در سال های اخیر، بسیاری از مردم به جای استفاده از روکش ها، بریج ها یا حتی پروتز، به ایمپلنت های دندانی روی آورده اند. دلیل محبوبیت ایمپلنت های دندانی این است که آنها یک راه حل طولانی مدت هستند که به سادگی بخشی از دهان شما می شوند. دندان مصنوعی می تواند پرزحمت باشد زیرا به مراقبت و نگهداری زیادی نیاز دارد. با گذشت زمان، دهان شما تغییر می کند و مجبور می شوید با پروتزهایی دست و پنجه نرم کنید که به خوبی در دهان تان جای نمی گیرند یا اصلا متناسب نیستند. ایمپلنت های دندانی معمولاً این مشکلات را ایجاد نمی کنند.
کلینیک تخصصی ایمپلنت دندان
ضمانت کتبی + اقساط ۶+۱۲+۱۸+۲۴ ماهه بدون پیش
۰۲۱۹۱۰۰۹۹۱۸
با توجه به سایت sciencedirect.com میزان موفقیت ایمپلنت های دندانی بالای ۹۶ درصد تخمین زده شده است. اما نه در تمامی شرایط! مشکل این است که همه افراد، کاندیدهای ایده آلی برای ایمپلنت دندان محسوب نمی شوند و کاندید نامناسب به معنای ریسک بالای شکست ایمپلنت دندان است. ایمپلنت ها برای گروه های خاصی از افراد بسیار مناسب تر هستند و مواقعی وجود دارد که ممکن است به شما گفته شود این گزینه جایگزینی دندان به دردتان نمی خورد! در مطلب زیر به طور کامل توضیح خواهیم داد که چه کسانی نمی توانند ایمپلنت کنند.
بیشتر بدانید : ایمپلنت دندان چیست؟
چه افرادی نمی توانند از ایمپلنت دندان استفاده کنند؟
برخی از بیماریها و شرایط پزشکی باعث محدودیت افراد در انتخاب جایگزینی مناسب برای دندان آسیب دیده یا از دست رفته می‌شوند. با وجود چنین شرایطی، ممکن است بدن فرد ایمپلنت را پس بزند یا وی دچار عوارضی شود.
قبل از انجام عمل جراحی ایمپلنت دندان، بررسی هر گونه شرایط سلامتی که می‌تواند باعث ایجاد عوارض شود، ضروری است. پزشک وضعیت بیمار را ارزیابی خواهد کرد. سپس راههای درمانی مناسب با نیاز فرد را به او توصیه می‌کند. در ادامه شرایط پزشکی و بیماری‌هایی را که مانع از استفاده از ایمپلنت می‌شوند، بررسی می‌کنیم.
مشکلات سلامتی و بیماری های سیستماتیک
برخی از شرایط سلامتی از قبل موجود می تواند باعث کندتر شدن روند بهبودی و تداخل در پیوند یا ادغام ایمپلنت دندانی با استخوان فک شود. ابتلا به مشکلات سلامتی نظیر دیابت، بیماری های قلبی و عروقی، مشکلات کلیوی، اختلالات بدخیم، آرتریت روماتوئید یا یک بیماری خود ایمنی ممکن است در روند درمان ایمپلنت اختلال ایجاد کنند. سایر شرایط و عادات بهداشتی که می توانند بر موفقیت ایمپلنت تأثیر بگذارند عبارتند از سرطان، بیماری لثه مزمن، رادیوتراپی فک، مصرف برخی داروها، اعتیاد به الکل و … . در حالی که ممکن است دندانپزشک با وجود شرایط بالا همچنان کاشت دندان را تأیید کند اما مهم است به خاطر داشته باشید که در صورت ابتلا به یکی از این مشکلات سلامتی ممکن است در ادغام کامل ایمپلنت با استخوان فک و یا روند ترمیم آن اختلال ایجاد شود و این به معنای شکست ایمپلنت است!
دیابت کنترل نشده
بیشتر بدانید : آیا بیماران دیابتی می توانند ایمپلنت کنند؟
دیابت کنترل نشده می‌تواند بر توانایی بدن شما برای التیام و مبارزه با عفونت‌ها تأثیر بگذارد. به همین دلیل خطر بروز عوارض در حین و بعد از جراحی ایمپلنت دندان یا هر عمل جراحی دیگری افزایش مییابد. البته صرف ابتلا به دیابت مانع از انجام ایمپلنت نمی‌شود. اگر دیابت کنترل شده باشد، معمولاً می‌توان از ایمپلنت استفاده کرد. فرد باید قبل و بعد از جراحی توسط پزشک متخصص معاینه شود تا قند خون او به خوبی کنترل گردد.
سرطان
بیمارانی که مبتلا به سرطان در ناحیه سر یا گردن هستند یا افرادی که در حال حاضر در این نواحی پرتودرمانی انجام میدهند، ممکن است کاندیدای مناسبی برای ایمپلنت دندان نباشند. پرتودرمانی می‌تواند کیفیت استخوان را کاهش دهد و روند بهبودی را طولانی یا حتی غیرممکن کند.
بیماری‌های خودایمنی
افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی، مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس به دلایل زیر کاندیدای مناسبی برای ایمپلنت نیستند:
- اختلال در التیام و بهبودی
- افزایش خطر عفونت و آلودگی
- امکان تداخل داروهای مورد استفاده برای درمان این اختلالات بر رشد و یکپارچگی استخوان
بیشتر بدانید : ایمپلنت دندان برای بیماران کلیوی
بیماران مبتلا به ایدز یا ویروس HIV
بیمارانی که مبتلا به HIV یا ایدز هستند، اغلب مشکل نقص ایمنی دارند و این مسئله خطر عفونت را در آنها افزایش می‌دهد. همچنین این افراد ممکن است دارای برفک دهان باشند. این مشکل می‌تواند بهبودی دهان را پس از جراحی دشوار کند.
افراد مبتلا به اختلالات لخته شدن خون
توصیه می‌شود افرادی که مبتلا به اختلالات لخته شدن خون همانند هموفیلی هستند، ایمپلنت دریافت نکنند. زیرا پایه ایمپلنت باید پس از نصب با استخوان فک ترکیب شود. به دلیل لخته شدن خون، این افراد نمیتوانند به خوبی بهبود پیدا کنند و معمولاً زخم آنها خوب نمی‌شود.
افراد مبتلا به پوکی استخوان
از آن جایی که ایمپلنتها مستقیم در استخوان فک قرار میگیرند، باید فرایند استخوان‌سازی انجام شود تا پایه ایمپلنت محکم گردد. این فرایند به استخوانهای قوی و سالم نیاز دارد. پوکی استخوان موجب ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود. از طرفی هم ایمپلنت می‌تواند به استخوان فشار وارد کند و منجر به آسیب بیشتر شود.
بارداری
شما در دوره بارداری نمی توانید به هیچ وجه ایمپلنت دندان دریافت کنید، زیرا:
بیشتر بدانید : خطرات ایمپلنت در بارداری
- استرس و فشار روحی ناشی از پروسه دریافت ایمپلنت می تواند بر جنین شما تأثیر منفی بگذارد.
- عکسبرداری با اشعه ایکس ممکن است ریسک زایمان زودرس را افزایش دهد.
- وجود محدودیت در داروهای مجاز دوران بارداری می تواند در حین جراحی و در دوره نقاهت مشکل ساز شود.
- قالبگیری روکش ایمپلنت در دوره بارداری ممکن است چندان دقیق نباشد زیرا اکثر خانم‌های باردار دچار پف و ورم می شوند که این امر بر ساختار چهره آنها در بارداری تأثیر می گذارد و می تواند باعث متناسب نبودن روکش پس از زایمان شود.
- در حالیکه استفاده از داروهای بی حسی موضعی برای امور دندانپزشکی اورژانسی در بارداری مجاز دانسته شده است اما احتیاط شرط عقل است. کاشت دندان یک پروسه اورژانسی محسوب نمی شود و همچنین ممکن است دندانپزشک مجبور شود برای راحتی بیشتر شما از دوز بالاتر بی حسی موضعی یا آرامبخش وریدی استفاده نماید. بنابراین بهتر است در مورد سلامت جنین تان ریسک نکنید!
سن
معمولاً توصیه می شود از ایمپلنت، برای افرادی که فک شان هنوز در حال رشد است استفاده نشود. به همین دلیل این روش برای کودکان و نوجوانان به هیچ وجه مناسب نیست. دلیلش آن است که رشد فک بر موقعیت و اتصال ایمپلنت تأثیر منفی می گذارد و ریسک شکست ایمپلنت را افزایش می دهد. بنابراین افراد زیر ۱۹ سال نمی توانند ایمپلنت کنند.
به غیر از پایین بودن سن، بالا بودن سن نیز می تواند مانعی برای دریافت ایمپلنت باشد. با افزایش سن، خطرات سلامتی خاصی برای این نوع روش به وجود می آید. اکثر دندانپزشکانی که کاشت ایمپلنت انجام می دهند، در مورد افراد بالای ۷۰ سال محتاط تر عمل می کنند. بالا بودن سن به خودی خود مسئله ای نیست فقط خطرات ذاتی خود جراحی و همچنین بهبود کاشت ایمپلنت دندان وجود دارد که باید مد نظر قرار دهید. بنابراین اگر بالای ۷۰ سال هستید و قصد دریافت ایمپلنت دندان را دارید، لطفا ابتدا با یک دندانپزشک با تجربه مشورت نمایید تا قبل از شروع پروسه، تمام جوانب لازم توسط جراح تان بررسی شود.
کدام مشکلات دهان و دندان مانع استفاده از ایمپلنت می‌شوند؟
برخی از افراد ممکن است دارای مشکلات دهان و دندان باشند. برخی از این مشکلات باعث می‌شوند تا فرد نتواند ایمپلنت دریافت کند. این مشکلات عبارت‌اند از:
دندان قروچه
بیشتر بدانید : علت و درمان دندان قروچه
اگر دندان قروچه دارید، نمیتوانید از ایمپلنت استفاده کنید. همان طور که دندان قروچه می‌تواند باعث آسیب به دندان‌ها شود، می‌تواند ایمپلنت را نیز بشکند یا موجب ترک خوردن آن شود. میزان دندان قروچه در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد دچار دندان قروچه شدید هستند. در این شرایط باید با پزشک متخصص صحبت کنید تا این مشکل درمان شود. سپس برای دریافت ایمپلنت اقدام کنید. در برخی از شرایط هم می‌توان از گارد دهان استفاده کرد. گارد باعث می‌شود تا دندان‌ها به روی هم کشیده نشوند و از فشار وارد شده به آنها کاسته شود. در حالی که دندان قروچه یک عامل بازدارنده مطلق برای ایمپلنت دندان نیست، اما نیاز به بررسی و اقدامات پیشگیرانه دارد.
دندانپزشک شما ممکن است بتواند علائم دندان قروچه را روی دندان هایتان شناسایی کند و در مورد آن از شما بپرسد. در غیر این صورت لازم است قبل از شروع پروسه دریافت ایمپلنت حتما این مسئله را به دندانپزشک تان اطلاع دهید. در اغلب موارد استفاده از یک نایت گارد یا محافظ دهان برای کاهش اثرات دندان قروچه روی ایمپلنت توصیه می شود.
عدم رعایت بهداشت دهان
رعایت بهداشت دهان و دندان برای موفقیت ایمپلنت بسیار مهم است. بهداشت نامناسب دهان می‌تواند منجر به تجمع پلاک و عفونت‌های باکتریایی در اطراف محل ایمپلنت گردد. این موارد نیز ممکن است باعث التهاب و در نهایت شکست ایمپلنت شوند. با نخ دندان کشیدن، دو بار مسواک زدن در روز و مراجعه منظم به دندانپزشک می‌توان بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کرد.
اگر قادر به رعایت بهداشت دهان و دندان نیستید، کاندید مناسبی برای ایمپلنت دندان نخواهید بود. دلایل زیادی برای عدم رعایت بهداشت دهان و دندان وجود دارد. به عنوان مثال، اگر دامنه حرکتی شما مختل شده است یا بیماری دیگری دارید که توانایی شما برای مراقبت کامل از دندان ها و لثه هایتان را محدود کرده است و یا اینکه فقط سهل انگاری می کنید. در هر صورت توانایی رعایت بهداشت خوب دهان و دندان در بهبود و یکپارچگی استخوانی پس از ایمپلنت دندان ضروری است.
عفونت دندان
شخصی که عفونت دندان دارد نمی‌تواند ایمپلنت کند. دندانپزشک قبل از انجام ایمپلنت، دهان شما را به طور کامل معاینه می کند تا مطمئن شود هیچ یک از دندان های شما عفونت ندارند، خصوصا دندان های مجاور محل ایمپلنت. در صورت وجود عفونت دندان لازم است ابتدا این مسئله به طور کامل درمان شده و سپس پروسه دریافت ایمپلنت آغاز شود.
بیشتر بدانید : علائم عفونت دندان
بیماری‌های لثه و پریودنتال
یکی از معیارهای مهم برای دریافت ایمپلنت دندان، داشتن لثه های سالم است. اگر از بیماری لثه رنج می برید، این مسئله می تواند مشکل ساز شود. بنابراین قبل از اقدام برای دریافت ایمپلنت باید بیماری لثه شما به طور کامل درمان شود.
بیماری لثه که به عنوان بیماری پریودنتال نیز شناخته می‌شود، عامل دیگری است که می‌تواند فرد را از دریافت ایمپلنت دندان محروم کند. بیماری لثه بر بافت‌های اطراف دندان شما از جمله لثه‌ها، رباط‌ها و استخوان تأثیر می‌گذارد و باعث التهاب یا عفونی شدن آنها می‌شود.
در صورت عدم درمان، ژنژیویت (بیماری لثه در مراحل اولیه) می‌تواند به پریودنتیت تبدیل شود که منجر به از دست دادن دندان و همچنین تحلیل رفتن استخوان در ناحیه فک می‌شود. استخوان فک نگه دارنده پایه ایمپلنت است و بدون آن نمیتوان ایمپلنت را متصل کرد. درمان بیماری لثه قبل از انجام ایمپلنت ضروری است.
تحلیل رفتن استخوان فک
ایمپلنت از چند بخش تشکیل می‌گردد. یکی از بخشهای آن پایه است. پایه ایمپلنت همانند یک پیچ است که به استخوان فک متصل می‌شود. سپس فرایند استخوان‌سازی آغاز می‌شود و همین امر موجب ثبات ایمپلنت می‌گردد. برخی از افراد به دلایل مختلفی ممکن است استخوان کافی برای حمایت از پایه ایمپلنت نداشته باشند و استخوان فک آنها تحلیل رفته باشد. دلایل تحلیل رفتن استخوان فکر عبارت‌اند از:
بیشتر بدانید : پیوند استخوان چیست؟
- از دست دادن دندان و جایگزین نکردن آن به مدت طولانی
- بیماری لثه
- افزایش سن
گاهی می‌توان این مشکل را رفع کرد. برای رفع این مشکل می‌توان از پیوند استخوان استفاده کرد. وقتی تراکم استخوان فک کافی نباشد، دندانپزشک برای تقویت این بخش روش‌های زیر را به کار میگیرد:
- برداشتن استخوان از قسمت دیگر بدن و پیوند آن به فک
- استفاده از مواد مصنوعی و جایگزین کردن استخوان تحلیل رفته
تأثیر مصرف سیگار و الکل بر امکان استفاده از ایمپلنت
برخی عادات هم میتوانند باعث شوند تا فرد نتواند ایمپلنت دریافت کند. سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل از جمله این عادات هستند. در این بخش به بررسی این آنها و تأثیرشان بر دریافت ایمپلنت میپردازیم.
بیشتر بدانید : آیا سیگار و قلیان برای ایمپلنت مضر هستند؟
سیگار کشیدن
نتایج تحقیقات نشان داده است که میزان شکست دریافت ایمپلنت دندانی افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیرسیگاری بالاتر است. سیگار بر گردش خون دهان تأثیر می‌گذارد. نیکوتین رگ‌های خونی را منقبض می‌کند و اکسیژن‌رسانی به لثه و استخوان فک ناحیه ایمپلنت دندان را کاهش می‌دهد و بهبودی را به تأخیر می‌اندازد. گردش خون مناسب برای بهبودی کامل پس از جراحی ایمپلنت بسیار مهم است. علاوه بر این، سیگار کشیدن عملکرد سیستم ایمنی را مختل می‌کند و موجب افزایش التهاب در بافت‌های لثه اطراف محل ایمپلنت می‌شود.
اکثر دندانپزشکان از کاشت ایمپلنت دندان برای افرادی که عادات بدی مانند سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو دارند، خودداری می نمایند. دلیلش آن است که عادات اینچنینی اغلب مستقیماً بر سلامت و بهداشت دهان و دندان شما نیز تأثیر می گذارد. این عادات برای سلامتی شما و همچنین سلامت دهان و دندان هایتان مضر هستند. علاوه بر این در صورت انجام جراحی، خطرات عمده ای نیز به همراه خواهند داشت.
به دلیل عوارض جانبی این عادات، روند بهبودی شما ممکن است تحت تأثیر منفی قرار گیرد و حتی ممکن است باعث عفونت یا عدم التیام محل جراحی شوند. علاوه بر این از ماندگاری ایمپلنت های دندانی شما کاسته می شود زیرا سیگار کشیدن بر سلامت لثه ها و توانایی آنها در مستحکم نگه داشتن پایه ایمپلنت تأثیر می گذارند. اکثر دندانپزشکان کاشت ایمپلنت در صورت استعمال دخانیات به شما می گویند که کاندید مناسبی برای این روش نیستید. اگر سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو را ترک کنید، برخی از دندانپزشکان با انجام این روش موافقت خواهند کرد اما به شما بستگی دارد که مطمئن شوید که دوباره سیگار کشیدن را شروع نمی کنید و مشکلی در ایمپلنت ایجاد نمی نمایید.
مصرف زیاد الکل
مصرف زیاد الکل نیز می‌تواند تأثیراتی منفی بر روند بهبودی استخوان فک بگذارد و باعث شود تا بدن ایمپلنت را پس بزند. این عادت توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را تضعیف می‌کند و با از بین بردن آب سلول‌های مورد نیاز برای ترمیم بافت، بهبود زخم پس از جراحی را به تأخیر می‌اندازد. الکل نیز همانند سیگار باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌گردد و همین امر باعث می‌شود تا احتمال بروز عوارض افزایش یابد.
چه داروهایی میتوانند فرد را از دریافت ایمپلنت دندان محروم کند؟
اگر دارو مصرف میکنید، در زمان مشاوره به دندانپزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروها میتوانند روی ایمپلنت اثر منفی بگذارند و احتمال شکست را افزایش دهند. در ادامه داروهایی را که میتوانند روی ایمپلنت اثر منفی بگذارند، می‌آوریم.
استروئیدها
کورتیکواستروئیدها که معمولاً برای درمان التهاب و بیماری‌های خودایمنی تجویز می‌شوند، میتوانند بر روند بهبود استخوان اطراف ایمپلنت‌های دندان تأثیر منفی بگذارند. استفاده طولانی مدت از استروئید ممکن است سیستم ایمنی بدن را سرکوب و جریان خون به فک را مختل کند. این گونه ادغام ایمپلنتها با استخوان مجاور سخت‌تر می‌شود. بر اساس نتایج تحقیقات، ایمپلنت بیمارانی که تحت درمان با کورتیکواستروئید هستند، در مقایسه با افرادی که از این داروها استفاده نمی‌کنند، بیشتر شکست میخورد.
بیس فسفونات‌ها
بیس فسفونات‌ها داروهایی هستند که عمدتاً برای درمان پوکی استخوان و سایر بیماری‌هایی که باعث ضعیف شدن استخوان‌ها می‌گردند، استفاده می‌شوند. در حالی که این داروها با مهار فرایند تجزیه طبیعی به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کنند، استفاده از بیس فسفونات با افزایش خطر ابتلا به استئونکروز (مرگ استخوان) در فک پس از جراحی دهان همراه است و همین امر می‌تواند در کاشت ایمپلنت دندان اختلال ایجاد کند. عوارضی که این بیماران پس از دریافت ایمپلنت تجربه می‌کنند، بسیار بیشتر و دشوارتر است.
داروهای ضدافسردگی
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) که شامل داروهای ضدافسردگی رایج مانند پروزاک و زولافت می‌شوند هم میتوانند روی نتایج ایمپلنت تأثیر منفی بگذارند. نتایج پژوهشها نشان میدهند که این داروها میتوانند روی متابولیسم استخوان و روند بهبودی آن اثر منفی بگذارند.
داروهای رقیق کننده خون
داروهای ضدانعقاد یا رقیق‌کننده‌های خون، مانند وارفارین و آسپرین، ممکن است خطر خونریزی را در طول جراحی ایمپلنت دندان افزایش دهند. البته مصرف این داروها باعث محرومیت کامل فرد از دریافت ایمپلنت نمی‌شود. بلکه فرد باید نوع دارو را با دندانپزشک در میان بگذارد تا اقدامات احتیاطی در طول عمل اجرا گردد. گاهی می‌توان با مشورت متخصص و دندانپزشک مصرف دارو را برای مدت کوتاهی قطع کرد تا عمل انجام شود.
بررسی محدودیت‌های سنی در انجام ایمپلنت
سن نیز عامل مهمی در اجرای ایمپلنت است. ایمپلنت به افرادی توصیه می‌شود که فک آنها به طور کامل رشد کرده است. به همین دلیل استفاده از ایمپلنت به کودکان و حتی نوجوانان توصیه نمی‌شود. این امکان وجود دارد که فک رشد کند و ایمپلنت جا به جا شود یا حتی اتصالات آن دچار مشکل گردد. گاهی ایمپلنت مانع از رشد طبیعی فک می‌شود. بهترین کار این است که از یک راه حل موقتی استفاده شود و پس از ۱۸-۱۹ سالگی که رشد فک به پایان میرسد، ایمپلنت اجرا شود.
با افزایش سن نیز خطراتی فرد را تهدید می‌کند. البته اکثر افراد مسن واجد شرایط دریافت ایمپلنت هستند. با این حال، استفاده از ایمپلنت برای افراد بالای ۸۵ سال توصیه نمی‌شود. زیرا فرایند جراحی و بهبودی پس از آن ممکن است برای فرد مشکلاتی ایجاد کند.
نتیجه‌گیری
درست است که ایمپلنت یک راه حال عالی برای پر کردن جای خالی دندان است؛ اما همه افراد نمیتوانند از آن استفاده کنند. گاهی برخی از بیماریها، شرایط پزشکی، داروها و… میتوانند مانع استفاده از ایمپلنت شوند. به همین دلیل حتماً قبل از انتخاب این روش، با دندانپزشک خود مشورت کنید و هر گونه مشکل، بیماری، دارو و… را با او در میان بگذارید.
سوالات متداول
در زیر چند سوال رایج در مورد ایمپلنت های دندان را با هم مرور می کنیم.
- آیا افراد مبتلا به آلرژی میتوانند ایمپلنت دندان انجام دهند؟
بله، اما حساسیت به تیتانیوم یا سایر مواد مورد استفاده در ایمپلنتها باید در نظر گرفته شود.
- آیا افراد مبتلا به مشکلات مفصل فک میتوانند از ایمپلنت دندان استفاده کنند؟
بله، اما وضعیت مفصل فک باید بررسی شود. گاهی امکان دریافت ایمپلنت برای این افراد وجود ندارد.
- آیا افراد مبتلا به آپنه خواب میتوانند ایمپلنت دندان انجام دهند؟
بله، اما آپنه خواب باید قبل از کاشت ایمپلنت کنترل شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری گردد.
- آیا افرادی که دچار آسیب به صورت شدهاند، میتوانند از ایمپلنت دندان استفاده کنند؟
همه چیز بستگی به میزان و نوع آسیب‌دیدگی دارد. گاهی با انجام اقدامات اضافی مانند جراحی فک می‌توان ایمپلنت را نصب کرد.
