عصب کشی دندان، آخرین راه حل برای نجات دندان شماست. اگر شدت پوسیدگی و عفونت به حدی باشد که به عصب، کانال و ریشه دندان گسترش یافته و به پالپ دندان صدمه زده باشد، دندانپزشک مجبور است عصب دندان را به طور کامل تخلیه کرده و آن را با مواد پرکننده مخصوص پر نماید. این روش بسیار حساس است و فقط توسط متخصص درمان ریشه و در مطب یا کلینیک دندانپزشکی قابل انجام است. بنابراین عصب کشی دندان در خانه به هیچ وجه امکان پذیر نیست و فقط چند راه ساده وجود دارد که ممکن است بتوانید با امتحان کردن آنها برای مدت کوتاهی، درد و ناراحتی خود را تسکین دهید. اما تا زمانی که برای انجام عصب کشی توسط متخصص دندانپزشکی اقدام نکنید، عفونت و پوسیدگی و آسیب وارد شده به پالپ به قوت خود باقی خواهد بود.
برای دریافت مشاوره رایگان همین حالا تماس بگیرید
عصب کشی چیست؟
درمان کانال ریشه یا عصب کشی، یک روش دندانپزشکی برای برداشتن پالپ ملتهب یا عفونی در داخل دندان و سپس ضد عفونی و پر کانال و مهر و موم کردن آن با مواد مخصوص است. درمان ریشه برای از بین بردن باکتری‌ها از کانال ریشه عفونی، جلوگیری از عفونت مجدد دندان و نجات دندان طبیعی طراحی شده است.
مراحل عصب کشی
عصب کشی دندان معمولا شامل مراحل زیر است:
- تزریق بی حسی موضعی برای بی حس کردن دندان عفونی و لثه‌های اطراف
- قرار دادن یک تکه لاستیک نازک و انعطاف پذیر روی دندان عفونی و لثه‌های مجاور؛ برای خشک نگه داشتن دندان در طول درمان
- ایجاد یک سوراخ در تاج دندان به منظور دسترسی به پالپ
- برداشتن اعصاب، رگ‌های خونی و بافت‌های داخل پالپ با استفاده از ابزارهای کوچک دندانپزشکی
- تمیز و ضد عفونی کردن اتاقک پالپ و کانال‌های ریشه
- پر کردن محفظه خالی پالپ و کانال‌های ریشه با مواد پر کننده مخصوص (گوتاپرکا)
- قرار دادن یک پست در کانال ریشه در صورت نیاز
- پر کردن دندان با مواد پر کننده موقت یا دائمی
نکته: در صورت پر کردن دندان با مواد پر کننده موقت لازم است مدتی بعد برای پر کردن دائمی دندان و نصب روکش به دندانپزشک مراجعه کنید.
- قرار دادن روکش دندان بعد از عصب کشی
ابزار و تجهیزات مورد نیاز
مهم‌ترین ابزارهای لازم برای عصب کشی دندان شامل موارد زیر هستند:
- فرزهای ریشه (Endodontic Burs)
- کاوشگرهای ریشه یا روت کانال اکسپلورر (Root Canal Explorer)
- حفر کننده (Excavator)
- باربروچ (Barbed Broach)
- فایل‌ها و ریمرها (Files and Reamers)
- گیتس دریل (Gates-Glidden Drills)
- پیرو ریمر (Peeso Reamer)
- ابزار اولتراسونیک
نقش تخصص دندانپزشک در عصب کشی
عصب کشی مستلزم مهارت و تخصص بالای دندانپزشک است و به همین خاطر باید توسط متخصص اندو انجام شود. متخصص اندو می‌تواند با توجه به وضعیت بیمار از تکنیک‌ها و روش‌های جدید برای عصب کشی استفاده نماید؛ به طوریکه یک عصب کشی کاملا موفق انجام شود و نیاز به تکرار درمان نباشد.
نیاز به مراجعه به دندانپزشک
در صورت مشاهده هر یک از علائم پوسیدگی و عفونت دندان لازم است در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. در غیر اینصوت احتمال گسترش عفونت و پوسیدگی به پالپ دندان و نیاز به انجام عصب کشی وجود خواهد داشت.
اهمیت تشخیص صحیح: تشخیص صحیح و به موقع پوسیدگی دندان اهمیت بسیاری دارد. به عنوان مثال اگر عفونت دندان به عصب رسیده باشد اما دندانپزشک فقط یک پر کردن ساده انجام دهد، درد و التهاب و عفونت گسترش خواهد یافت و حتی ممکن است دیگر عصب کشی نیز نتواند دندان را نجات دهد.
بی حسی موضعی و روش‌های کنترل درد: عصب کشی در اغلب موارد تحت بیحسی موضعی انجام میشود. با این حال دندانپزشک ممکن است با توجه به شرایط بیمار از سدیشن نیز استفاده نماید. خود فرایند عصب کشی کاملا بدون درد است. اما مقداری ناراحتی پس از رفع بی حسی وجود خواهد داشت. مصرف مسکن‌های بدون نسخه و یا تجویزی، کمپرس سرد، عدم مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های بسیار گرم و سرد و همچنین اجتناب از وارد آمدن فشار به دندان عصب کشی شده از موثرترین روش‌های کنترل درد پس از عصب کشی هستند.
مهارت‌های تخصصی دندانپزشک در انجام عصب کشی: اگر دندانپزشک مهارت تخصصی کافی برای عصب کشی را نداشته باشد، نه تنها عفونت دندان به طور کامل برطرف نخواهد شد بلکه بیمار به مشکلات بیشتری دچار میشود. یک متخصص عصب کشی با تجربه می‌تواند تشخیص دهد که کدام روش عصب کشی برای بیمار مناسب است. همچنین او سعی می‌کند بخش سالم دندان را تا حد ممکن نتراشد تا ساختار دندان تضعیف نشود. علاوه بر این متخصص اندو باید بتواند عفونت را از تمامی کانال‌های دندان پاک کند؛ یعنی قادر باشد کانال اضافی دندان راتشخیص دهد و آن را پاکسازی نماید.
روش‌های کاهش درد دندان قبل از عصب کشی در خانه
همانطور که گفتیم، عصب کشی دندان در خانه ممکن نیست. با این حال روش‌های ساده‌ای وجود دارد که می‌توانید به منظور کاهش درد دندان قبل از عصب کشی در خانه امتحان کنید.
استفاده از مسکن‌های بدون نسخه: ساده‌ترین روش برای تسکین درد دندان قبل از عصب کشی، استفاده از مسکن‌های بدون نسخه است؛ مانند استامینوفن، ژلوفن، نوافن و مفنامیک اسید.
کمپرس سرد و گرم: کمپرس سرد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در اغلب موارد باعث تسکین درد دندان عفونی خواهد شد. با این حال برای برخی افراد ممکن است باعث تشدید درد شود. در اینصورت می‌توانید کمپرس گرم را امتحان کنید.
شستشو با محلول آب و نمک: شستشوی دهان با آب و نمک به پاکسازی دهان و تسکین التهاب کمک می‌کند و بنابراین می‌تواند در کاهش درد موثر باشد. برای این کار نصف قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب جوشیده ولرم بریزید و روزی چند بار با آن غرغره کنید.
استفاده از ژل‌ها و کرم‌های بی حس کننده موضعی: ژل‌ها و کرم‌های بی حس کننده موضعی متنوعی برای تسکین درد دندان وجود دارند. انواع قوی‌تر آنها با نسخه پزشک قابل تهیه هستند اما اغلب آنها بدون نسخه‌اند. کافی است آنها را به صورت موضعی روی لثه اطراف دندان دردناک بمالید. این محصولات معمولا یک تسکین فوری ایجاد می‌کنند اما ماندگاری اثرات آنها با توجه به محصول می‌تواند متفاوت باشد.
تغییرات در رژیم غذایی و پرهیز از مواد غذایی تحریک کننده: مصرف غذاها و نوشیدنی‌های بسیار گرم و بسیار سرد و همچنین خوراکی‌های اسیدی، تند و شور می‌تواند باعث تحریک و التهاب لثه و تشدید دندان درد شود. علاوه بر اجتناب از مصرف آنها از جویدن غذاهای سفت و چسبنده نیز خودداری کنید.
روش‌های کاهش درد دندان بعد از عصب کشی در خانه
بعد از عصب کشی و برطرف شدن بیحسی دندان تا مدت کوتاهی احساس درد خواهید کرد و ممکن است حساسیت دندانی را تجربه کنید. امتحان کردن روش‌های زیر می‌تواند در تسکین درد دندان بعد از عصب کشی در خانه موثر باشد.
استفاده از مسکن‌های تجویز شده توسط دندانپزشک: مسکن‌های نسخه‌ای به خوبی می‌توانند درد و التهاب پس از عصب کشی دندان راتسکین دهند زیرا قوی‌تر از مسکن‌های بدون نسخه هستند.
مراقبت‌های پس از عصب‌کشی (نکات بهداشتی): مسواک زدن منظم و آرام به همراه کشیدن نخ دندان، غرغره با آب نمک ولرم، عدم وارد آوردن فشار به پانسمان از مهم‌ترین نکات بهداشتی پس از عصب کشی هستند.
جلوگیری از فشار آوردن به دندان درمان‌شده: دندان عصب کشی شده تا مدتی حساس خواهد بود. به همین خاطر سعی کنید در چند هفته اول بعد از عصب کشی از جویدن خوراکی‌های سفت و چسبناک با دندان عصب کشی شده اجتناب کنید و غذا را با فشار آرام بجوید.
استفاده از دهانشویههای آنتی‌باکتریال: استفاده از دهانشویههای آنتی باکتریال می‌تواند به کاهش التهاب در لثه و دندان عصب کشی شده کمک کند و از این طریق در کاهش درد موثر باشد.
مصرف آنتی بیوتیک تجویزی: در اغلب موارد دندانپزشک بعد از عصب کشی، یک دوره آنتی بیوتیک برای شما تجویز خواهد کرد. این کار به منظور جلوگیری از بروز عفونت و یا رفع کامل عفونت قبلی دندان انجام میشود. مصرف منظم و کامل آنتی بیوتیک با کاهش التهاب و از بین بردن عفونت باعث تسکین درد دندان بعد از عصب کشی خواهد شد.
عدم مصرف دخانیات: اگر اهل دخانیات هستید، حداقل تا زمان بهبودی کامل از عصب کشی دندان از آن اجتناب کنید. زیرا دخانیات با افزایش ریسک التهاب و عفونت می‌تواند بهبودی شما را به تعویق بیندازد.
پیگیری و مراجعه‌های منظم به دندانپزشک: درد بعد از عصب کشی دندان باید بتدریج کمتر شود و در عرض چند روز از بین برود. بنابراین اگر متوجه تشدید درد و التهاب در دندان عصب کشی شده شدید، برای پیگیری بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین مراجعات منظم دندانپزشکی را فراموش نکنید.
برای دریافت مشاوره رایگان همین حالا تماس بگیر
حرف آخر
پوسیدگی دندان در هر مرحله‌ای که باشد، به درمان و رسیدگی نیاز دارد؛ خصوصا اگر عفونت و پوسیدگی به عصب دندان گسترش یافته باشد. در اینصورت به درمان جدی‌تری به نام عصب کشی نیاز خواهید داشت. عصب کشی، یک پروسه دندانپزشکی فوق العاده حساس است بنابراین فقط باید توسط متخصص دندانپزشکی انجام شود. این بدان معناست که عصب کشی دندان در خانه امکان پذیر نیست و شما فقط می‌توانید مقداری از درد و ناراحتی دندان را قبل از عصب کشی کاهش دهید. با این حال این تسکین درد، موقتی است و تا رفع کامل عفونت از طریق عصب کشی دندان به طور کامل برطرف نخواهد شد.
