سرجیکال گاید و کاربردهای آن در دندانپزشکی

فهرست مطالب

یکی از کلیدی‌ترین حوزه‌های دندانپزشکی، جراحی ایمپلنت دندان است. استفاده از تجهیزات و نرم افزارهای دیجیتال در دندانپزشکی در سال های اخیر نسبت به سایر رشته‌های پزشکی پیشرفت چشمگیری داشته است. از آنجایی که بررسی مزایا و معایب هر رویکرد به همراه انجام مطالعات می‌‌تواند به پزشکان در تصمیم ‌گیری آگاهانه کمک کند، تحقیقات زیادی پیرامون روش مورد استفاده در جراحی ایمپلنت دندان انجام شده است. هنگام برنامه ریزی برای ایمپلنت دندان، یکی از چالش برانگیزترین سوالاتی که پزشکان با آن مواجه هستند، این است که از کدام روش استفاده کنند (سرجیکال گاید یا روش سنتی). انتخاب روش مناسب مانند سایر ملاحظات بالینی، به شرایط فردی هر بیمار و ترجیح پزشک معالج بستگی دارد. در مطلب امروز قصد داریم در مورد کاربرد راهنمای جراحی (سرجیکال گاید) در کاشت ایمپلنت دندان و تأثیری که می تواند روی میزان موفقیت ایمپلنت داشته باشد، صحبت کنیم. همچنین به بررسی انواع و مزایا آن خواهیم پرداخت. امیدواریم تا پایان، همراه ما باشید.

سرجیکال گاید چیست؟

به زبان ساده، یک راهنمای جراحی به دندانپزشکان کمک می‌کند تا ایمپلنت‌های دندانی را به درستی و در مکان‌های مناسب قرار دهند. این راهنماها توسط نرم ‌افزار تصویربرداری ایجاد می‌شوند که نقشه‌ای را آماده می‌کنند که هدف آن انجام جراحی ایمپلنت بدون نقص است.

بیشتر بدانید : ایمپلنت دندان

در طی چند سال گذشته، توسعه ایمپلنتولوژی مدرن، تکنیک‌‌های تصویربرداری و انقلاب دیجیتال باعث رشد پروتکل جدیدی شده‌ است: ایمپلنتولوژی به کمک کامپیوتر (CAI) یا جراحی ایمپلنت هدایت ‌شده. هدف اصلی این تکنیک جراحی کمک به ایمپلنتولوژیست برای حفظ ساختارهای آناتومیک فک است اما همچنین او را قادر می‌سازد تا یک عمل زیبایی فوری را با حداقل میزان تهاجم انجام دهد.

جراحی ایمپلنت با سرجیکال گاید از یک نرم ‌افزار برنامه‌ریزی استفاده می‌کند که «تطبیق» یا همپوشانی داده‌‌های رادیولوژیکی (فایل DICOM ) و بالینی (فایل STL ) بیمار را امکان‌ پذیر می‌‌کند. فایل‌های DICOM توسط یک پرتو ایکس مخروطی یا اسکنر تولید می‌شوند. فایل‌های STL نیز با استفاده از قالب‌های دیجیتالی از دهان بیمار ایجاد می‌شود.

یکپارچه سازی همه این فایل‌های دیجیتالی را می‌توان به صورت خودکار یا دستی انجام داد. هدف Matching (تطابق) همگام سازی داده‌های رادیولوژی با سطوح دندان و لثه است که سطح داخلی راهنما روی آن قرار می‌گیرد.

کاربرد سرجیکال گاید

راهنماهای جراحی (سرجیکال گاید) آخرین پیشرفت در فناوری ایمپلنت دندان هستند. یک راهنمای جراحی با قالب گیری از یک اسکن داخل دهانی مربوط به محل جراحی ایمپلنت مورد نظر و همچنین یک سیستم برنامه ریزی ایمپلنت سه بعدی با هدایت کامپیوتری ایجاد می شود. یک راهنمای جراحی، سطوح دقیق محیط داخل دهانی بیمار را تقلید (تکرار) می کند و به جراح کمک می نماید تا ایمپلنت ها را با دقت مطلوب درون استخوان جای دهد. به محض قرار گرفتن روی فک بیمار، راهنمای جراحی از sleeve ها برای کمک به هدایت ابزار جراحی و ایمپلنت به محل مناسب استفاده می کند.

از آنجایی که ایمپلنت دندان یک درمان فوق العاده حساس است، در اکثر مواقع قرار دادن ایمپلنت های دندانی در مکان های مناسب برای دندانپزشکان به یک دغدغه تبدیل می شود. با توجه به زوایای نامناسب و ناتوانی در دید واضح، قرار دادن ایمپلنت دندان برای بسیاری از متخصصان دندانپزشکی دشوار خواهد بود. و با توجه به این مشکلات، بسیاری از ایمپلنت ها به صورت نامناسب کاشته می شوند که می تواند منجر به بسیاری از عوارض سلامت دهان و هدر رفتن هزینه درمان شود. با توجه به این مشکل فزاینده لازم بود کاری انجام شود. و اینجاست که راهنماهای جراحی آمدند تا این مسئله جدی را حل و فصل کنند.

تأثیر سرجیکال گاید در موفقیت ایمپلنت

کاشت ایمپلنت دندان به طور کلی یک درمان دندانپزشکی موفق است. به طوریکه با توجه به وبسایت معتبر  https://www.sciencedirect.com میزان موفقیت این روش درمانی بالای ۹۶ درصد گزارش شده است. با اینحال در مواردی که ایمپلنت در جای مناسب قرار داده نشود و یا زاویه کاشت مناسب نباشد، احتمال شکست ایمپلنت افزایش می یابد. همانطور که می دانید، الگوی درمانی برای هر بیمار متفاوت ست. استفاده از سرجیکال گاید در کاشت ایمپلنت به دندانپزشک کمک می کند که برای هر بیمار، یک طرح درمانی متناسب با شرایط دهانی وی ارائه دهد و این امر باعث افزایش دقت و کاهش خطا در کاشت ایمپلنت خواهد شد؛ همه اینها به معنای افزایش نرخ موفقیت ایمپلنت دندان است.

انواع سرجیکال گاید

بسته به تکنیک جراحی مورد استفاده توسط پزشک،  تعدادی راهنما برای جراحی موجود است: راهنماهای تنظیم فقط با استفاده از دریل پایلوت یا راهنمای جراحی کاملاً هدایت شونده.

بسته به نوع راهنمای مورد نیاز، قطر سیلندرهای آن ممکن است متفاوت باشد، زیرا لوله های تیتانیومی وارد می شوند.

سرجیکال گاید بسته به نوع پشتیبانی یا ساپورت آن نیز متفاوت است و شامل سه نوع می باشد: دندان، مخاط یا استخوان.

۱.سرجیکال گاید با پشتیبانی استخوان

این راهنمای جراحی همانطور که از نامش پیداست، توسط استخوان فک پشتیبانی می شود و در مواردی به کار می رود که هیچ گونه دندانی وجود ندارد و قرار است برای یک قوس دندانی کامل، ایمپلنت انجام شود. این نوع راهنمای جراحی به لیفت فلپ موکوپریوست قابل توجهی نیاز دارد.

۲. سرجیکال گاید با پشتیبانی مخاط

در این نوع سرجیکال گاید از بافت نرم داخل دهان برای پشتیبانی استفاده می شود و برای موارد کامل بی دندانی توصیه می شود. مزیت اصلی آن در تکنیک جراحی کم تهاجمی Flapless نهفته است که نیاز به استفاده از فلپ پریوستوم را دور می ‌زند. با این حال، انجام آن به درجه خاصی از تجربه نیاز دارد. این راهنما باید با یک کلید انسداد استفاده شود، پس از آن یک پیچ نگهدارنده یا تثبیت کننده (که به عنوان پین ترانس استخوانی نیز شناخته می شود) باید در محل قرار داده شود تا آن را در محل محکم و با حداکثر پایداری نگه دارد. سطحی که گاید روی آن قرار می گیرد، مخاط است که یک سطح تراکم پذیر تا ضخامت ۳ تا ۴ میلی متر می باشد. فشار ناهموار می تواند باعث کج شدن آن و ایجاد انحراف در نقطه ضربه اولیه و بنابراین در زاویه بندی ایمپلنت برنامه ریزی شده شود و این موارد از معایب این نوع راهنما یجراحی ایمپلنت هستند.

۳. سرجیکال گاید با پشتیبانی دندان

این گایدها، ساده ترین و پرکاربردترین راهنماهای جراحی ایمپلنت هستند؛ تقریبا حدود ۹۰ درصد از سرجیکال گایدهای مورد استفاده برای کاشت ایمپلنت از این نوع هستند. سرجیکال گاید با پشتیبانی دندان به راحتی با شرایط مختلف بالینی قابل مطابقت است و این گایدها توسط دندان های موجود بیمار ساپورت می شوند. کاربرد راحت، قرارگیری دقیق، کاهش زمان جراحی و عدم آسیب به سایر بافت ها از مزایای این نوع سرجیکال گاید است. این راهنماهای جراحی در اغلب موارد برای کاشت ایمپلنت های تکی یا چند تایی به کار می رونند که قرار است ترمیم ثابت روی آنها قرار بگیرد.

مزایا سرجیکال گاید

در حالی که ایمپلنت دندان همیشه یک درمان چالش برانگیز برای دندانپزشکان در همه جا بوده است، راهنمای جراحی شرایط را برای همیشه تغییر داده است. امروزه این راهنماها مزایای زیادی را هم برای بیمار و هم برای مطب ها و کلینیک های دندانپزشکی که این روش را انجام می دهند، ارائه می کنند. مهم ترین مزایا استفاده از سرجیکال گاید در کاشت ایمپلنت دندان شامل موارد زیر هستند.

مدیریت بهتر شرایط و امکان درمان موارد پیچیده

استفاده از جراحی هدایت شده، مدیریت بهتر شرایط قبل و بعد از عمل را تضمین می کند. می توان از آن برای کاهش خطر خونریزی قبل از عمل همراه با خطر عفونت و کاهش درد و التهاب پس از عمل به منظور سرعت بهبود بهینه استفاده کرد. قرار دادن دقیق ایمپلنت در استخوان موجود می تواند به کاهش نیاز به پیوند استخوان کمک کند و حتی امکان استفاده از ایمپلنت را در موارد پیچیده ای بدهد که محدودیت های آناتومیکی قبلاً مانع از درمان شده بود.

شناسایی آسان زوایا و مکان ها

استفاده از سرجیکال گاید می تواند به دندانپزشک کمک کند تا نواحی یا زوایایی را که برای قرار دادن دقیق ایمپلنت در فک ضروری است، شناسایی کند. بسیاری از دندانپزشکان این راهنماهای جراحی را مفید دانسته اند و معتقدند که روش کاشت ایمپلنت را ساده می کند، مراقبت از بیمار و دقت دندانپزشک را افزایش می دهد و مقرون به صرفه است. استفاده از راهنماهای جراحی می تواند به ویژه در صورتی مفید باشد که بیمار رفلکس گگ بدی داشته باشد یا اگر لازم باشد پزشک در محلی کاشت ایمپلنت انجام دهد که دسترسی به آن دشوار است. یک راهنمای جراحی می‌تواند به شناسایی زوایای دهان و محل دندان‌ های موجود کمک کند که می ‌تواند تشخیص محل قرارگیری ایمپلنت را بسیار آسان‌ تر سازد.

فرآیند ساده کاشت ایمپلنت

راهنماهای جراحی به دلایل زیادی مفید هستند، اما یکی از مهم ترین آنها این است که فرآیند کاشت ایمپلنت را ساده می کنند. این امر می تواند به ویژه برای دندانپزشکان که ممکن است چند یا تعداد زیادی ایمپلنت را در یک جلسه انجام دهند مفید باشد. داشتن راهنمای جراحی می تواند به سرعت بخشیدن به روند جراحی و کم کردن زمان آن کمک کند. این مسئله نه تنها برای پزشک، بلکه برای فرد بیمار که ممکن است مجبور باشد مدت زیادی روی صندلی دندانپزشکی بنشیند نیز مفید است.

بیشتر بدانید : قیمت ایمپلنت دندان

دقت و مقرون به صرفه بودن را تضمین می کند

دقت و مقرون به صرفه بودن، جنبه های مهم هر روش دندانپزشکی هستند. استفاده از راهنمای جراحی می تواند به دندانپزشک کمک کند تا مطمئن شود که ایمپلنت در محل مناسب قرار داده شده و کارایی آن را افزایش می دهد. یک راهنمای جراحی می تواند به اطمینان از قرار گرفتن ایمپلنت در موقعیت صحیح کمک کند. اگر ایمپلنت در نقطه اشتباه قرار داده شود و عوارضی داشته باشد، ممکن است بسیار پرهزینه باشد. هزینه‌های مرتبط با کاشت ایمپلنت در محل نامناسب می‌ تواند شامل نیاز به روش‌ های جراحی اضافی، زمان درمان طولانی‌ تر یا دوره نقاهت طولانی تر باشد.

مراقبت از بیمار و راحتی او را افزایش می دهد

راهنماهای جراحی می توانند به محافظت از مراقبت و راحتی بیمار کمک کنند. این یکی از مهم ترین مزایای استفاده از این ابزار است. اگر دندانپزشک از راهنمای جراحی استفاده نکند، ممکن است بیمار را در معرض خطر استرس بیشتر، ناراحتی در حین بهبودی و ناراحتی ناشی از قرار دادن ایمپلنت در محل اشتباه قرار دهد. اگر دندانپزشک از راهنمای جراحی استفاده کند، می تواند به اطمینان از قرار گرفتن ایمپلنت در محل مناسب کمک کند، که می تواند روند بهبودی را برای بیمار آسان‌تر سازد. این امر می تواند باعث شود که بیمار تجربه کمتر استرس زا، راحت تر و لذت بخش تری از کاشت ایمپلنت داشته باشد.

ابزاری مناسب هم برای دندانپزشک و هم برای بیمار

استفاده از سرجیکال گاید می تواند ابزار مناسبی برای دندانپزشک و بیمار باشد. این امر به ویژه در هنگام کار با بیمارانی که ممکن است عصبی باشند مفید است. داشتن راهنمای جراحی می تواند به بیمار کمک کند احساس راحتی و آرامش بیشتری داشته باشد. این روش با کاهش استرس و اضطراب بیمار به راحتی بیشتر او کمک می کند. داشتن راهنمای جراحی می تواند کار را برای دندانپزشک نیز آسان کند و در نتیجه باعث آرامش بیشتر او شود. دلیلش آن است که دندانپزشک فقط کافی است از راهنما پیروی کند و پیروی از مسیر داخل راهنما آسان است.

کاهش احتمال عوارض جراحی

استفاده از راهنمای جراحی می تواند به کاهش احتمال عوارض جراحی کمک کند، که برای همه روش های ایمپلنت مهم است. یک سرجیکال گاید می تواند به دندانپزشک کمک کند تا ایمپلنت را در محل صحیح قرار دهد. اگر دندانپزشک ایمپلنت را در ناحیه ای قرار دهد که مناسب نیست، ممکن است عوارض جدی ایجاد شود که می تواند منجر به جراحی دیگر یا حتی برداشتن ایمپلنت شود. با استفاده از راهنمای جراحی می توان به کاهش احتمال بروز عوارض کمک کرد.

سخن پایانی

راهنمای جراحی ایمپلنت به جراح دندان اجازه می دهد تا ایمپلنت را در مکانی بسیار دقیق و از قبل برنامه ریزی شده قرار دهد تا ایده آل ترین عمق، زاویه و اندازه ایمپلنت را متناسب با فضا ارائه دهد. سرجیکال گاید در اصل یک محافظ دهان اکریلیک سخت است که روی دندان های مجاور قرار می گیرد تا ثابت بماند. آن دارای یک یا چند سیلندر فلزی تعبیه شده در اکریلیک است که هر دریل ایمپلنت را از طریق دهانه هدایت می کند و به آن اجازه می دهد فقط در یک مکان و به یک عمق برود که باعث می شود ایمپلنت بسیار دقیق و ایمن قرار گیرد. راهنماهای جراحی مختلفی برای استفاده در جراحی ایمپلنت وجود دارد. داشتن راهنمای مناسب می تواند روند جراحی را آسان تر و موفق تر کند.