دندانهای عقل دیرتر از سایر دندانها رشد میکنند و معمولاً در نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ سالگی از لثهها بیرون میزنند اما میتوانند در هر سنی مشکلاتی ایجاد کنند. در برخی مواقع، درد و ناراحتی ناشی از دندان عقل به حدی شدید است که چارهای به جز کشیدن آن باقی نمیماند. در این صورت دندانپزشک با توجه به شرایط بیمار از یکی از روشهای کشیدن دندان عقل استفاده خواهد کرد. اگر نگران کشیدن یک یا چند دندان عقل خود هستید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. در ادامه به معرفی روشهای مختلف کشیدن یک دندان عقل به همراه مزایا و معایب هر یک میپردازیم.
برای دریافت مشاوره رایگان شماره خود را وارد کنید
چرا نیاز به کشیدن دندان عقل داریم؟
دندان عقل به دلایل مختلفی ممکن است نیاز به کشیدن پیدا کند. بنابراین بهتر است علائم و نشانههای اصلی نیاز به کشیدن دندانهای عقل را بدانید.
علائم و نشانههای نیاز به کشیدن دندان عقل
مهمترین علائمی که نشان میدهد دندان عقل شما نیاز به کشیدن دارد، شامل موارد زیر هستند:
- درد در قسمت پشت دهان
- دشواری در باز و بسته کردن دهان
- التهاب و خونریزی لثه
- کیست
- گوش درد یا سردرد
- کجی یا شلوغی دندانها در فک
- بوی بد دهان
- گیر کردن دندان عقل در لثه و تورم شدید لثه
دلایل کشیدن دندان عقل
دلایل مختلفی ممکن است باعث شود که به کشیدن یک دندان عقل نیاز پیدا کنید. اصلیترین دلایل خارج کردن دندان عقل عبارتند از:
- نبود فضای رشد دندان عقل
- مشکلات دندان عقل نهفته
- عفونت مکرر بافت نرم پشت دندان عقل
- پوسیدگی دندان عقل
- ایجاد شلوغی و کراودینگ دندانهای دیگر
نبود فضای رشد دندان عقل
کمبود فضا در قوس دهانی از مهمترین دلایل کشیدن یک دندان عقل است. در چنین شرایطی، دندان عقل در استخوان گیر میکند یا با زاویه نامطلوبی رشد مینماید که میتواند به ساختارهای دهانی مجاور صدمه بزند.
مشکلات دندان عقل نهفته
دندان عقل نهفته به دندانی گفته میشود که به صورت نهفته در لثه رشد میکند و از آن بیرون نمیزند. این وضعیت میتواند به جابجایی سایر دندانها، ایجاد کیست، ایجاد محدودیت در حرکات دهان و … منجر شود.
عفونت مکرر بافت نرم پشت دندان عقل
در مواردی که نحوه رویش دندان عقل باعث التهاب و عفونت مکرر در لثه پشتی و بافت اطراف شود، کشیدن آن ضرورت خواهد داشت.
پوسیدگی دندان عقل
پوسیدگی دندان عقل باید در اسرع وقت درمان شود. در غیر اینصورت این پوسیدگی میتواند به دندانهای مجاور سرایت کند. بیرون آوردن دندان عقل، رایجترین روش برطرف کردن پوسیدگی است.
ایجاد شلوغی و کراودینگ دندانهای دیگر
در برخی موارد دندان عقل میتواند باعث شلوغی بیش از حد دندانها یا فشار بر سایر دندانها شود. در اینصورت لازم است در اسرع وقت برای کشیدن آن اقدام کنید.
انواع روشهای کشیدن دندان عقل
دندانپزشک با توجه به وضعیت بیمار میتواند از روشهای مختلفی برای خارج کردن دندان عقل استفاده کند که عبارتند از:
- کشیدن دندان عقل به روش سنتی
- کشیدن دندان عقل با جراحی
- کشیدن دندان عقل با لیزر
| معایب | مزایا | مراحل انجام | روش کشیدن دندان عقل |
| احتمال بیشتر خونریزی نیاز به دوره نقاهت طولانیتر | فرایند ساده و سریع کم هزینهتر | ۱.بیحسی موضعی ۲. جدا کردن بافتهای اطراف دندان ۳.کشیدن دندان با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی | روش سنتی |
| هزینه بالاتر نیاز به زمان بیشتر برای بهبودی | مناسب برای دندانهای نهفته و نیمه نهفته کاهش خطر آسیب به دندانهای مجاور | ۱.بیهوشی یا بیحسی موضعی ۲.برش لثه برای دسترسی به دندان ۳.برداشتن دندان و بخیه زدن محل | جراحی |
| هزینه بالاتر نیاز به تجهیزات خاص | کاهش خونریزی و تورم بهبودی سریعتر | ۱.بیحسی موضعی ۲.استفاده از لیزر برای برداشتن بافتهای اطراف دندان ۳.کشیدن دندان با کمک لیزر و ابزارهای خاص | لیزر |
کشیدن دندان عقل به روش سنتی
در صورتی که دندان عقل به طور کامل از لثه بیرون زده و در دسترس دندانپزشک باشد، کشیدن دندان عقل بدون جراحی انجام میشود.
مراحل انجام کشیدن دندان عقل به روش سنتی
مراحل خارج کردن دندان عقل به روش سنتی از این قرار است:
- بی حس کردن اطراف دندان مورد نظر
- گرفتن دندان با ابزار مخصوص (فورسپس)
- تکان دادن دندان برای لق کردن ریشهها
- بیرون کشیدن دندان
- قرار دادن گاز استریل برای کنترل خونریزی
مزایا و معایب روش سنتی
کشیدن یک دندان عقل بدون جراحی با مزایا و معایب زیر همراه است.
مزایا:
- یک روش سریع و سرپایی است.
- دوره نقاهت کوتاهی دارد.
- مقرون بصرفه است.
- در تمام کلینیکها و مطبها قابل انجام است.
معایب:
- احتمال خونریزی و عفونت وجود دارد.
- ممکن است دندان عقل در حین کشیدن بشکند.
- احتمال آسیب به بافتهای مجاور وجود دارد.
- برای تمام دندانهای عقل مناسب نیست.
کشیدن دندان عقل با جراحی
کشیدن دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته از طریق جراحی امکان پذیر است.
مراحل انجام جراحی کشیدن دندان عقل
مراحل خارج کردن دندان عقل از طریق جراحی شامل موارد زیر است:
- گرفتن عکس رادیولوژی از دهان و فک
- تزریق بی حسی یا بیهوشی
- برش لثه
- تقسیم دندان به چند تکه (در صورت نیاز)
- خارج کردن دندان
- بخیه زدن محل برش لثه
- قرار دادن پانسمان
مزایا و معایب جراحی دندان عقل
جراحی دندان عقل میتواند مزایا و معایب زیر را داشته باشد.
مزایا:
- دندان عقل به طور کامل از لثه خارج میشود.
- برای دندانهای عقل نهفته و نیمه نهفته مناسب است.
- میتواند تحت بیهوشی انجام شود.
- از آسیبهای دندانی بیشتر جلوگیری میکند.
- فشار وارد بر فک و دندانهای مجاور را کاهش میدهد.
معایب:
- جراحی دندان عقل یک روش تهاجمی است.
- احتمال عفونت و خونریزی وجود دارد.
- دوره نقاهت طولانیتری دارد.
- میتواند استرس آور باشد.
- به تجربه و مهارت بالای دندانپزشک نیاز دارد.
- احتمال آسیب به اعصاب و استخوان فک وجود دارد.
کشیدن دندان عقل با لیزر
خارج کردن دندان عقل با لیزر، یک روش کم تهاجمی است که در آن به جای چاقو یا تیز جراحی، لثه با لیزر شکافته و بسته میشود.
مراحل انجام کشیدن دندان عقل با لیزر
مراحل خارج کردن دندان عقل با لیزر از این قرار است:
- ایجاد شکاف در لثه با لیزر
- برداشتن کمی از استخوان اطراف دندان (در صورت نیاز)
- تقسیم دندان به قطعههای کوچکتر (در صورت نیاز)
- بیرون کشیدن دندان
- بستن لثه با لیزر
مزایا و معایب استفاده از لیزر در کشیدن دندان عقل
استفاده از لیزر در کشیدن یک دندان عقل با مزایا و معایب زیر همراه است.
مزایا:
- روش کم تهاجمی
- کاهش درد و خونریزی
- کوتاه شدن دوره نقاهت
- بدون نیاز به بخیه
- افزایش دقت و سرعت جراح
- بدون نیاز به بیحسی
- حفظ بافت سالم لثه
معایب:
- هزینه بالاتری دارد.
- در تمام مطبها و کلینیکها در دسترس نیست.
- در موارد پیچیدهتر ممکن است به اندازه جراحی سنتی دندان عقل، کارایی نداشته باشد.
آمادگیهای قبل از کشیدن دندان عقل
آمادگیهای لازم قبل از خارج کردن دندان عقل از قرار زیر است.
- مشاوره و ارزیابی دندانپزشکی
- آزمایشها و تصویربرداریهای مورد نیاز
- نکات مهم قبل از عمل
- تهیه رادیوگرافی از وضعیت دندان عقل
- مرخصی از کار یا دانشگاه قبل از کشیدن دندان عقل
- عدم مصرف غذا و نوشیدنی قبل از عمل
- همراهی یکی از اعضای خانواده
- خرید مواد غذایی برای بعد از جراحی
مشاوره و ارزیابی دندانپزشکی
دندانپزشک با ارزیابی و معاینه بالینی بیمار تشخیص میدهد که آیا خارج کردن دندان عقل ضرورت دارد یا نه.
آزمایشها و تصویربرداریهای مورد نیاز
در صورت تأیید دندانپزشک، تستها و تصویربرداریهای مورد نیاز تجویز میشود تا نتایج آنها در اسرع وقت در اختیار جراح قرار گیرد.
نکات مهم قبل از عمل
توجه به چند نکته قبل از عمل کشیدن یک دندان عقل حائز اهمیت است، از جمله:
- ترک سیگار از دو هفته قبل از عمل
- قطع داروها و مکملهای رقیق کننده خون با مشورت پزشک
- انتخاب بیحسی یا بیهوشی برای عمل
- ارائه سوابق پزشکی و حساسیتهای دارویی بیمار به جراح
تهیه رادیوگرافی از وضعیت دندان عقل
برای تعیین وضعیت قرارگیری دندان عقل و مشخص شدن میزان پیچیدگی عمل لازم است بیمار، رادیوگرافی از دندان عقل انجام دهد.
مرخصی از کار یا دانشگاه قبل از کشیدن دندان عقل
با توجه به شدت پیچیدگی عمل لازم است به مدت یک یا چند روز از محل کار یا دانشگاه مرخصی بگیرید.
عدم مصرف غذا و نوشیدنی قبل از عمل
اگر قرار است تحت بیهوشی قرار بگیرید، از شب قبل عمل چیزی نخورید و ننوشید. در صورت دریافت بیحسی موضعی معمولا محدودیتی در این مورد وجود نخواهد داشت.
همراهی یکی از اعضای خانواده
از یکی از اعضای خانواده بخواهید که در روز عمل، شما را همراهی کند زیرا پس از عمل قادر به رانندگی نخواهید بود.
خرید مواد غذایی برای بعد از جراحی
با مشورت جراح، لیستی از مواد غذایی مناسب برای بعد از جراحی تهیه کنید و آنها را زودتر خریداری نمایید.
مراحل کشیدن دندان عقل
به طور کلی پروسه خارج کردن دندان عقل شامل مراحل زیر است.
- مرحله اول: انتخاب نوع بیهوشی یا بیحسی
- مرحله دوم: ایجاد برش برای دسترسی به دندان
- مرحله سوم: خارج کردن دندان
- مرحله چهارم: بخیه محل دندان عقل
مرحله اول: انتخاب نوع بیهوشی یا بیحسی
دندانپزشک با توجه به میزان پیچیدگی عمل و شرایط روحی بیمار، یکی از دو روش بیحسی یا بیهوشی را انتخاب خواهد کرد.
مرحله دوم: ایجاد برش برای دسترسی به دندان
پس از اعمال بیحسی یا بیهوشی، دندانپزشک با استفاده از چاقو یا لیزر یک برش در لثه ایجاد میکند.
مرحله سوم: خارج کردن دندان
دندان عقل با ابزار دستی بیرون کشیده میشود. ممکن است لازم باشد ابتدا دندان به چند قطعه تقسیم شود.
مرحله چهارم: بخیه محل دندان عقل
محل دندان عقل با لیزر یا بخیه بسته شده و خونریزی کنترل میشود.
مراقبتهای بعد از کشیدن دندان عقل
رعایت نکات مراقبتی پس از کشیدن یک دندان عقل به تسریع روند بهبودی و بازگشت سریعتر به روال عادی زندگی کمک میکند.
نکات مهم پس از عمل
پس از عمل خارج کردن دندان عقل به نکات زیر توجه کنید:
- در صورت استفاده از بیهوشی، تا زمان بدست آوردن هوشیاری کامل در مطب یا کلینیک بمانید.
- به همراه یکی از اعضای خانواده به خانه بازگردید.
- بلافاصله بعد از عمل رانندگی نکنید.
- در صورت بیحسی گونه و زبان مراقب باشید که سهوا آنها را گاز نگیرید.
- آنتی بیوتیکها و سایر داروهای تجویزی توسط دندانپزشک را به طور کامل مصرف کنید.
نحوه مدیریت درد و التهاب
برای کاهش درد و التهاب پس از خارج کردن دندان عقل از مسکنهای تجویزی و کمپرس سرد استفاده کنید.
جلوگیری از خونریزی و کنترل آن
از تف کردن شدید و بیش از حد بعد از عمل خودداری کنید تا لخته خون از حفره دندان خارج نشود. حداقل به مدت ۳ ساعت بعد از عمل، گاز استریل را روی محل جراحی فشار دهید و سرتان را بالاتر از بدنتان نگه دارید.
رژیم غذایی مناسب
در ۲۴ ساعت اول بعد از عمل فقط از غذاهای بسیار نرم و خنک استفاده کنید. از روز دوم میتوانید یک رژیم غذایی نیمه نرم داشته باشید اما حداقل تا یک هفته از سمت جراحی شده دهانتان برای جویدن استفاده نکنید.
فعالیتهای روزمره و محدودیتها
در روز عمل و بعد از آن کاملا استراحت کنید و حداقل تا یک هفته پس از جراحی، ورزش و فعالیت بدنی سنگین نداشته باشید و سرتان را به جلو خم نکنید.
بهداشت دهان و دندان
در ۲۴ ساعت اول بعد از عمل از مسواک زدن و غرغره با دهانشویه خودداری کنید. بعد از این مدت میتوانید به آرامی مسواک بزنید اما مراقب باشید مسواک به محل جراحی برخورد نکند.
پرهیز از مصرف دخانیات
حداقل تا یک هفته پس از جراحی از دخانیات استفاده نکنید زیرا بهبودی را به تأخیر میاندازد و ریسک بروز عوارض جانبی را افزایش میدهد.
علائم هشداردهنده و زمان مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده علائم هشداردهنده زیر در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- تب و لرز
- خونریزی بیش از حد
- ترشح چرک از لثه
- تشدید تورم
- مشکل در بلع یا تنفس
- درد شدیدی که به مسکن پاسخ نمیدهد.
عوارض و مشکلات ممکن پس از کشیدن دندان عقل
احتمال بروز برخی از عوارض جانبی پس از خارج کردن دندان عقل وجود دارد که مهمترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- درد و التهاب
- عفونت
- خشکی ساکت (Dry Socket)
- آسیب به اعصاب و دیگر ساختارهای دهانی
- خونریزی
- تورم و کبودی
درد و التهاب
مقداری درد و التهاب در لثه پس از خارج کردن دندان عقل کاملا طبیعی است.
عفونت
عدم رعایت نکات بهداشتی در حین عمل یا پس از آن میتواند به بروز عفونت در محل دندان کشیده شده منجر شود. تب و لرز، تشدید درد و ترشح چرک از مهمترین علائم عفونت هستند.
خشکی ساکت (Dry Socket)
حفره خشک به معنای عدم تشکیل لخته خون یا خارج شدن لخته خون در حفره دندان کشیده شده است که این مسئله میتواند به عفونت و افزایش درد منجر شود.
آسیب به اعصاب و دیگر ساختارهای دهانی
در صورت آسیب به اعصاب فک به دنبال خارج کردن دندان عقل، علائمی نظیر سوزن سوزن شدن و بی حسی موقت یا دائمی فک را تجربه خواهید کرد.
برای دریافت مشاوره رایگان همین حالا تماس بگیرید
خونریزی
خونریزی بعد از خارج کردن دندان عقل معمولا در عرض ۱۲ ساعت بعد از عمل و با تشکیل لخته خون در حفره دندان قطع میشود.
تورم و کبودی
در برخی موارد ممکن است تورم و کبودی صورت در سمت دندان کشیده شده اتفاق بیفتد که در عرض ۱ تا ۲ روز برطرف میشود.
هزینه کشیدن دندان عقل
هزینه خارج کردن دندان عقل، مقدار ثابت و مشخصی نیست.
عوامل موثر بر هزینه کشیدن دندان عقل
مهمترین فاکتورهایی که بر هزینه کشیدن یک دندان عقل تأثیر میگذارند، عبارتند از:
- موقعیت دندان؛ هزینه کشیدن دندان عقل فک بالا میتواند با هزینه کشیدن عقل پایین متفاوت باشد.
- بیحسی یا بیهوشی
- روش کشیدن یک دندان عقل؛ کشیدن سنتی، جراحی یا لیزر
- تجربه و مهارت دندانپزشک
- محل کلینیک یا مطب
- پیچیدگی پروسه
مقایسه هزینهها در روشهای مختلف
هزینه کشیدن یک دندان عقل به روش سنتی، پایینتر از جراحی و لیزر است. بین دو روش جراحی و لیزر دندان عقل، روش لیزر هزینه بالاتری دارد.
پرسش و پاسخ درباره کشیدن دندان عقل
در ادامه، برخی از سوالات رایج درباره خارج کردن دندان عقل را مشاهده میکنید.
بهترین روش کشیدن دندان عقل کدام است؟
بهترین روش برای خارج کردن دندان عقل به موقعیت و وضعیت دندان عقل و همچنین شرایط بیمار بستگی دارد.
آیا کشیدن دندان عقل درد دارد؟
در پاسخ به سوال پرتکرار «آیا کشیدن دندان عقل درد دارد» باید بگوییم که خیر. این پروسه تحت بیحسی یا بیهوشی انجام میشود و به همین خاطر کاملا بدون درد است.
چه زمانی نیاز به کشیدن دندان عقل داریم؟
در شرایط زیر لازم است برای خارج کردن دندان عقل اقدام کنید:
- فشار به دندانهای مجاور و جابجایی آنها
- عفونت و التهاب مداوم
- پوسیدگی
- گیر کردن دندان عقل در زیر لثه
- درد شدید و ناتوانی در باز کردن کامل دهان
چگونه میتوان از عوارض بعد از کشیدن دندان عقل جلوگیری کرد؟
مراجعه به یک دندانپزشک باتجربه، رعایت نکات مراقبتی و بهداشتی در حین و بعد از کشیدن، مصرف منظم داروهای تجویزی و عدم مصرف دخانیات میتواند ریسک بروز عوارض جانبی را به حداقل برساند.
آیا کشیدن دندان عقل در بارداری ضرر دارد؟
کشیدن دندان عقل در بارداری در سه ماهه اول و سوم ممکن است خطراتی ایجاد کند اما در سه ماهه دوم بارداری بلامانع است.
کشیدن دندان عقل بالاتر سختتر هست یا کشیدن دندان عقل پایین؟
کشیدن دندان عقل بالا معمولا راحتتر از کشیدن دندان عقل فک پایین است زیرا استخوان فک بالا نرمتر از فک پایین است و بنابراین دندان عقل بالا راحتتر بیرون کشیده میشود.
نتیجه گیری و توصیهها
دندان عقل دیرتر از سایر دندانها رشد میکند و آخرین دندان در هر قوس فکی محسوب میشود.
جمع بندی نکات کلیدی
در مواردی که دندان عقل باعث ایجاد مشکلاتی نظیر فشار شدید به سایر دندانها و جابجایی آنها، عفونتهای مکرر و پوسیدگی شود یا حالت نهفته یا نیمه نهفته داشته باشد، باید برای کشیدن آن اقدام کنید. خارج کردن دندان عقل با توجه به وضعیت دندان میتواند به روش سنتی، از طریق جراحی و یا لیزر انجام شود.
توصیههای نهایی برای بیماران
اگر قصد دارید دندان عقل خود را بکشید، نکات مهم زیر را مدنظر قرار دهید:
- برای انجام این کار به یک دندانپزشک باتجربه مراجعه کنید.
- انتخاب روش مناسب خارج کردن دندان عقل را به جراح بسپارید.
- در صورت استرس شدید از پزشک بخواهید که این کار را تحت بیهوشی و یا سدیشن انجام دهد.
- نکات مراقبتی قبل و بعد از عمل را رعایت کنید.
- داروهای تجویزی جراح را به طور منظم مصرف کنید.
- در صورت مشاهده علائم هشداردهنده به پزشک مراجعه نمایید.
