کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان یکی از روش های جذاب در دندانپزشکی است که برای زیباسازی ظاهر دندان‌ها ابداع شده است. اگر به دنبال یک تغییر زیبا در ظاهر دندان های خود هستید ساده‌ترین و کم‌ خرج ترین روش‌، ونیر کامپوزیت است. 

کامپوزیت دندان که به باندینگ دندان نیز معروف است، یک روش خوب برای ترمیم دندان شکسته یا ترک‌خورده است. البته از آن برای اصلاح طرح لبخند و زیباتر کردن ظاهر دندان‌ ها نیز استفاده می‌شود. مزیت کامپوزیت این است که فرآیند نصب آن بسیار ساده و سریع است و فقط در یک جلسه می توانید جذابیت لبخند خود را دوچندان کنید. پس در ادامه با من همراه باشید تا در مورد انواع کامپوزیت، قیمت، مراحل و نحوه انجام آن با هم صحبت کنیم.

جنس کامپوزیت

کامپوزیت از ترکیب نوع خاصی پلاستیک و شیشه ساخته می شود. با این ترکیب ماده ای همرنگ دندان می سازند که برای اصلاح ظاهر دندان‌ها و زیباتر کردن لبخند استفاده می شود.

کاربرد کامپوزیت دندان

یکی از سوال های پرکاربرد در زمینه کامپوزیت دندان این است که کامپوزیت برای چه دندان هایی مناسب است؟

کامپوزیت دندان درموارد مختلف اما با یک هدف می تواند استفاده شود. هدف در تمامی موارد داشتن دندان هایی زیبا و سالم است. کامپوزیت برای موارد زیر کاربرد زیادی دارد:

• اگر بخشی از دندان در اثر ضربه یا جویدن خوراکی های سفت شکسته شده باشد.
• اگر دندانی پوسیده شده باشد، برای پر کردن آن از مواد کامپوزیت دندان استفاده می شود.
• اگر همه دندان ها بد رنگ هستند، می توان برای شفاف و سفید کردنشان از ونیر کامپوزیت استفاده کرد.
• چنانچه بین دندان ها فاصله وجود دارد، به راحتی با ونیر کامپوزیت قابل رفع است.

بعد از انجام کامپوزیت شاهد نتایج زیر خواهید بود:

• فاصله بین دندان ها را از بین می رود
• شکستگی های جزئی ترمیم می شود
• دندان ها ردیف و مرتب می شود
• تغییر رنگ دندان ها اصلاح می شود
• دندان ها سفید و براق می شوند.
• جذابیت خنده های شما چند برابر می شود.

انواع کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان انواع مختلفی دارد که در ادامه با آنها بیشتر آشنا می‌شویم. اما شما جهت انتخاب بهترین نوع کامپوزیت حتما باید با دندانپزشک خود مشورت کنید و با توجه به جنس و حساسیت دندان خود، بهترین نوع را انتخاب نمایید.

کامپوزیت ماکروفیل: ذرات کامپوزیت ماکروفیل 10 تا 15 میکرومتر بزرگتر از ذرات دیگر کامپوزیت ها هستند. این ویژگی دوام و مقاومت مواد را بالا می‌برد ولی کار پولیش را سخت تر می‌کند. امروزه ماکروفیل‌ها دیگر استفاده نمی‌شوند.

کامپوزیت میکروفیل: ذرات میکروفیل کوچکتر از 100 نانومتر هستند به همین دلیل به آن کامپوزیت ریزدانه هم گفته می شود. این ویژگی، انجام پولیش را بسیار راحت می‌کند اما دوام و استحکام کمتری دارد.

کامپوزیت هیبرید: محدوده ذرات این نوع کامپوزیت کمتر از 100 نانومتر است. مزیت آن مقاومت در برابر ساییدگی و عیب آن‌ کم شدن زیبایی به مرور زمان است. مشکل دیگر آن این است که به خوبی ترمیم و پولیش نمی شود.

نانو کامپوزیت: اندازه ذرات این نوع کامپوزیت 20 نانومتر است. نانو کامپوزیت برای رفع نواقص کامپوزیت‌های هیبریدی تولید شد. به همین دلیل هم در برابر ساییدگی مقاوم است و هم قابلیت پولیش خوبی دارد و هم برای ترمیم دندان‌های عقبی قابل استفاده است.

بهترین مارک کامپوزیت دندان

در ایران مارک‌ها و برندهای متفاوتی از کامپوزیت وجود دارد که البته اغلب آنها آمریکایی یا ژاپنی هستند. در اینجا می خواهم شما را با بهترین برند ها و مارک‌های کامپوزیت دندان آشنا کنم:

1. Bisco: بیسکو، یکی از مشهورترین شرکت‌های آمریکایی تولیدکننده کامپوزیت دندان است که مواد اولیه آن بر پایه یونومر شیشه یا همان هیدروکسید کلسیم است که قابلیت فرم‌دهی بالایی دارد. تولیدات این شرکت، استحکام و مقاومت بیشتری نسبت به سایر کامپوزیت ها دارد به همین دلیل در صدر بهترین مارک کامپوزیت دنیا قرار دارد.
2. Coltene: شرکت کُلتِن، سابقه زیادی در تولید کامپوزیت دارد که با وجود
   خاصیت رنگ ثابت، قابلیت پولیش بالا، استحکام سطحی بالا، قیمت مناسبی نیز دارد. تکنولوژی‌ این کامپوزیت به مینای دندان بسیار شبیه است و به دلیل
   ذرات نانوهیبرید پرداخت آسانی دارد.
3. DMG America: این مارک خاصیت انقباض پلیمریزاسیون و مقاومت بالایی دارد. وقتی در برابر اشعه لیزر سفت شوند، مقاومت بالایی در مقابل ضربه و سایش دارند و به همین دلیل از محبوب ترین برند های کامپوزیت دندان به شمار می رود.
4. DMP Dental: این شرکت نیز کامپوزیت های با کیفیت‌ و با دوامی تولید می کند که به راحتی روی دندان‌ها فرم می‌گیرند. رنگ‌های متنوع و زیبایی دارد که کاملا طبیعی به نظر می‌رسد. قابلیت انطباق بالایی روی دندان طبیعی دارد و مقاومت در برابر زرد شدن، از ویژگی بارز کامپوزیت این برند است.
5. Ivoclar Vivadent: کامپوزیت‌های تولیدی این شرکت به سرعت سفت می‌شود و روی دندان تثبیت می شود این ویژگی باعث می شود که بعد از پایان مراحل نصب آن، هر نوع غذایی را بتوان گاز زد و جوید. به همین دلیل برای بسیاری از افراد گزینه جذابی است.
6. Kerr: این برند مشهور ابتدا کامپوزیت‌های پرکننده دندان‌های پوسیده را تولید می‌کرد که در سال‌های اخیر اقدام به تولید رزین‌های کامپوزیت کرده است که از ویژگی‌های بارز آن می‌توان به، قابلیت انطباق رنگ، مقاومت در برابر سایش و استحکام بالا و سازگار با بافت دندان و لثه و سفت شدن سریع اشاره کرد.
7. Tokuyama Dental America: این شرکت ژاپنی کامپوزیت‌های میکروفیل با ۲۰ سایه مختلف با خواص شیشه‌ای مرغوب و قابلیت پولیش مطلوبی تولید کرده است. این کامپوزیت ونیرهای با دوام، به راحتی روی دندان‌ها فرم می گیرند و قیمت مقرون به صرفه‌ای دارند.
8. SDI: ‏این شرکت آمریکایی،کامپوزیت هایی با خصوصیات منحصر به فرد طراحی که مقاومت بالا، امکان انطباق سایه رنگ با دندان طبیعی، شفافیت شبیه به مینای دندان، فرم دهی و پولیشینگ بسیار راحتی دارد.

روش انتخاب بهترین کامپوزیت

جالب است بدانید سوال بیشتر کاربرها در رابطه با روکش کامپوزیت و ونیرهای پرسلن، ویژگی و قابلیت های آن نیست! بلکه زیبایی روکش است. یعنی امروزه زیبایی خیلی مهم تر از کارایی شده است. به هر حال بهترین انتخاب، انتخابی است که علاوه بر استحکام و تناسب آن با جنس دندان هایمان، بیشترین زیبایی را به صورت ما ببخشد. معیارهایی زیر شما را در انتخاب بهترین کامپوزیت کمک خواهد کرد:

1. رنگ دندان های طبیعی: برخی افراد در انتخاب کامپوزیت، روکشی را انتخاب می کنند که روشن ترین درجه و درخشانی را دارد، در حالی که این عمل اشتباه است. بهترین انتخاب، کامپوزیتی است که تنها دو درجه از دندان های طبیعی شما روشن تر باشد.
2. شکل دندان های طبیعی: دندان ها فرم های مختلی دارند. در انتخاب شکل کامپوزیت باید به فرم دندان های اصلی خود دقت کنید. دندان های مربعی، چهارگوش با نیش های بلند یا فرم دندان های گرد، هر کدام باید طوری انتخاب شود که با شکل دندان اصلی و فرم صورت مطابقت داشته باشد.
3. رنگ و فرم صورت: در هنگام انتخاب کامپوزیت باید فرم صورت خود را در نظر بگیرید. مثلا برای صورت بیضی شکل و کشیده کامپوزیت های مربعی، برای صورت های گرد کامپوزیت های برجسته و بلند، برای صورت های قلبی کامپوزیت های گرد و کوتاه و برای چهره های مربعی کامپوزیت های گرد مناسب تر است. در انتخاب رنگ هم سعی کنید به رنگ پوست خود توجه کنید. هرچه پوست تیره تر باشد، سایه های تیره تر و هر چه پوست روشن تر باشد، سایه های سفید تر بهتر است.

طول عمر کامپوزیت دندان

هر عمل زیبایی طول عمر خاص خود را دارد. طول عمر مفید کامپوزیت دندان مستقیما به مراقبت هایی که انجام می دهید بستگی دارد و در صورت مراقبت صحیح می تواند 5 تا 7 سال دوام داشته باشد. مهمترین عوامل موثر بر طول عمر کامپوزیت دندان عبارت است از:

1. جنس کامپوزیت استفاده شده
2. کیفیت نصب آن توسط دندانپزشک
3. مراقبت های بعد از کامپوزیت
4. انجام ترمیم های به موقع در صورت لزوم

اگر موارد بالا به خوبی انجام گیرد کامپوزیت ها تا 10 سال دوام خواهند داشت. اگر می خواهید طول عمر کامپوزیت دندان را بالا ببرید حتما به مواردی که در ادامه گفته می شود دقت کنید.

مراقبت از کامپوزیت دندان

برای داشتن کامپوزیت هایی زیبا با طول عمر بالا حتما نکات زیر را رعایت کنید:

1- با کمک یک دندانپزشک باتجربه، در بین انواع کامپوزیت دندان، مناسب ترین آن را انتخاب کنید. برای مثال در مواردی که قرار است دندان های آسیاب کامپوزیت شود، استفاده از کامپوزیت های سرامیکی بهتر است.

2- در صورتی که برای فرآیند نصب از بیحسی استفاده شده است، پس از پایان کار تا 2 ساعت اثر بیحسی همچنان باقی است. پس طی این مدت بهتر است از گاز زدن و جویدن خودداری کنید تا به کامپوزیت آسیب وارد نشود.

3- بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. روزی دو بار مسواک بزنید، پس از خوردن غذا نخ دندان و دهانشویه را فراموش نکنید.

4- چنانچه دندان پوسیده یا در حال خراب شدن دارید برای ترمیم آنها سریع تر اقدام کنید.

5- اگر یکی از دندان هایتان به هر دلیل افتاد برای پر کردن جای خالی آن حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید.

6- هر 6 ماه یکبار برای معاینه دندان ها و پیش گیری از خراب شدن آنها به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

7- از دندان خود برای باز کردن درب بطری، جویدن ناخن، شکستن پسته و بادام، خوردن یخ و... استفاده نکنید.

8- از مصرف زیاد خوردنی های رنگی که روی رنگ دندان تاثیر زیادی دارند و باعث لکه دار شدن دندان ها می شوند اجتناب کنید.

9- از مصرف دخانیات تا حد امکان اجتناب کنید. زیرا این کار می تواند دندان های طبیعی را هدف قرار دهد و به مرور زمان باعث افتادن کامپوزیت ها شود.

مراحل انجام کامپوزیت دندان

1. بررسی و معاینه دندان: قبل از شروع کار، باید دندان ها به خوبی بررسی شوند. دندان های پوسیده، التهاب یا عفونت لثه یا هر نوع بیماری دندانی دیگر باید ابتدا درمان شود
2. انتخاب برند و رنگ مناسب کامپوزیت: برای انتخاب کامپوزیت مناسب، دندانپزشک به شما مشاوره خواهد داد. سپس هر کدام از راهنماها را در کنار دندان بیمار قرار می‌دهد و سایه رنگ آن‌ها و همچنین شفافیتشان را با دندان‌های بیمار مطابقت می‌دهد. این مرحله در انجام کامپوزیت دندان بسیار مهم است، چرا که ظاهر کامپوزیت به انتخاب صحیح شما بستگی دارد.
3. آماده‌سازی دندان‌ها: قبل از نصب کامپوزیت باید دندان‌ها آماده‌سازی شوند تا بین کامپوزیت و مینای دندان پیوند مستحکمی برقرار شود.آماده‌سازی شامل پاکسازی دندان‌ها از ذرات غذا، جرم، پلاک و غیره است و در صورت لزوم دندان به مقدار بسیار جزئی تراش داده می شود تا برای قرارگیری کامپوزیت آماده شود.
4. اسید شویی سطح دندان: در این مرحله، یک کاندیشنر ژل مانند (حاوی ۳۰ تا ۴۰ درصد اسید فسفریک) در سرنگ کوچکی ریخته شده و به مینای دندان پاشیده می‌شود و پس از حدود ۱۵ ثانیه به طور کامل از روی دندان، شستشو داده می‌شود. به این صورت سطح دندان‌ها برای پیوند با کامپوزیت کاملاً آماده می‌شود.
5. عامل پیوند دهنده کامپوزیت: برای اینکه کامپوزیت به خوبی رو دندان بچسبد از یک عامل پیوند دهنده از نوع پلاستیک مایع استفاده می شود که با استفاده از یک برس کوچک به سطح دندان‌ها مالیده می‌شود و با تاباندن نور لیزر، باعث فعال شدن کاتالیست‌های موجود در عامل پیوند دهنده می شوند.
6. فرم‌دهی کامپوزیت: فرم‌دهی به رزین کامپوزیت از مهم‌ترین مراحل کامپوزیت دندان است و به طور مستقیم به مهارت و تجربه دندانپزشک بستگی دارد. این مرحله شامل لایه‌گذاری کامپوزیت، شکل‌دهی و ایجاد پیوند شیمیایی بین پیوند دهنده و لایه‌های کامپوزیت روی یکدیگر است.
7. سفت کردن کامپوزیت دندان: وقتی شکل کامپوزیت دندان کاملا تایید شد. با تاباندن نور لیزر آن را سفت می‌کنند تا پیوند بین کامپوزیت دندان و عامل پیوند دهنده برقرار شود. معمولا هر دندان حدود ۱۰ تا ۴۰ ثانیه در معرض نور لیزر قرار می‌گیرد. با پایان لایه‌گذاری، حدود ۲ میلی‌متر به ضخامت هر دندان اضافه می‌شود. در صورتی که دندان پزشک از نتیجه کار راضی نباشد، می‌تواند لایه دیگری را به رزین کامپوزیت اضافه کند، تا دندان به شکل مطلوبی برسد.
8. پولیش کردن کامپوزیت دندان: پس از سفت شدن، نوبت پولیش کردن کامپوزیت دندان است. پولیش کردن دندان به منظور زیباسازی کامپوزیت‌ها انجام می‌شود و باعث ایجاد شفافیت سطح کامپوزیت و شباهت آن‌ها به دندان های طبیعی بیمار می‌شود. با پولیش کردن کامپوزیت دندان می‌توان تا حدودی زوایای هر دندان را اصلاح کرد. پولیش صحیح کامپوزیت ونیر از بروز بسیاری از عوارض کامپوزیت دندان مانند سوزش لثه، سایش، پوسیدگی مکرر و تجمع پلاک جلوگیری می‌کند اما پولیش نادرست، یک نقص طولانی مدت را در کامپوزیت ایجاد می‌کند.
9. ارزیابی نحوه گاز زدن: برای ارزیابی نحوه گاز زدن بیمار، کاغذ کربنی بین دندانهای بیمار قرار می‌گیرد و از او خواسته می‌شود که به آرامی دندان‌های خود را به دوطرف کاغذی کربنی فشار دهد. در صورتی که هر گونه مشکلی در گاز زدن بیمار وجود داشته باشد، با پولیش کردن و تراز کردن برطرف خواهد شد. این مرحله بسیار مهم است و سبب می‌شود دندان‌های کامپوزیت شده، کارایی بالایی مانند دندان های طبیعی، داشته باشند.

تفاوت لمینت و کامپوزیت دندان

ونیر کامپوزیت از ترکیب ماده ای به نام رزین ساخته می شود که ابتدا به شکل خمیر بوده و بعد از قرار گرفتن روی دندان فرم داده می شود و با تابش نورلیزر، آن را روی دندان ها سفت می کنند

در صورتی که لمینت دندان لایه ای نازک مانند ناخن و از جنس سرامیک است که با مواد مخصوصی روی سطح دندان چسبانده می‌شود. لمینت از نظر ظاهری طبیعی تر از کامپوزیت است.

تفاوت بلیچینگ و کامپوزیت دندان

برخی از کاربران بلیچینگ را با کامپوزیت دندان یکسان می دانند، در حالی که تنها شباهت آنها در اصلاح طرح لبخند و سفید کردن دندان ها است. اما روش انجام کامپوزیت و بلیچینگ دندان و همچنین کارایی آنها، کاملا با هم متفاوت است.

کامپوزیت دندان می تواند علاوه بر اصلاح ظاهر دندان، برخی عیب و ایرادات دندان مانند ترک و شکستگی های کوچک، فاصله کم بین دندان ها، تغییر رنگ های شدید دندان و ... را اصلاح کند. اما بلیچینگ تنها برای تمیز و سفید کردن دندان طبیعی بکار می رود و نمی تواند عیب و ایرادات ریز دندان و تغییر رنگ های شدید را پوشش دهد همچنین هزینه بلیچینگ بسیار کمتر از کامپوزیت دندان است.

سخن آخر

کامپوزیت روشی برای زیباتر کردن دندان هاست که در آن تنها با استفاده از یک روکش کامپوزیتی می توانید زیبایی چشمگیری را به دندان های خود ببخشید. برخی افراد برای زیباتر شدن طرح لبخند خود به کامپوزیت روی می آورند اما برخی نیز به خاطر مشکلات یا ایراداتی که در دندانهایشان وجود دارد به سراغ این روش اصلاحی می روند.
برای دیدن ظاهر دندان قبل و بعد از انجام کامپوزیت به نمونه کارها مراجعه کنید.