وقتی دندان شما می‌پوسد، بخش زیادی از مینای آن از بین می‌رود؛ به همین دلیل در موارد بسیاری پس از ترمیم، لازم است که روکشی روی آن قرار بگیرد تا از دندان حمایت کند. نصب روکش باعث میشود که دندان شما ظاهر و کارکرد طبیعی خود را بازیابد و عمر طولانی‌تری داشته باشد. یکی از روکش‌های پراستفاده در دندانپزشکی، روکش فلزی دندان است که به علت مقاومت بالا توسط دندانپزشکان توصیه میشود. در ادامه با این روکش و ویژگی‌های آن آشنا می‌شویم.
برای دریافت مشاوره رایگان شماره خود را وارد کنید
تاریخچه استفاده از روکش فلزی در دندانپزشکی
استفاده از روکش فلزی دندان سابقه طولانی‌تری از روکش‌های کامپوزیتی و سرامیکی دارد. استفاده از این روکش‌ها در دندانپزشکی از دهه ۱۹۴۰ میلادی شروع شد و در آغاز فلزاتی مانند طلا در ساخت این روکش‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
بیشتر بدانید : روکش دندان چیست؟
طلا به دلیل خواص فیزیکی و بیولوژیکی خاص، از جمله مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و فشار، به عنوان یک ماده مناسب برای ترمیم دندان‌ها شناخته می‌شد. با گذر زمان، روکش‌های فلزی از جنس آلیاژهای دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفت. در دهه‌های اخیر، آلیاژهای متنوعی مانند نیکل کروم، تیتانیوم و آلومینیوم در ساخت روکش‌های فلزی استفاده شده‌اند. بعد از آن نیز، روکش‌هایی به صورت ترکیبی از فلز و سرامیک تولید شدند که در جای خود استفاده گسترده‌ای دارند. روکش‌های فلزی، همچنان به عنوان یک روش قابل توجه برای ترمیم دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بیشتر بدانید : روکش سرامیکی دندان
انواع متریال مورد استفاده در روکش های فلزی
روکش فلزی دندان با استفاده از آلیاژهای متنوعی ساخته میشود. در ادامه، به برخی از انواع متریال استفاده شده در ساخت روکش‌های فلزی اشاره خواهیم کرد:
- آلیاژ نیکل کروم: آلیاژ نیکل کروم یکی از متداول‌ترین مواد استفاده شده در روکش‌های فلزی است. این آلیاژ دارای خواص مکانیکی بالا، مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و قابلیت شکل‌پذیری مطلوبی است.
- آلیاژ تیتانیوم: آلیاژ تیتانیوم نیز در ساخت روکش‌های فلزی استفاده میشود. این آلیاژ دارای خواص بیولوژیکی بسیار خوبی است و به دلیل سبکی و مقاومت در برابر خوردگی، مورد توجه قرار می‌گیرد.
- آلومینیوم: آلومینیوم دارای وزن سبک و اکسیدناپذیری مناسبی است؛ به همین علت از آن برای ساخت روکش فلزی دندان استفاده میشود.
- طلا: طلا و آلیاژهای آن نیز در ساخت روکش‌های فلزی استفاده می‌شوند. آلیاژهای طلا معمولا شامل طلا، نقره و مس هستند. این آلیاژها دارای خواص بیولوژیکی بسیار خوبی هستند و دچار زنگ‌زدگی نمی‌شوند. همچنین، آلیاژهای طلا قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی دارند که باعث سازگاری بیشتر با ساختار دندان میشود.
- آلیاژهای پلاتین: این آلیاژها دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی هستند. همچنین، آلیاژهای پلاتین به دلیل خواص بیولوژیکی خوبی که دارند، به ندرت تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرند.
- آلیاژهای آهنی: برخی از روکش‌های فلزی ممکن است از آلیاژهای آهنی ساخته شوند. این آلیاژها شامل فولاد استنلس، استیل و کروم کبالت می‌شوند. آلیاژهای آهنی دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و قابلیت شکل‌پذیری خوبی هستند.
در کل، متریال استفاده شده در روکش‌های فلزی با توجه به خواص مکانیکی، بیولوژیکی، مقاومت در برابر خوردگی و توانایی شکل‌دهی تفاوت دارند؛ به همین علت، دندانپزشک بر اساس نیازهای بیمار ماده مناسب برای روکش فلزی را انتخاب خواهد کرد.
فرآیند نصب روکش فلزی دندان
فرآیند نصب روکش فلزی معمولا شامل چند مرحله است. در ادامه، مراحل نصب این روکش را به صورت کلی توضیح می‌دهیم:
- معاینه و برنامه‌ریزی: در ابتدا، دندانپزشک به معاینه دقیق وضعیت دندانهای شما می‌پردازد. این معاینه شامل بررسی سلامت دندان‌ها، اندازه و شکل آن‌ها و نیازهای درمانی است. با توجه به این معاینه، برنامه‌ریزی لازم انجام میشود.
- قالب‌گیری دندان: برای ساخت روکش فلزی، ابتدا دندانپزشک باید مدل دندان را تهیه کند. این قالب می‌تواند از جنس گچ یا با استفاده از اسکن سه‌بعدی باشد.
- طراحی و ساخت روکش: بعد از تهیه قالب دندان، دندانپزشک روکش فلزی را طراحی میکند. این مرحله شامل شکل‌دهی روکش و تطابق آن با دندان مورد نظر است. سپس، روکش فلزی با استفاده از تکنیک‌های مختلفی ساخته میشود. ساخت روکش معمولا به آزمایشگاه‌ها سفارش داده میشود.
- تست روکش ساخته شده: قبل از نصب روکش فلزی دندان، یک تست اولیه انجام می‌گیرد. این تست شامل سطح‌بندی و ایجاد اصلاحات لازم برای استحکام و سازگاری مناسب با دندان است.
- نصب روکش فلزی: در این مرحله، روکش فلزی بر روی دندان قرار داده میشود. دندانپزشک از چسب‌های مخصوص و مواد آزمایشگاهی مناسب برای فیکس کردن روکش روی دندان استفاده میکند.
- تنظیم و اصلاح: پس از نصب روکش فلزی، دندانپزشک شما تنظیمات و اصلاحات نهایی را انجام می‌دهد تا مشکلی برای جویدن نداشته باشید و ظاهر دندان، طبیعی به نظر برسد.
توجه داشته باشید که فرآیند نصب روکش فلزی ممکن است بسته به شرایط و نیازهای شما و همچنین تشخیص دندانپزشک متفاوت باشد؛ بنابراین، بهتر است با دندانپزشک خود در مورد جزئیات و مراحل دقیق این فرآیند صحبت کنید.
بیشتر بدانید : ۷ علت افتادن روکش دندان
مزایا و معایب روکش های فلزی دندان
روکش‌های فلزی دندان دارای مزایا و معایبی هستند. برخی از این مزایا و معایب شامل موارد زیر است:
مزایای روکش فلزی دندان
- استحکام بالا: روکش‌های فلزی بسیار مقاوم بوده و استحکام بالایی دارند. آن‌ها می‌توانند فشار زیادی را تحمل کنند و از دندان در برابر شکستگی و خراش محافظت کنند.
- عملکرد طبیعی: این روکش‌ها با طراحی مناسبی که دارند، می‌توانند نیازهای زیستی دندان و بافت اطراف آن را برآورده سازند. این روکش‌ها می‌توانند به خوبی با دندانهای مجاور همسان شوند و تناسب طبیعی دندان‌ها را به ارمغان آورند.
- دوام طولانی: روکش فلزی دندان به طور معمول دارای عمر طولانی است و می‌تواند تا سال‌ها استفاده شود. این روکش معمولا مقاومت طولانی مدت در برابر فشار، حرارت و خراش دارد.
- عدم خوردگی: فلزات مورد استفاده در ساخت این روکش‌ها بیشترین مقاومت را در برابر خوردگی دارند. محیط مربوط دهان هیچ تاثیری بر ساختار این محصولات نمی‌گذارد.
معایب روکش فلزی دندان
- رنگ غیرطبیعی: روکش‌های فلزی به دلیل استفاده از مواد فلزی، معمولا رنگ طبیعی دندان را ندارند؛ به همین دلیل، استفاده از این روکش‌ها برای دندانهای جلو که قابل رویت هستند توصیه نمیشود.
- نیاز به تراشیدن دندان: برای نصب روکش فلزی، بخشی از ساختار دندان باید تراشیده شود. این می‌تواند شامل تراشیدن بخشی از لایه‌های سالم دندان نیز بشود. البته این موضوع منحصر به روکش‌های فلزی نیست و سایر روکش‌ها نیز به تراشیدن دندان نیاز دارند.
- حساسیت به حرارت و سرما: فلزات می‌توانند به تغییرات حرارتی حساس‌تر باشند؛ به همین علت، در برخی از موارد ممکن است روکش فلزی باعث حساسیت دندان به غذاهای سرد یا گرم شود.
نکات مهم در مورد مراقبت‌های پس از نصب روکش فلزی
پس از نصب روکش فلزی دندان، مراقبت مناسب از آن بسیار مهم است تا سلامت و دوام روکش حفظ شود. در زیر توصیه‌های بهداشتی برای حفظ سلامت و دوام روکش را بررسی می‌کنیم:
- بهداشت دهانی منظم: مراقبت دقیق بهداشت دهان، شامل مسواک زدن حداقل دو بار در روز و استفاده از نخ دندان و دهانشویه به طور منظم است. این کار به کاهش خطر پوسیدگی بافت سالم دندان و پیشگیری از التهاب دهانی کمک میکند و برای حفظ سلامت روکش ضروری است.
- مصرف غذاهای نرم: پس از نصب روکش فلزی، ممکن است دندان‌ها به غذاهای سخت حساسیت نشان دهند. همچنین فشار بیش از اندازه می‌تواند باعث کنده شدن یا شکسته شدن روکش شود. به همین علت، توصیه میشود همیشه غذاهای نرم مصرف کنید.
- مراقبت از روکش هنگام تمیز کردن دهان: هنگام مسواک زدن، مراقب باشید تا به دندانهای روکش‌شده بیش از حد فشار وارد نشود. استفاده از مسواک نرم و حرکات ملایم و دقیق می‌تواند به حفظ روکش کمک کند.
- مراجعه منظم به دندانپزشک: مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک برای بررسی و تمیزی روکش فلزی بسیار مهم است. دندانپزشک شما می‌تواند روکش را بررسی کند و در صورت لزوم آن را ترمیم یا تعویض کند.
راهنمای تعویض یا ترمیم روکش‌های فرسوده
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که هرچند روکش فلزی دندان مقاوم است، اما نیاز به مراقبت دقیق و نگهداری منظم دارد تا دوام طولانی داشته باشد. در صورتی که روکش فرسوده شده یا آسیب دیده است، به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا مشاوره و راهنمایی لازم را در مورد ترمیم یا تعویض آن دریافت کنید.
در صورتی که تصمیم به ترمیم روکش‌های فلزی فرسوده باشد، دندانپزشک شما باید دقیقا بررسی کند که کدام قسمت از روکش فرسوده شده است و نیاز به تعویض دارد. در برخی موارد، روکش‌های فلزی قابل تعویض هستند و می‌توانند با روکش‌های جدیدی که از جنس سرامیک، زیرکونیا یا پلیمر ساخته شده‌اند، جایگزین شوند.
مقایسه روکش فلزی دندان با سایر انواع روکش‌ها
به طور کلی رایج‌ترین روکش‌هایی که برای دندان استفاده میشود شامل ۳ نوع زیر است:
- روکش فلزی
- روکش سرامیکی
- روکش سرامیکی فلزی (PFM)
روکش‌های فلزی ساختاری تماما فلزی و مقاوم دارند؛ اما در مقابل روکش‌های سرامیکی از لایه نازکی سرامیک ساخته شده‌اند که کاملا هم‌رنگ دندان است. روکش‌های PFM نیز به صورت ترکیبی از فلز و سرامیک ساخته می‌شوند که مزایای هر دو را تا حدودی به همراه دارند. در ادامه، تفاوت‌ها و شباهت‌های روکش فلزی دندان با روکش‌های دیگر را بررسی خواهیم کرد:
بیشتر بدانید : روکش PFM چیست؟
تفاوت‌ها:
- مقاومت: روکش فلزی به دلیل استفاده از فلزهای مقاوم مانند آلیاژهای طلا، نقره و پالادیوم، معمولا مقاومت بیشتری نسبت به روکش سرامیکی و روکش PFM دارد؛ در حالی که سایر روکش‌ها به دلیل استفاده از سرامیک‌های شکننده، در مقابل ضربه و فشار حساس‌تر هستند.
- ظاهر مصنوعی‌تر: روکش فلزی معمولا دارای ظاهر مصنوعی‌تری است زیرا فلزها معمولا تفاوت رنگ قابل ملاحظه‌ای با دندان طبیعی دارند؛ به همین دلیل در دندانهای جلو کمتر استفاده می‌شوند. از طرفی، روکش سرامیکی یا PFM به دندان طبیعی شبیه‌تر هستند و به دلیل تراکم بالای سرامیک، نور را بهتر انعکاس میدهند.
- سازگاری با دهان و دندان: روکش‌های فلزی بهتر با دهان و دندان سازگار می‌شوند و مشکلاتی مانند حساسیت، عفونت یا خوردگی در آن‌ها کمتر دیده میشود.
شباهت‌ها:
- عدم تغییر رنگ: هر سه روکش فلزی، روکش سرامیکی و روکش PFM معمولا تحمل رنگ خوبی دارند و در طول زمان کمترین تغییر رنگ را نشان میدهند.
- اصلاح ظاهر دندان: هر سه روکش می‌توانند ظاهر دندان را بهبود بخشند؛ مانند اصلاح شکل، اندازه، طول و رنگ دندان.
- نیاز به مراقبت: هر سه نوع روکش نیاز به مراقبت منظم و بهداشت دهانی دارند تا سلامت و دوام خود را حفظ کنند.
در نهایت، انتخاب بین روکش فلزی دندان، روکش سرامیکی و روکش سرامیکی فلزی (PFM) بستگی به نیازها و سلیقه شخصی شما دارد. دندانپزشک شما می‌تواند با بررسی وضعیت دندان‌ها و توجه به عوامل مختلفی مانند استحکام، ظاهر و هزینه، شما را در انتخاب بهترین روکش دندان راهنمایی کند.
آیا روکش‌های فلزی تاثیری بر تصویربرداری‌ها دارند؟
روکش‌های فلزی دندان به طور کلی تاثیر چندانی بر تصویربرداری‌ها ندارند. اما در برخی موارد خاص ممکن است این روکش‌ها در بعضی از تصویربرداری‌ها اختلال ایجاد کنند. به عنوان مثال:
- تصویربرداری رادیوگرافی (X-ray): روکش‌های فلزی دندان ممکن است در تصاویر رادیوگرافی دندان تاثیر داشته باشند و باعث ایجاد سایه‌ها و تاریکی‌هایی در تصویر شوند. برای حل این مشکل، ممکن است نیاز به تغییر زاویه تصویربرداری یا استفاده از فیلترهای مناسب باشد.
- تصویربرداری (MRI): در تصویربرداری MRI، روکش‌های فلزی می‌توانند تداخل الکترومغناطیسی ایجاد کنند و باعث تغییراتی در تصویر شوند. به همین دلیل، ممکن است در برخی موارد نیاز به اطلاع‌رسانی به پزشک در مورد وجود روکش فلزی دندان باشد.
در هر صورت، برای اطمینان و بهبود تصویربرداری، مهم است اطلاعات کاملی در مورد روکش‌های دندانی خود به پزشک خود ارائه کنید. آن‌ها می‌توانند راهنمایی لازم را در این زمینه به شما ارائه دهند.
جمع بندی
روکش‌های فلزی به آن دسته از روکش‌های دندانی گفته میشود که به طور ۱۰۰ درصدی از آلیاژهای فلزی ساخته می‌شوند. این روکش‌ها می‌توانند از جنس طلا، نیکل کروم، تیتانیوم و… ساخته شوند. این روکش‌ها مقاومت بسیار بالایی در برابر فشار و خوردگی دارند و می‌توانند برای سال‌ها در دهان شما باقی بمانند؛ اما یکی از ایرادات مهم این محصولات این است که معمولا رنگ آن‌ها با دندانهای طبیعی همسان نیست و این باعث میشود که برای استفاده در دندان‌ها جلو توصیه نشوند.
روکش فلزی دندان، نیاز به مراقبت جدی همانند دندانهای طبیعی شما دارد. لازم است که به طور مرتب مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا از ایجاد عفونت در اطراف آن‌ها پیشگیری شود. در صورتی که مشکلی برای این روکش‌ها به وجود بیاید لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید تا روکش ترمیم یا تعویض شود. همچنین باید بدانید که روکش‌های فلزی در موارد خاصی ممکن است در فرایند تصویربرداری اختلال ایجاد کنند. در صورتی که به اطلاعات بیشتری در مورد روکش‌های دندانی نیاز دارید می‌توانید از سایر مقالات ما بازدید نمایید.
برای دریافت مشاوره رایگان همین حالا تماس بگیرید
سوالات متداول
۱- چه زمانی به روکش فلزی نیاز میشود؟
روکش فلزی ممکن است در مواردی مانند ترمیم دندانهای فرسوده، شکسته، آسیب دیده یا تقویت دندانهای ضعیف مورد استفاده قرار گیرد.
۲- آیا روکش فلزی باعث حساسیت و درد میشود؟
بله، در ابتدا ممکن است حساسیت و درد در ناحیه دندان را تجربه کنید. این حساسیت معمولا در مدت کوتاهی برطرف میشود و به آن عادت می‌کنید.
۳- آیا روکش فلزی قابل رویت است؟
روکش فلزی دندان معمولا روی دندانهایی نصب میشود که قابل رویت نیستند. اما اگر دندان قابل رویت باشد (مانند دندانهای جلویی)، ممکن است قابل مشاهده باشد.
۴- آیا روکش فلزی دندان قابل جدا کردن است؟
بله، در صورت لزوم میتوان روکش فلزی دندان را برای تعویض یا ترمیم جدا کرد؛ اما باید توجه داشت که برداشتن روکش بدون جایگزینی آن، توصیه نمیشود. زیرا در فرایند نصب روکش، دندان شما تراشیده میشود و ظاهر آن به طور برگشتتاپذیر تغییر میکند.
