عمر دندان‌های شما نسبت مستقیمی با میزان توجه به بهداشت دهان دارد. مسواک زدن صحیح، مهمترین عاملی است که می‌تواند بهداشت دهان و دندان را تضمین کند؛ زیرا مسواک از تجمع مواد غذایی و باکتری‌ها روی سطح دندان جلوگیری می‌نماید و پوسیدگی آنها را متوقف خواهد کرد. با این حال، مسواک زدن نامناسب می‌تواند باعث ساییده شدن سطح خارجی دندان‌ها و حساس شدن آنها شود. برای اینکه به طور اصولی مسواک بزنید باید مهارت‌هایی را بیاموزید که مهمترین آنها انتخاب مسواک و خمیر دندان مناسب، دفعات مسواک زدن در طول روز و شیوه انجام آن است. در ادامه با این تکنیک‌ها به طور مفصل آشنا خواهیم شد.
برای دریافت مشاوره رایگان و تخصصی شماره خود را وارد نمایید
انتخاب مسواک مناسب
اولین و مهمترین ابزار تمیز کردن دندان، مسواکی است که انتخاب می‌کنید. مسواک‌ها انواع مختلفی دارند که رایج‌ترین آنها شامل موارد زیر است.
بیشتر بدانید : اصول بهداشت دهان و دندان
انواع مسواک‌ها
۱- مسواک دستی
- مسواک نرم: مسواکی با موهای نرم که تمام سطح دندان‌ها را می‌پوشاند و باعث دسترسی بهتر به تمام قسمت‌های آن می‌شود.
- مسواک متوسط: مسواک‌های متوسط، از لحاظ بافت سفت‌تر از مسواک‌های نرم هستند و برای پاک کردن پلاک‌های ضخیم‌تر مناسب هستند.
- مسواک سخت: برای استفاده روزمره توصیه نمی‌شوند؛ زیرا سفتی زیاد آنها در طول زمان باعث ساییده شدن دندان می‌شود. این مسواک‌ها برای پاک کردن لکه‌های سخت از روی دندان مصنوعی و پروتز‌ها مفید هستند.
۲- مسواک برقی
- مسواک‌های چرخشی (Rotating): این مسواک‌ها با چرخش ۳۶۰ درجه‌ای به شما کمک می‌کنند تا به تمام نقاط دندان‌ها دسترسی داشته باشید.
- مسواک‌های لرزشی (Vibrating): لرزش سر این مسواک‌ها باعث می‌شود که وقتی روی دندان قرار می‌گیرند، لکه‌ها را به خوبی از سطح دندان جدا نمایند.
- مسواک‌های سونیک (Sonic): این مسواک‌ها نیز به صورت لرزشی عمل می‌کنند؛ اما به دلیل فرکانس بالا، دفعات لرزش آنها در هر ثانیه بالاتر است و می‌توانند پلاک‌ها را بهتر جدا کنند.
- مسواک‌های اولتراسونیک (Ultrasonic): این مسواک‌ها با امواج مافوق صوت کار می‌کنند. ارتعاش این مسواک‌ها باعث تجزیه و ذوب پلاک‌های دندانی می‌شود.
۳- مسواک‌های تخصصی
- مسواک‌های ارتودنسی (برای براکت‌ها و سیم‌ها): این مسواک‌ها با شکل خاصی که دارند (فرورفتگی در وسط) تمام فضای اطراف براکت‌ها و سیم‌ها را پوشش می دهند و از تجمع پلاک در این نواحی جلوگیری می‌کنند.
بیشتر بدانید : مسواک مخصوص ارتودنسی
- مسواک‌های برای دندان‌های حساس: این مسواک‌ها بافت فوق‌العاده نرمی دارند که باعث می‌شود به لثه‌ها آسیبی وارد نشود و از خونریزی آنها هنگام مسواک زدن پیشگیری گردد.
۴- مسواک‌های سفری
- مسواک‌های تاشو: دسته این مسواک‌ها از وسط یا از زیر قسمت برس تا می‌شود. کاهش حجم این مسواک‌ها باعث می‌شود برای سفر مناسب باشند.
- مسواک‌های کم‌حجم: این مسواک‌ها حجمی کمتر از حالت معمولی دارند (یک سوم طول عادی) که باعث می‌شود فضای کمتری را اشغال کنند.
۵- مسواک‌های اکولوژیکی
- مسواک‌های با دسته بامبو یا مواد تجزیه‌پذیر: این مسواک‌ها سازگار با محیط زیست هستند و پس از اینکه دور ریخته می‌شوند، به مرور تجزیه خواهند شد.
۶- مسواک‌های کودکان
- مسواک‌های با طرح‌ها و شخصیت‌های کارتونی: طرح روی این مسواک‌ها باعث می‌شود که مسواک زدن برای کودکان جذاب‌تر شود.
- مسواک‌های با اندازه و طراحی مناسب برای دهان کودکان: مسواک‌های کودک، برس و دسته کوچک‌تری دارند. این طراحی باعث می‌شود که در دست گرفتن آن برای کودک ساده شود و به راحتی بتواند آن را در دهان خود حرکت دهد.
بیشتر بدانید : مسواک و خمیردندان مناسب ایمپلنت
انتخاب خمیر دندان مناسب
علاوه بر مسواک مناسب، باید در انتخاب خمیر دندان مناسب نیز دقت کنید. انواع خمیر دندان شامل موارد زیر است که می‌توانید با توجه به نیاز و شرایط دهان و دندان خود انتخاب نمایید:
۱- از نظر شکل ظاهری
- خمیر دندان خمیری
- خمیر دندان ژله‌ای
- خمیر دندان مایع
۲- از لحاظ کاربرد
- خمیر دندان حاوی فلوراید: فلوراید باعث افزایش استحکام دندان در برابر پوسیدگی می‌شود. همچنین می‌تواند پوسیدگی‌های سطحی را ترمیم کند. میزان پوسیدگی دندان در افرادی که از این خمیردندان‌ها استفاده می‌کنند به شکل قابل توجهی کمتر است.
- خمیر دندان ضد ترک برای روکش دندان: برخی از خمیر دندان‌ها حاوی عناصر ویتامینی و مواد معدنی هستند که به محکم شدن روکش دندان و پیشگیری از ترک و خوردگی آنها کمک می‌کنند.
- خمیر دندان ضد پلاک: خمیر دندان‌های حاوی مواد ضد باکتری و ضد پلاک می‌توانند به دفع باکتری‌ها و کاهش امکان تشکیل پلاک کمک کنند.
- خمیر دندان ضد حساسیت: خمیر دندان‌های حاوی عناصری مانند پتاسیم نیترات و نیترات سدیم می‌توانند به کاهش حساسیت دندان‌ها در برابر سرما، گرما کمک کنند.
نقش نخ دندان در بهداشت دهان
نخ دندان به شکل قابل ملاحظه‌ای بهداشت دندان‌ها را افزایش می‌دهد. توصیه می‌شود روزانه دوبار از نخ دندان برای پاک کردن بین دندان‌ها استفاده کنید. نخ دندان با کارکردهای زیر، باعث می‌شود دهان و دندان‌های شما سال‌تر بماند:
- جلوگیری از تشکیل پلاک: استفاده از نخ دندان می‌تواند میزان پلاک‌های بین دندان‌ها را کنترل کند و تجمع مواد خاکستری و زرد رنگ را کاهش دهد.
- تقویت لثه: نخ دندان در ماساژ لثه موثر است و می‌تواند به تقویت بخش نرم و حمایت از ایمنی لثه‌ها کمک کند.
- جلوگیری از بوی بد دهان: نخ دندان با تمیز کردن مواد غذایی و سایر ذرات در بین دندان‌ها، بوی بد دهان را کاهش می‌دهد.
راهنمای گام به گام روش صحیح مسواک زدن
پس از اینکه مسواک و خمیر دندان مناسبی را با توجه به شرایط دهان و دندان خود انتخاب کردید، باید مراحل زیر را در هر بار مسواک زدن انجام دهید:
- مقدار مناسبی خمیر دندان را روی سر مسواک قرار دهید.
- مسواک را در زاویه ۴۵ درجه بر روی لبه دندان‌های بالا قرار دهید و با حرکت‌های کوتاه و نرم به طرف گوشه دهان بکشید.
- سپس سطوح جونده دندان‌ها را با حرکات ملایم مسواک بزنید.
- سپس، همین کار را بر روی دندان‌های پایین تکرار کنید.
- برای تمیز کردن سطح جلویی دندان‌ها، مسواک را در زاویه عمودی بر روی دندان‌ها قرار داده و با حرکات بالا و پایین آنها را تمیز کنید.
- بهتر است حداقل دو دقیقه را به مسواک زدن اختصاص دهید و حدود ۳۰ ثانیه را به هر سه قسمت دندان‌های بالا، دندان‌های پایین و سطوح جلویی دندان‌ها اختصاص دهید.
زمان‌بندی و تکرار مسواک زدن
بهترین زمان‌ها برای مسواک زدن عبارتند از:
۱. پس از بیدار شدن: مسواک زدن پس از بیدار شدن و پیش از صبحانه می‌تواند به حفظ بهداشت دهان کمک کند.
۲. پس از صبحانه: مسواک زدن پس از صبحانه، می‌تواند باعث حذف آثار غذا از دندان‌ها شود.
۳. قبل از خواب: مسواک زدن قبل از خواب به حفظ بهداشت دهان در طول شب کمک می‌کند.
۴. پس از وعده‌های غذایی: مسواک زدن پس از وعده‌های غذایی می‌تواند باعث حذف ذرات غذایی مانده در دهان شود.
اگر نمی‌توانید همه موارد بالا را تکرار کنید، دست‌کم دو بار در روز مسواک بزنید. یک بار صبح پس از بیدار شدن و یک بار نیز قبل از خواب دندان‌های خود را مسواک نمایید.
اشتباهات رایج در مسواک زدن که باید از آنها پرهیز کرد
اشتباهات رایج در مسواک زدن که باید از آنها پرهیز کرد عبارتند از:
- فشار زیاد هنگام مسواک زدن: استفاده از فشار زیاد هنگام مسواک زدن می‌تواند باعث آسیب به لثه‌ها و بافت‌های دهان شود. بنابراین، بهتر است با فشار ملایم و محتاطانه مسواک بزنید.
- استفاده از مسواک با برس سخت: استفاده از مسواک با سر خیلی سخت ممکن است باعث خراشیدگی و آسیب به اسنان و لثه‌ها شود. بنابراین، بهتر است از مسواک‌های نرم و مناسب استفاده کنید.
- عدم تعویض مسواک به موقع: عدم تعویض مسواک به مدت زمان طولانی می‌تواند باعث رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها در مسواک شود و به دندان‌ها و لثه‌ها آسیب بزند. بنابراین، بهتر است هر ۳ تا ۴ ماه یکبار مسواک خود را تعویض کنید.
- نادیده گرفتن بخش‌هایی از دهان: بخش عمده‌ای از باکتری‌ها در دهان در زبان حضور دارند. بنابراین، تمیز کردن زبان نیز بخش مهمی از بهداشت دهان است که باید در نظر گرفته شود. همچنین باید همه قسمت‌های داخلی و جونده دندان را تمیز کنید.
- عدم استفاده از نخ دندان: استفاده از نخ دندان جزء مهمی از بهداشت دهان است که باید به آن توجه شود. عدم استفاده از نخ دندان می‌تواند باعث تجمع ذرات غذایی و باکتری‌ها بین دندان‌ها شود.
- عدم استفاده از دهانشویه: برای شستشوی دهان و از بین بردن باکتری‌ها و ذرات غذایی، استفاده از دهانشویه بسیار مفید است.
- عدم مراقبت از مسواک: پس از استفاده از مسواک، بهتر است آن را خشک و تمیز نگه دارید و در محیط خشک قرار دهید تا رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در آن جلوگیری شود.
- مسواک نزدن قبل از خواب: هنگام خواب به دلیل قطع فرایند چرخش بزاق دهان، امکان رشد باکتری‌ها دو چندان است. با مسواک زدن پیش از خواب، مواد غذایی را از روی دندان‌ها پاک کنید تا فعالیت باکتری‌ها کاهش دهد.
- استفاده بیش از حد از خمیر دندان: در هر مرتبه مسواک زدن، تنها از مقدار کمی خمیر دندان (به اندازه یک نخود) استفاده کنید. استفاده بیش از حد می‌تواند باعث ساییدن دندان‌های شما شود.
- شستشوی فوری دهان پس از مسواک زدن: اگر سریعا پس از مسواک زدن دهان خود را بشویید، فلوراید آن نمی‌تواند اثر کند. توصیه می‌شود شستشوی دهان را چند دقیقه به تعویق بیندازید.
با رعایت این نکات، مسواک زدن به بهترین شکل و با حفظ بهداشت دهان صورت خواهد گرفت و مشکلات مربوط به دهان و دندان کاهش خواهد یافت.
نکات تکمیلی برای بهداشت دهان و دندان
در پایان، توجه به بعضی نکات که می‌تواند مسواک زدن شما را موثرتر کند و بهداشت دهان و دندان شما را تضمین کند ضروری است:
۱- استفاده از دهانشویه برای افزایش سلامت دهان
استفاده از دهانشویه یکی از نکات مهم در بهداشت دهان و دندان است. دهانشویه‌ها به عنوان یک تکمیل کننده برای مسواک عمل می‌کنند. آنها می‌توانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و باقیمانده‌های غذایی را که ممکن است در نقاط دسترسی مسواک نباشند، از بین ببرند. همچنین، برخی از دهانشویه‌ها دارای عناصر ضد عفونی کننده و ضد التهابی هستند که می‌توانند به بهبود و حفظ سلامت لثه و دهان کمک کنند.
۲- اهمیت مراجعه منظم به دندانپزشک
مراجعه منظم به دندانپزشک نیز بسیار مهم است. دندانپزشکان می‌توانند به شما راهنمایی کنند که چگونه بهترین بهداشت دهان و دندان را داشته باشید و از مشکلات مربوط به دندان پیشگیری کنید. همچنین، با معاینات منظم، می‌توان مشکلات زودرس را تشخیص داده و با درمان مناسب از پیشرفت آنها جلوگیری کرد. بنابراین، مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و اطمینان از سلامت دهان و دندان بسیار ضروری است.
برای دریافت مشاوره رایگان همین حالا تماس بگیرید
جمع بندی
مسواک زدن اگرچه بخشی مهمی از بهداشت دهان و دندان است، اما اگر به درستی انجام نشود می‌تواند باعث بروز آسیب‌هایی نیز به سلامتی شما شود. استفاده از مسواک مناسب با دندان‌های شما و همچنین خرید خمیر دندانی که باعث بروز حساسیت یا آسیب به دندان‌های شما نشود بسیار مهم است. لازم است که در هر شبانه‌روز حداقل دو بار مسواک بزنید و پس از آن از دهانشویه استفاده کنید. همچنین استفاده از نخ دندان می‌تواند باعث پاک کردن پلاک‌ها از فضای بین دندان‌ها و پیشگیری از پوسیدگی شود.
لازم است مسواک خود را در هر ۳ الی ۴ ماه تعویض کنید تا از تجمع باکتری‌ها در آن پیشگیری شود. همچنین هنگام مسواک زدن فشار زیادی به دندان‌ها وارد نکنید تا باعث ساییدگی دندان یا آسیب به لثه نشوید. هر بار مسواک زدن شما باید حدود ۲ دقیقه طول بکشد و به خوبی همه نواحی دهان و دندان‌ها را پوشش دهد. چنانچه به اطلاعات بیشتری در مورد بهداشت دهان و دندان نیاز دارید می‌توانید از سایر مقالات ما بازدید کنید.
