضعیف یا پوسیده نیز داشته باشید، ممکن است دندانپزشک شما روکش یا تاج دندان را برای رفع این مشکل توصیه کند.
تاج کلاهکی به شکل دندان است که روی دندان اصلی شما قرار می‌گیرد و آن را از آسیب بیشتر محافظت می‌کند. روکش دندان به بهبود سلامت و عملکرد دندان‌ها و همچنین ظاهر آن‌ها کمک می‌کنند.
بیشتر بدانید : روکش دندان
چگونه می‌توان دندان‌های تغییر رنگ داده را در خانه درمان کرد؟
محصولات خانگی مختلفی همچون دهان‌شویه، خمیر دندان و کیت سفیدکننده وجود دارد. این محصولات را می‌توانید از داروخانه‌ها خریداری کنید. در حالی که برخی از محصولات بدون نسخه ایمن و مؤثر هستند، برخی دیگر می‌توانند به مینای دندان آسیب برسانند و دندان‌های شما را در برابر پوسیدگی و فرسایش آسیب‌پذیرتر کنند. به همین دلیل مهم است که قبل از خرید با دندانپزشک خود صحبت کنید.
به طور کلی، موادی که باید اجتناب شود عبارت‌اند از:
- سفید کردن دندان با جوش شیرین (بی‌کربنات سدیم)
- سفید کردن دندان با زغال فعال
- سفید کردن دندان با اسید سیتریک
در زمان خرید محصول به تأییدیه وزارت بهداشت و معتبر بودن آن توجه کنید.
برای دریافت مشاوره رایگان همین حالا تماس بگیرید
سخن نهایی
در این مقاله عللی را که موجب تغییر رنگ دندان می‌شوند، بررسی کردیم. علاوه بر این، انواع تغییر رنگ دندان و روش‌های درمان آن را توضیح دادیم. همان طور که گفتیم شما می‌توانید از بروز برخی از لکه‌ها و تغییر رنگ‌ها جلوگیری کنید. گاهی هم این تغییرات به دلیل افزایش سن رخ می‌دهند و قابل پیشگیری نیستند؛ اما باز هم روش‌هایی همچون لمینت و روکش وجود دارند که می‌توانند عیوب و لکه‌های دندان را بپوشانند.
