جرم گیری دندان با دستگاه اولتراسونیک

فهرست مطالب

یکی از روش های رایج برای پیشگیری از مشکلات دندان ها و لثه نظیر پوسیدگی دندان، بیماری‌های پریودنتال و … انجام جرم گیری دندان به صورت منظم است. جرم گیری دندان به روش های مختلفی انجام می شود که روش مناسب برای جرم گیری توسط دندانپزشک و با توجه به وضعیت دندان ها و لثه های بیمار انتخاب خواهد شد.

جرم گیری دندان با دستگاه اولتراسونیک، رایج ترین و معروف ترین روش جرم گیری دندان است. جرم‌ گیر اولتراسونیک دندان، یک دستگاه دندانپزشکی است که تارتار و پلاک دندان را از بین می‌ برد. این دستگاه به خاطر ارتعاشات مافوق صوت خود که رسوبات کلسیفیه روی دندان ها را تجزیه می کند، بسیار محبوب است. در این مقاله قرار است به طور کامل با دستگاه اولتراسونیک، عملکرد، مزایا و معایب آن و همچنین نحوه جرم گیری دندان با دستگاه اولتراسونیک آشنا شوید.

دستگاه اولتراسونیک چیست؟

جرم‌گیر اولتراسونیک دستگاهی است که از ارتعاشات اولتراسونیک (مافوق صوت)  برای تمیز کردن دندان ‌ها و حذف پلاک استفاده می‌ کند. این دستگاه یک ابزار رایج در دندانپزشکی است اما می‌ توان از آن برای اهداف دیگری مانند تمیز کردن لنزهای تماسی یا پاک کردن رنگ از روی دیوارها نیز استفاده کرد.

در واقع جرم گیر اولتراسونیک از سه جزء اصلی تشکیل شده است: ویبراتور اولتراسونیک، پمپ خنک کننده و ژنراتور اولتراسونیک. ویبراتور اولتراسونیک جرم گیر، یک جزء مهم است زیرا از فرکانس های اولتراسونیک برای حذف پلاک، جرم و سایر مواد زائد از دندان استفاده می کند. در مدیریت بیماری پریودنتال، یکی از قدرتمندترین فناوری های موجود، جرم گیری اولتراسونیک دندان است. دستگاه های اولتراسونیک دندان با استفاده از فناوری پیزوالکتریک یا مغناطیسی به سرعت سر قلم را به لرزه در می ‌آورند تا به طور موثر جرم، مواد زائد و لکه‌ ها را از بین ببرد.

با توجه به وبسایت معتبر https://www.sciencedirect.com  جرم گیرهای اولتراسونیک مدرن، خود تنظیم هستند و دارای کنترل توان متغیر می باشند. هرچه تنظیم قدرت بالاتر باشد، لرزش بیشتر است و احتمال اینکه بیمار احساس ناراحتی کند افزایش خواهد یافت. به طور کلی، باید از تنظیمات کم تا متوسط استفاده شود تا از آسیب ناخواسته به سطح دندان جلوگیری شود.

بیشتر بدانید : جرم گیری دندان

نحوه عملکرد جرم گیر اولتراسونیک

جرم‌ گیر اولتراسونیک دندان از ارتعاشات اولتراسونیک برای کمک به حذف پلاک و جرم از دندان‌ ها استفاده می ‌کند. این ارتعاشات، رسوبات سطح دندان را شل کرده و حذف آنها را آسان تر می کند. دستگاه اولتراسونیک در از بین بردن لکه از روی دندان ها نیز موثر است.

در حال حاضر دو نوع اصلی دستگاه اولتراسونیک (انواع پیزوالکتریک و مغناطیسی‌استریکتیو) وجود دارد اما هر دو به یک شکل عمل می ‌کنند؛ نیروهای الکترومغناطیسی که از طریق یونیت دستی عبور می ‌کنند، باعث می ‌شوند نوک کوچک آن به سرعت ارتعاش کند. با این حال هر نوع از دستگاه های اولتراسونیک حرکت متفاوتی دارند: انواع مغناطیسی در یک الگوی بیضوی حرکت می کنند، در حالی که انواع پیزوالکتریک در یک مسیر خطی حرکت می نمایند. ارتعاشات برای هر دو نوع آنقدر سریع هستند (حدود ۲۵ هزار تا ۴۵ هزار بار در ثانیه) که در محدوده اولتراسونیک قرار می گیرند.

نوک دستگاه اولتراسونیک با حرکت شدید و تکراری خود به راحتی قادر است رسوبات سفت شده روی دندان را بدون آسیب رساندن به آن بشکند. برخی از نوک ها به قدری ظریف هستند که می توان از آنها نه تنها روی سطوح تاج دندان بلکه روی ریشه ها نیز استفاده کرد. جرم ‌گیر اولتراسونیک می ‌تواند به سرعت لکه‌ های سخت و تارتار را از بین ببرد که این که به معنای زمان درمان کوتاه تر برای بیمار و خستگی کمتر برای دندانپزشک خواهد بود. در واقع نوک ابزار به قدری سریع حرکت می کند که باید توسط جریان ثابتی از مایع خنک شود، فرآیندی که به آن لاواژ می گویند.

لاواژ علاوه بر جلوگیری از گرم شدن بیش از حد نوک دائماً مواد زائد را از ناحیه تحت درمان دور می کند. و یک مزیت دیگر هم دارد: وقتی آب از نوک ارتعاشی عبور می کند، میلیون ها حباب کوچک ایجاد می شود (اثری به نام کاویتاسیون). مشخص شده که این کار در پاره شدن دیواره سلول های باکتریایی و مختل کردن محیط مطلوب باکتری های مضر ، بسیارموثر است. در صورت نیاز حتی می توان عوامل ضد میکروبی را به آب شستشو اضافه کرد.

بیشتر بدانید : آیا جرم گیری دندان را خراب می‌کند؟

مزایای جرم گیر اولترا سونیک

به طور کلی، هر کسی که به تمیز کردن عمیق دندان ها چه در بالای خط لثه و چه در زیر خط لثه نیاز دارد، می تواند از جرم گیری با اولتراسونیک بهره ببرد. این درمان به ویژه به عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای افرادی که ممکن است مستعد بیماری پریودنتال (لثه) باشند، مهم است. در بسیاری از موارد، جرم ‌گیر اولتراسونیک در ترکیب با جرم‌ گیرهای دستی سنتی برای تمیز کردن کامل استفاده می ‌شود.

از نظر اثربخشی، ایمنی و راحتی بیمار، جرم گیری  دندان با دستگاه اولتراسونیک یکی از بهترین روش های درمان غیر جراحی پریودنتال است.

جرم گیری با اولتراسونیک راحت تر از تکنیک های سنتی است. این روش مانور پذیرتر، سریع تر و کارآمدتر است و تجربه لذت بخشی را برای بیمار به ارمغان می آورد. همچنین می تواند به طور بالقوه التهاب لثه و مضرات مرتبط با آن را معکوس کند. در مواردی که بیماری لثه قابل برگشت نیست، این فرآیند می تواند به مدیریت و به حداقل رساندن شدت آن کمک نماید. در نهایت، جرم گیری با اولتراسونیک می تواند به کوتاه شدن زمان بهبودی فرد بعد از جرم گیری کمک کند زیرا آسیب کمتری به لثه ها وارد می کند.

به طور کلی، این تکنیک در تمیز کردن دندان‌ها و لثه‌ ها بهتر عمل می‌ کند زیرا نوک قلم دستگاه اولتراسونیک بسیار باریک است و می تواند در تمیز کردن سوراخ های کوچک و شیارهای باریک موثرتر عمل کند. و در عین حال این کار را به روشی دلپذیرتر انجام می‌ دهد زیرا نوک قلم با یک فشار بسیار کم نیز می تواند کار جرم زدایی را به خوبی انجام دهد.

بیشتر بدانید : مزایا و معایب جرم گیری دندان

معایب

جرم گیری دندان با دستگاه اولتراسونیک می تواند معایبی نیز داشته باشد که در اغلب موارد، قابل توجه نیستند.

• صدای تولید شده توسط دستگاه اولتراسونیک در حین جرم گیری می تواند برای برخی از افراد آزار دهنده باشد. 
• امکان بروز حساسیت دندانی تا چند روز پس از جرم گیری وجود دارد که البته این وضعیت موقتی خواهد بود.
• در صورت وجود ترک و پوسیدگی در دندان ها احتمال درد و آسیب دیدگی وجود دارد.
• اگر فشار آب ثابت نباشد، هندپیس ‌ها می ‌توانند به طور قابل توجهی در طی مراحل طولانی جرم‌گیری گرم شوند.
• آسیب حرارتی یاتروژنیک به دندان در صورت عدم استفاده دقیق امکان پذیر است.
• اگر ایمپلنت تیتانیوم، ترمیم های کامپوزیت یا پرسلن دارید یا دندان هایتان در برخی نواحی دچار دمینرالیزیشن (کاهش مواد معدنی مینای دندان) شده اند، حتما قبل از جرم گیری دندان با دستگاه اولتراسونیک به دندانپزشک تان اطلاع دهید. زیرا جرم گیری با دستگاه اولتراسونیک در شرایط اینچنینی می تواند به صدمات دندانی منجر شود.
• افرادی که دارای ضربان ساز قلب هستند، باید از قبل در اینباره با دندانپزشک خود صحبت کنند. زیرا دستگاه های اولتراسونیک ممکن است بر برخی از ضربان ‌سازهای قلب تأثیر بگذارند! 
• جرم گیری با دستگاه اولتراسونیک برای افرادی که دندان های بیش از حد حساس دارند که ممکن است شامل دندان های شیری یا دندان های تازه بیرون آمده باشد، توصیه نمی شود.

کاربردها

اسکیلرهای اولتراسونیک غالبا چند منظوره هستند و دارای چند mode می باشند و بر همین اساس کاربردهای مختلفی دارند.

• مد جرم گیری به منظور حذف جرم ها و پلاک های دندانی
• جراحی های پریو یا همان جرمگیری های عمیق زیر لثه (مد پریو)
• عصب کشی ها ، شستشوی کانال دندان ، خارج کردن فایل شکسته (مد اندو)
• حذف لکه های دندانی خفیف تا متوسط
• این ابزار دندانپزشکی بغیر از کاربردهای معمول در دندانپزشکی می تواند برای تمیز کردن لنزهای تماسی دندان نیز به کار رود.

بیشتر بدانید : جرم گیری عمیق دندان با بروساژ

جرم گیری دندان با دستگاه اولتراسونیک

استفاده از دستگاه اولتراسونیک در جرم گیری دندان باعث تسهیل و تسریع این روش دندانپزشکی متداول و پرطرفدار شده است. این فرایند در صورت کاربرد صحیح توسط دندانپزشک هیچ گونه آسیبی به ساختار دندان وارد نمی کند و مدت زمان جرم گیری را نیز کاهش می دهد. برای افرادی که مشکلات سلامتی خاصی ندارند (به عنوان مثال مشکلات تنفسی و یا دستگاه های ضربان ساز)، جرم گیری دندان با دستگاه اولتراسونیک بهترین و موثرترین روش جرم گیری محسوب می شود. جرم گیری با دستگاه اولتراسونیک می تواند به صورت مستقل و یا در ترکیب با روش جرم گیری سنتی مورد استفاده قرار گیرد.

مراحل

جرم گیری دندان یک روش بسیار متداول در دندانپزشکی است که گاهی اوقات به همراه روت پلنینگ انجام می شود. مراحل جرم گیری عموما شامل موارد زیر است.

• ابتدا دندانپزشک دندان ها و لثه های بیمار را با یک آینه کوچک به خوبی بررسی می کند تا اطمینان حاصل کند مشکلی وجود ندارد که مانع از انجام جرم گیری شود.
• جرم گیری در افرادی که لثه های سالمی دارند، با یک درد بسیار خفیف همراه است. اما در بیمارانی که مشکل پریودنتال دارند، می تواند درد بیشتری ایجاد کند. در این مرحله در صورت تشخیص دندانپزشک از بی حسی موضعی روی لثه های بیمار استفاده خواهد شد.
• سپس دندانپزشک دستگاه اولتراسونیک را روشن می کند و با قلم ظریف آن شروع به جرم گیری می نماید. دستگاه های اولتراسونیک غالبا یک پدال پایی دارند که با فشردن پدال، هندپیس دستگاه فعال می شود. ابزار جرم گیری با زاویه ۴۵ تا ۹۰ درجه نسبت به دندان قرار می گیرد و با حرکات افقی، عمودی و چرخشی به انجام جرم گیری می پردازد. این قلم با حرکات لرزشی مداوم و بسیار سریع، لایه های جرم و پلاک را شل و ضعیف می کند و همزمان یک جریان آب شدید به محل جرم گیری پاشیده می شود. این جریان آب از طریق شیلنگ متصل به پدال به نوک هندپیس هدایت می شود و به خنک کردن قلم و شستن جرم های جدا شده کمک خواهد کرد.
• دندانپزشک به خوبی نواحی مختلف دندان را تمیز می کند؛ زیر لثه، اطراف ریشه دندان، انتها تاج دندان و غیره.
• هر چه میزان و ضخامت جرم ها و پلاک های جمع شده روی نواحی مختلف بیشتر باشد، برای حذف آنها به زمان بیشتری نیاز است. 
• پس از حذف تمام پلاک ها و جرم ها دندانپزشک از یک مسواک برقی قوی و یک خمیر دندان مخصوص برای پاکسازی بیشتر دندان ها استفاده می کند. ممکن است صدای ساییده شدن مسواک برقی روی دندان ها کمی ترسناک بنظر برسد اما به هیج وجه دردناک نخواهد بود.
• در این مرحله دندانپزشک برای حذف جرم های گیر کرده در شکاف ها، به صورت تخصصی نخ دندان می کشد.
• سپس لازم است بیمار، دهان خود را آبکشی نماید. در اغلب موارد از فلوراید مایع برای آبکشی دهان استفاده خواهد شد.
• ممکن است در صورت تمایل بیمار، در پایان کار فلوراید تراپی نیز انجام شود.

حرف آخر

هنگامی که بحث تمیز کردن دندان ها به میان می آید، ابزارهای دندانی معدودی وجود دارند که می ‌توانند با قدرت و سرعت یک جرم‌ گیر اولتراسونیک برابری کنند. تجهیزات اولتراسونیک برای اولین بار در دهه ۱۹۵۰ در دندانپزشکی مورد استفاده قرار گرفتند. امروزه، جرم گیری با اولتراسونیک یک فناوری مطمئن و ایمن با کارایی حداکثری است. این دستگاه پیشرفته می‌ تواند باکتری‌ ها را همراه با رسوبات سختی که مسواک شما نمی‌ تواند آنها را حذف کند، از دندان ها جدا کند و بشوید. همچنین قادر است  به دندان‌ هایی که لکه های جزئی تا متوسط دارند، کمک کند تا درخشان ‌تر به نظر برسند.

دستگاه های اولتراسونیک، ابزار منتخب بسیاری دندانپزشکان و متخصصان دندان هستند. زیرا آنها در از بین بردن تجمع لکه‌ ها، پلاک‌ های دندانی و جرم (همچنین تارتار) از تاج (بالای لثه) و ریشه (زیر لثه) دندان‌ ها بسیار خوب عمل می ‌کنند. از آنجایی که حذف پلاک و جرم به از بین بردن باکتری‌ های مضر زیر خط لثه کمک می‌ کند، تمیز کردن دندان با جرم‌ گیر اولتراسونیک (که گاهی اوقات «دبریدمان ریشه» نامیده می‌ شود) یک روش ساده برای پیشگیری از ایجاد بیماری لثه و جلوگیری از پیشرفت مجدد آن است.