ارتودنسی دندان چیست؟
ارتودنسی دندان یکی از شاخه های دندانپزشکی که از طریق اصلاح موقعیت دندان ها و رفع ناهنجاری های فک بالا و پایین به اصلاح طرح لبخند کمک می کند. البته تنها لبخند بلکه روی نحوه ی گفتار هم می تواند اثر مثبت داشته باشد. از جمله ناهنجاری هایی که با ارتودنسی قابل درمان است؛
- کراس بایت
- آندربایت
- اوربایت
- شلوغی دندان ها
- فاصله های بین دندانی
- دندان های نهفته
ماندگاری و طول عمر ارتودنسی دندان
یکی از دغدغه های افرادی که متقاضی درمان ارتودنسی هستند، طول عمر این درمان است. ارتودنسی به عنوان یک درمان دائمی شناخته می شود اما شایان ذکر است که ماندگاری هر چیزی کاملا بستگی به شرایط نگهداری و نحوه ی مراقبت از آن ها دارد. عدم مراقبت از دندان ها بعد از ارتودنسی ممکن است به بازگشت درمان که یکی از عارضه های ارتودنسی است منجر شود. البته که اقدامات و راه حل هایی وجود دارد که به کمک آن ها می توان به دوام هر چه بیشتر درمان ارتودنسی کمک کرد. یکی از عوامل تأثیرگذار در میزان طول عمر ارتودنسی؛ استفاده از« ریتینر » است. اگر بعد از خارج کردن بریس ارتودنسی، از ریتینر ها طبق دستور ارتودنتیست استفاده کنید تا حد زیادی از عارضه ی بازگشت ارتودنسی جلوگیری کرده اید. ریتینر ها، همانند دستگاه ارتودنسی در دو نوع ثابت و متحرک هستند که مدت زمان استفاده از آن ها بسته به نوع و شدت ناهنجاری بیمار و میزان احتمال حرکت دندان ها در هر بیمار متفاوت است.
عوارض و مشکلات بعد از ارتودنسی و تأثیر مستقیم آن بر طول عمر ارتودنسی
ارتودنسی درمانی است برای رفع انواع مشکلات و ناهنجاری های دندان. انتظار می رود که ارتودنسی به خودی خود باعث ایجاد مشکل نشود که اینطور هم هست. دندان ها نیاز به مراقبت دارند در غیر این صورت ممکن است دندان ها دچار عارضه و مشکلاتی بشوند که بر میزان طول عمر ارتودنسی نیز اثر سوء داشته باشند. اگر بیمار سعی کند که تا حد امکان احتمال بروز عوارض بعد از ارتودنسی را به حداقل برساند، یک عامل تأثیر گذار در افزایش طول عمر ارتودنسی خواهد بود.
انواع مشکلاتی که ممکن است بعد از ارتودنسی بوجود آید عبارتند از ؛
۱. پوسیدگی دندان و تحلیل لثه
قرار گیری براکت های ارتودنسی در سطح یا پشت دندان ها طی درمان ارتودنسی انجام فعالیت های مراقبتی را کمی دشوارتر می کند اما این موضوع نباید مانع یا بهانه ای برای عدم رعایت اصول بهداشتی شود وگرنه پوسیدگی دندان ها و تحلیل لثه از جمله عوارض ارتودنسی است که ممکن است به آن دچار شوید.
۲. زرد شدن دندان
قند موجود در غذا ها تا چند ساعت در محیط دهان باقی می ماند و باعث ایجاد پلاک روی دندان ها می شود. تجمع پلاک ها در مدتی کوتاه باعث بد رنگی و زردی دندان ها می شود که به شدت آزار دهنده خواهد بود.
۳. برگشت درمان ارتودنسی
بازگشت درمان ارتودنسی به معنای برگشت دندان ها به همان موقعیت اولیه و بروز همان ناهنجاری های قبل از درمان است و این تنها زمانی اتفاق می افتد که مراقبت های ضروری بعد از ارتودنسی انجام نشود. متاسفانه برخی از افراد تصور می کنند درمان ارتودنسی با خارج کردن بریس و براکت ها به پایان می رسد درحالیکه ارتودنسی برای اینکه ماندگاری دائمی داشته باشد نیاز به اقداماتی برای تثبیت درمان دارد.
۴. ایجاد زخم
یکی از عارضه هایی که ممکن است طی ارتودنسی بروز کند، زخم در نواحی مختلف دهان مانند زبان، لثه و … است که بر اثر برخورد با براکت ها ایجاد می شود. این مورد اغلب در ارتودنسی لینگوال که براکت ها در پشت دندان ها نصب می شود و برخورد زبان با براکت ها بیشتر است، بروز می کند. این زخم ها در صورت عدم درمان ممکن است باعث عفونت های شدیدتر در ناحیه ی دهان شود که سلامت تمام دندان ها را به خطر می اندازد.
۵. شل و لق شدن دندان ها
درمان ارتودنسی بر پایه ی حرکت دادن دندان ها به سمت موقعیت درست از طریق اعمال نیرو از سمت براکت هاست. پس کاملا طبیعی است که در طول درمان ارتودنسی احساس لقی یا شل شدن دندان ها را داشته باشید اما بعد از خارج کردن براکت ها دندان ها لق نمی شوند اما ممکن است شما احساس کنید که دندان هایتان شل شده اما این فقط یک احساس است و اگر از نگهدارنده استفاده می کنید، جای نگرانی نیست.
مراقبت های بعد از ارتودنسی؛ تضمینی برای ماندگاری درمان ارتودنسی
ارتودنسی درمانی است که ساختار و نحوه قرارگیری دندان ها را اصلاح می کند. دندان ها پس از مدتی تمایل دارند به جایگاه اولیه ی خود برگردند اما اقداماتی لازم است انجام شود تا از بروز انواع عوارض احتمالی جلوگیری شود. مراقبت ارتودنسی در رعایت اصول بهداشت دندان ها و نحوه مسواک زدن به صورت صحیح لازم است. در ادامه به مواردی از اقدامات لازم در جهت مراقبت از ارتودنسی اشاره خواهیم کرد؛
۱. روزانه بعد از هر وعده ی غذایی استفاده صحیح از مسواک را جدی بگیرید.
۲. روزانه حداقل یک بار از نخ دندان استفاده کنید.
۳. از دهانشویه برای تکمیل فرآیند بهداشت استفاده کنید.
۴. برای کاهش ناراحتی ناشی از براکت ها و جلوگیری از زخم شدن زبان و لثه از موم یا سیلیکون ها استفاده کنید.
۵. برای تثبیت درمان استفاده از پلاک های نگهدارنده را حتما جدی بگیرید.
۶. توصیه های ارتودنتیست در مورد رعایت اصول بهداشتی و هم چنین رژیم غذایی جدی بگیرید.
۷. از انواع غذا و خوراکی هایی که ممکن است به براکت و دندان ها آسیب بزند، پرهیز کنید. خوراکی های سفت و چسبناک مانند پاپ کورن، پفک، آبنبات ها که ممکن است براکت ها را حرکت دهند یا لابه لای دندان و براکت ها گیر کنند، از این قبیل هستند.
۸. طی درمان مراقبت ویژه ای را از ناحیه صورت و فک خود به لحاظ فیزیکی به عمل آورید. انواع فعالیت های سنگین ورزشی که ممکن است به دندان و فک شما آسیب برساند را تحت شرایط ویژه ای مثلا استفاده از محافظ های مخصوص فک در زمان ارتودنسی، می توانید انجام دهید.
۹. استعمال دخانیات را متوقف کنید.
چرا رعایت اصول بهداشت دهان و دندان بعد از ارتودنسی ضروری است؟
دندان ها در حالت عادی هم نیاز به مراقبت هایی دارند که بتوانند طول عمر بیشتری داشته باشند. چه برسد به زمانی که دندان ها ارتودنسی شده باشند. رعایت اصول بهداشتی بعد و در زمان ارتودنسی به قدری مهم است که هم می تواند در طول درمان ارتودنسی و هم در میزان ماندگاری آن اثر مستقیم دارد.
در زمان ارتودنسی، ابزار ها و براکت هایی که روی دندان ها یا پشت دندان ها ( در ارتودنسی لینگوال) قرار می گیرند، یک شرایط کاملا مستعد برای تجمع باقی مانده های غذایی و ایجاد باکتری ها را فراهم می کند. در این شرایط اهمیت رعایت اصول بهداشتی دو چندان می شود تا دندان در معرض آسیب قرار نگیرند. بعضی از افراد تصور می کنند که رعایت اصول بهداشتی فقط در مسواک زدن خلاصه می شود در حالیکه کشیدن نخ دندان هم بسیار اهمیت دارد چون نخ دندان باعث می شود شما به فضاهای بین دندانی که با استفاده از مسواک قابل دسترسی و تمیز کردن نیست، هم تمیز شوند.
نحوه مسواک زدن چه تاثیری بر طول عمر ارتودنسی دارد؟
در ارتودنسی به سبب اینکه براکت ها سطح دندان را اشغال کرده و دسترسی به نواحی مختلف دندان مخصوصا دندان های آسیاب برای مسواک زدن و کشیدن نخ دندان سخت است. به همین سبب نحوه مسواک زدن و کشیدن نخ دندان تا حد زیادی تعین کننده ی موفقیت یا عدم موفقیت درمان است. استفاده صحیح از انواع مسواک ها و نخ دندان های مخصوص می تواند تاثیرات به سزایی در افزایش ماندگاری درمان داشته باشد. برای انتخاب نوع مسواک؛ نرم بودن و زاویه دار بودن سری مسواک از اهمیت زیادی برخوردار است.
انواع مسواک ارتودنسی
هرکدام از انواع مسواک ها برای یک هدف خاص کاربرد دارند. برای مثال مسواک بین دندانی را در مرحله ی اول مسواک زدن برای اینکه باقیمانده ی مواد غذایی را از نواحی بین براکت و دندان ها خارج شود، استفاده می کنند. یا مسواک های زاویه دار که کمک می کنند شما راحت تر و با زاویه ی بهتری به دندان های عقبی که دید کمتری دارند، دسترسی پیدا کنید که در این صورت کیفیت عملکرد شما در تمیز کردن را بهبود می دهد.
از جمله انواع مسواک های ارتودنسی:
- مسواک نرم
- مسواک سخت
- مسواک زاویه دار
- مسواک گرد
- مسواک بین دندانی
- مسواک برقی
مسواک زدن با بریس ارتودنسی باید به گونه ای باشد که همه نواحی دندان ها و براکت ها کاملا تمیز شود در غیر این صورت به مرور زمان باکتری هایی ایجاد می شود که عوارض ارتودنسی را در پی دارد. برای اینکه در زمان ارتودنسی بهترین عملکرد را در موضوع مسواک زدن داشته باشید باید از انواع مسواک ها و نخ دندان های مخصوص به شیوه صحیح استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: انواع ارتودنسی دندان
ارتودنسی چه مدت طول میکشد؟
اگر بخواهیم طول درمان ارتودنسی را برآورد کنیم، پارامتر های مختلفی که در این موضوع دخیل هستند باید مورد بررسی قرار بگیرد چون این پارامترها بسته به شرایط بیمار کاملا متفاوت خواهد بود. از جمله این پارامتر ها عبارتند از؛
- میزان و شدت کج بودن دندان ها
- نحوه قرار فک بالا و پایین به هنگام بسته شدن دهان
- سن بیمار
- شدت و نوع ناهنجاری دندان ها
- استفاده از چه نوع براکت و بریسی
اما به طور کلی می توان گفت که مراحل معاینه و بررسی، قالب گیری دندان ها و نصب بریس طی ۳ جلسه قابل انجام است. اما طول درمان ارتودنسی بین ۱۸ ماه تا ۲ سال است. این زمان هم با توجه به پارامتر های ذکر شده متغیر است.
ارتودنسی دندان یا کامپوزیت؛ کدام یک ماندگارترند؟
کامپوزیت یکی از روش های اصلاح طرح لبخند است که در مواردی که تعداد و میزان ناهنجاری دندان کم و جزئی باشد علاوه بر ارتودنسی یک درمان پیشنهادی دیگر کامپوزیت است اما این دو درمان تفاوت های زیادی باهم دارند؛ یکی اینکه ارتودنسی دندان را به اصطلاح به صورت ریشه ای درمان می کند و از طریق حرکت دادن دندان، آن را به سمت جایگاه درست سوق می دهد درحالیکه کامپوزیت تنها ظاهر دندان را بهبود می دهد به همین دلیل هم است که کامپوزیت در مواردی که ناهنجاری حاد باشد پیشنهاد نمی شود.
نحوه ی انجام کامپوزیت دندان بدین گونه است که ذرات کامپوزیت با استفاده از نور به سطح دندان ها چسبانده می شود البته که دندان قبل از نصب کامپوزیت نیاز به شستشو و آماده سازی دارد. (سطح دندان نیاز به تراش ندارد) انواع کامپوزیت دندان عبارتند از؛
- کامپوزیت ماکروفیل
- کامپوزیت میکروفیل
- کامپوزیت نانو
- کامپوزیت هیبرید
طول عمر یکی دیگر از تفاوت های ارتودنسی و کامپوزیت است. کامپوزیت دندان در صورت انجام مراقبت های لازم و نگهداری درست از آن، تا ۷ سال می تواند دوام داشته باشد در صورتیکه ارتودنسی دندان در اکثر موارد یک درمان دائمی است. حال اینکه ارتودنسی بهتر است یا کامپوزیت باید مجموعه ی شرایط و انتظارات بیمار توسط دندانپزشک بررسی و بهترین و مناسب ترین درمان انتخاب شود.
مقالات مرتبط:
سوالات متداول درباره طول عمر ارتودنسی
۱. آیا براکت ها روزانه دندان ها را حرکت می دهند؟
بله. ارتودنتیست تنظیم می کند که براکت ها در فاصله ی زمانی منظم با اعمال فشار ( میزان فشار هم قابل تنظیم است) دندان ها را حرکت دهد. اما از آنجایی که این حرکت ها جزئی است باید به صورت پیوسته انجام شود تا دندان ها اصلاح شوند.
۲. آیا بریس ارتودنسی باعث زرد شدن دندان ها می شود؟
بریس ها به خودی خود دندان ها تغییر رنگ نمی دهند اما عدم رسیدگی به بهداشت دندان ها و تمیز نکردن آن ها به شیوه ی درست و بااستفاده از مسواک های مخصوص باعث می شود که پلاک ها در سطح دندان جمع شده و دندان ها زرد شود.
کلینیک دندانپزشکی دکتر سریتا می تواند با ارائه کلیه خدمات مربوط به اصلاح و ترمیم دندان، شما را از شر دندان های معیوب خلاص کرده و لبخندی زیبا را به شما هدیه دهد. در صورت نیاز به مشاوره و راهنمایی در رابطه با انتخاب روش مناسب برای ترمیم دندان های خود، می توانید با ما تماس حاصل فرمایید. همچنین جهت سهولت بیشتر در رزرو نوبت و اطلاع از هزینه های به روز شده خدمات دندان پزشکی، می توانید از اپلیکیشن دکتر سریتا نیز استفاده فرمایید.
سلام وقت بخیر
ببخشید برای پیچ های مینی اسکرو یه قلاب جلو لثه گذاشتن (مطابق عکس اول همین صفحه) خیلی لثه مو اذیت میکنه ممنون میشم بگید چه راهکاری برای کاهش درد دارید؟ موم استفاده کردم خیلی موقته بعد یساعت میوفته.
سلام
یک قاشق غذا خوری شربت دیفن هیدرامین کامپاند + یک قاشق چایخوری محلول زایلوکایین + سه قاشق غذا خوری سرم شستشو مخلوط کنید
اول با مسواک و خمیر دندون کاملا دندونهاتونو تمیز کنید تا محیط دهان کاملا پاکیزه باشه
بعد سرم شستشو رو داخل دهان قرقره کنید تا محیط کاملا تمیز بشه
و بعد محلولی رو که در ابتدا توضیح دادم به مدت یک دقیقه داخل دهانتون نگه دارید و بعد خالی کنید تا نیم ساعت چیزی نخورید آب ننوشید و دهانتون رو نشورید
روزی دو سه بار میتونید این کار رو تکرار کنید