ایمپلنت زیرکونیا چیست؟ مزایا، معایب، کاندید مناسب و مقایسه با تیتانیوم

فهرست مطالب

ایمپلنت زیرکونیا، یکی از جایگزین‌های نوظهور در ایمپلنت‌گذاری به حساب می‌آید. ویژگی‌ها، مزایا و ساختار این نوع ایمپلنت به دلیل استحکام، زیبایی و جذب کم‎‌تر پلاک می‌تواند گزینه مناسب بسیاری از کاندیداهای دریافت ایمپلنت به حساب بیاید. در این مقاله، با بررسی مزایا، ساختار و معایب ایمپلنت زیرکونیا و تفاوت آن با ایمپلنت تیتانیوم، به تمام سوالات مربوط به ایمپلنت زیرکونیا پاسخ داده می‌شود تا افراد بتوانند گزینه ایده‌آل برای انتخاب نوع ایمپلنت را انتخاب کنند. 

 ایمپلنت زیرکونیا چیست؟

ایمپلنت زیرکونیا از انواع ایمپلنت‌هایی است که برای جایگزین دندان از دست رفته در افراد، به کار می‌رود. ایمپلنت زیرکونیا از ماده‌ای به نام دی اکسید زیرکونیوم ساخته می‌شود. در واقع، این ماده را سرامیک بسیار سخت به حساب می‌آورند که گزینه‌ای مناسب برای جاگیری در لثه به عنوان دندان است. دی اکسید زیرکونیوم، ماده‌ای کریستالی است که برای ساخت ایمپلنت از بهره‌گیری از فلزات، بی‌نیاز است. اصلا دلیل اصلی محبوبیت ایمپلنت زیرکونیا، به خاطر همین ویژگی است. این نوع ایمپلنت که نوع جدیدی از ایمپلنت به حساب می‌آید، به خاطر هم‌رنگ بودن با رنگ دندان‌ها و نداشتن رنگ خاکستری فلز در خود، در میان بسیاری از افراد، نوعی ایمپلنت پرطرفدار به شمار می‌آید.

مشخصات ساختار ایمپلنت زیرکونیا

سرامیک پلی‌کریستال زیرکونیای تتراگونال پایدارشده با ایتریوم (Y-TZP)

دی اکسید زیرکونیوم (۱ اتم زیرکونیوم و ۲ اتم اکسیژن)

به همین خاطر است که ایمپلنت زیرکونیا را با نام ایمپلنت سرامیکی هم می‌شناسند. بعد از آشنایی با تعریف ایمپلنت زیرکونیا، می‌توان نگاهی هم به این ایمپلنت نوظهور در ایمپلنتولوژی بیندازیم.

نقاط قوت و مزایای ایمپلنت زیرکونیا

ایمپلنت زیرکونیا که با نام ایمپلنت سرامیکی هم شناخته می‌شود، از چند مزیت کلیدی نیز برخوردار است. در ادامه، این مزایا را بررسی می‌کنیم.

• زیبایی: ویژگی اصلی و متمایز کننده ایمپلنت زیرکونیا نسبت به ایمپلنت تیتانیوم و دیگر انواع ایمپلنت‌ها، رنگ سفید و شبیه به دندان واقعی آن است. ایمپلنت زیرکونیا، علاوه بر این‌که جای دندان از دست رفته را پر می‌کند و به استحکام و جلوگیری از استخوان فک کمک می‌کند، شباهت ظاهری بسیار نزدیکی به دندان طبیعی دارد. این در حالی است که ایمپلنت تیتانیوم در برابر مخاط دهان، رنگ خاکستری فلز خود را بیش‌تر نشان می‌دهد. به همین خاطر زیبایی یک‌دست دندان‌ها را از بین می‌برد.
• سازگاری زیستی و ثبات شیمیایی: بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که ساختار ایمپلنت زیرکونیا به نسبت تیتانیوم، می‌تواند از رهاسازی محصولات سمی در اطراف محل ایمپلنت جلوگیری کند. برخلاف ایمپلنت تیتانیوم، ایمپلنت زیرکونیم سازگاری بالاتری با شرایط مخاط دهان دارد.
• کاهش دریافت پلاک و سلامت بافت نرم: ایمپلنت زیرکونیا به طور ذاتی، پلاک کم‌تری به نسبت تیتانیوم دارد. به این معنی که میزان کم‌تری پلاک در بافت این نوع ایمپلنت جمع می‌شود. این مزیت می‌تواند باعث سلامت بیش‌تر بافت نرم لثه شود.
• مقاوم در برابر خوردگی و سایش: زیرکونیا استحکام بالایی در برابر خوردگی و چقرمگی دارد. چقرمگی به این معنا است که ایمپلنت از جنس زیرکونیا می‌تواند نیروی وارد شده را بیش‌تر جذب کند و از شکستگی جلوگیری کند. مقاومت زیرکونیا بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ مگاپاسکال است.
• گزینه‌ای برای حساسیت به فلز: از آن‌جایی که هیچ فلزی در ساختار ایمپلنت زیرکونیا وجود ندارد، پس این نوع ایمپلنت می‌تواند گزینه مناسبی برای افرادی باشد که به فلزاتی مانند تیتانیوم حساسیت دارند.

چه کسانی کاندید مناسب ایمپلنت زیرکونیا هستند؟

زیرکونیا، جایگزینی با عنوان ایمپلنت سرامیکی برشمرده می‌شود. با این‌که ایمپلنت زیرکونیا، گزینه‌ای بسیار پرطرفدار است، این سوال مطرح است که این نوع ایمپلنت، برای چه کسانی مناسب است و کاندید دریافت این نوع ایمپلنت را کدام افراد تشکیل می‌دهند.

• زیبایی به عنوان اولویت اول: کسانی که فنوتیپ نازک لثه دارند یا زیبایی ایمپلنت دندان را در اولویت قرار می‌دهند، از کاندیدهای اصلی دریافت ایمپلنت زیرکونیا به حساب می‌آیند. فنوتیپ لثه به همان عامل ژنتیکی و محیطی لثه مربوط می‌شود. ساختار لثه بعضی از افراد، بر اساس عوامل ژنتیکی و محیطی، نازک است. زیرکونیا با دندان‌های طبیعی، کاملا همرنگ است. زیبایی و یک‌دست بودن ایمپلنت زیرکونیا، بیش‌تر زمانی خود را نشان می‌دهد که جایگزین دندان‌های از دست رفته در قسمت جلوی دهان (دندان‌های قدامی) شود.
• حساسیت به فلز: کاندیدهای دیگری که ایمپلنت زیرکونیا دریافت می‌کنند، کسانی هستند که به ایمپلنت‌های فلزی، حساسیت دارند. ایمپلنت‌های تیتانیومی برای بعضی از افراد، حساسیت‌زا هستند. البته شواهد قطعی در مورد حساسیت به تیتانیوم، هنوز در دسترس نیست.
• اختلالات ایمنی: ایمپلنت سرامیکی یا همان زیرکونیا، بهترین انتخاب برای بیماران مبتلا به اختلالات ایمنی است. طبق یک تحقیق، بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت، روماتوئید و ام‌اس، پاسخ بهتری به ایمپلنت زیرکونیا دادند.
• لثه‌های تحلیل رفته و نازک: لثه‌هایی که تحلیل رفته‌اند و نازک هستند می‌توانند با ظاهر مناسب ایمپلنت زیرکونیا، ظاهری متفاوت و سلامت به خود بگیرند.

نکته: تصمیم نهایی استفاده از ایمپلنت سرامیکی بر اساس سبک زندگی، اولویت‌های زیبایی و شرایط دهان فرد، به عهده دندان‌پزشک متخصص است. برای اطلاع، می‌توانید با مشاوران ما به‌صورت رایگان صحبت کنید.

معایب و محدودیت‌های ایمپلنت زیرکونیا

جدا از مزایایی که ایمپلنت زیرکونیا دارد، محدودیت‌ها و معایبی هم شامل حال این نوع ایمپلنت می‌شود. در ادامه به معایب ایمپلنت زیرکونیا خواهیم پرداخت و محدودیت‌های آن را برخواهیم شمرد.

• دوام کم‌تر (در برخی مطالعات): برخی از مطالعات نشان می‌دهد که به دلیل عدم “Osseointegration”، نرخ شکست ایمپلنت زیرکونیا نسبت به ایمپلنت تیتانیومی، بیش‌تر است. “Osseointegration” به معنی جوش خوردن مستقیم استخوان به سطح ایمپلنت است.
• خطر شکستگی “Fracture”: وقوع شکست در ایمپلنت زیرکونیا می‌تواند به دلیل جنس این نوع ایمپلنت، امکان‌پذیر باشد.
• شکستگی در قطر باریک: برخی از مطالعات نشان می‌دهند که امکان شکست ایمپلنت زیرکونیا با قطر باریک در زمان گشتاور – زمانی که پیچ ایمپلنت در استخوان فک فرو می‌رود – بیش‌تر است.
•  آماده‌سازی کرونال: مته خوردن ایمپلنت زیرکونیا نسبت به ایمپلنت‌های آماده نشده، با خطر شکستگی بیش‌تری مواجه است.
• داده‌های طولانی مدت ناکافی: در حال حاضر، داده‌های قدرتمندی در مورد طولانی مدت ماندن دوام ایمپلنت زیرکونیا در دست نیست.

طول عمر و ماندگاری ایمپلنت زیرکونیا

ایمپلنت سرامیکی یا همان ایمپلنت زیرکونیا، نرخ بقای تجمعی (CSR) بالایی را از خود نشان داده است. نرخ دوام این نوع ایمپلنت، ۹۵.۱ درصد تخمین زده شده است. گفتنی است که دوام ایمپلنت‌های زیرکونیای مورد استفاده موجود از هم‌نوع‌های قبلی از جنس زیرکونیا، بیش‌تر است.

مقایسه ایمپلنت زیرکونیا و تیتانیوم

با این‌که زیرکونیا، یک جایگزین سرامیکی جدیدتر نسبت به تیتانیوم به حساب می‌آید و ایمپلنت تیتانیومی به عنوان استاندارد طلایی شناخته می‎‌شود، اما تفاوت‌هایی میان توانایی‌های زیرکونیا و تیتانیوم وجود دارد که بهتر است به بررسی آن‌ها بپردازیم. تفاوت ایمپلنت زیرکونیا و تیتانیوم شامل موارد زیر می‌شود.

ویژگی و مشخصات	ایمپلنت تیتانیوم	ایمپلنت زیرکونیا
مشکلات و محدودیت	محدودیت طراحی – احتمال خوردگی در شرایط خاص	احتمال پیری سرامیک – محدودیت طراحی در قطرهای خیلی نازک
حساسیت و واکنش بافتی	در برخی موارد ایجاد حساسیت یا التهاب خفیف	بدون حساسیت و هیپوآلرژنیک
تغییر رنگ بافت لثه	ممکن است باعث رنگ خاکستری لثه شود	کاملا سفید، بدون تغییر رنگ لثه
از دست دادن استخوان حاشیه‌ای (MBL)	کوتاه‌مدت کم، اما در بلندمدت مشابه زیرکونیا	مشابه تیتانیوم در بلندمدت
امکان شکستگی	بسیار کم، استحکام بالا	احتمال شکستگی کمی بیشتر در قطرهای باریک
دوام	نرخ بقای بالای ۹۷٪ در ۵ ساله اول	نرخ بقای تجمعی حدود ۹۵.۱٪ در ۱۰ سال
جذب پلاک	تمایل بیش‌تر به جذب پلاک	تمایل کم‌تر به جذب پلاک
زیبایی	رنگ خاکستری	رنگ شبیه به دندان طبیعی
سازگاری به محیط دهان	ثبات شیمیایی بالا – استاندارد طلایی	ثبات شیمیایی بسیار خوب
جنس	تیتانیوم خالص (درجه ۴ یا ۵ آلیاژ)	دی‌اکسید زیرکونیوم

هزینه و عوامل مؤثر بر قیمت ایمپلنت زیرکونیا(h2)

در حال حاضر، ایمپلنت‌های تمام‌زیرکونیا به‌صورت رسمی و گسترده در بازار ایران عرضه نمی‌شوند و به همین دلیل امکان اعلام قیمت قطعی برای این نوع ایمپلنت وجود ندارد. در اغلب درمان‌های رایج، از فیکسچرهای تیتانیومی استفاده می‌شود و برای دستیابی به نتیجه‌ای زیباتر و هماهنگ‌تر با بافت لثه، از روکش زیرکونیا بهره می‌گیرند.

پیشنهاد ما: برای آگاهی از بهترین گزینه متناسب با شرایط خود و برآورد دقیق هزینه، می‌توانید از مشاوره رایگان کلینیک سریتا استفاده کنید و راهکار مناسب را از متخصص دریافت کنید.

مراقبت‌ها و نکات کلیدی برای موفقیت ایمپلنت زیرکونیا

موفقیت ایمپلنت زیرکونیا به نوع، طراحی ایمپلنت و پروتکل‌های درمانی مرتبط است. مراقبت‌ها و نکات کلیدی برای موفقیت ایمپلنت زیرکونیا شامل موارد زیر می‌شود.

1. آلودگی خارجی: بعضی از عوامل بیرونی مانند خمیردندان‌ها و انواع آب‌نبات می‌تواند بر دوام و سلامت ایمپلنت تأثیر مستقیم بگذارد. آزمایشات انجام شده نشان می‌دهد که رعایت نکات کلیدی و مراقبت‌ها در مصرف خوراکی‌ها، می‌تواند بر سلامت و دوام بیش‌تر ایمپلنت زیرکونیا مؤثر باشد.
2. قطر کم‌تر لثه: از نکات کلیدی دیگر که بر دوام ایمپلنت زیرکونیا تأثیر دارد، قطر لثه است. ایمپلنت‌های زیرکونیا که روی قطر کم‌تر لثه سوار می‌شوند، از دوام کم‌تری برخوردارند.
3. ترجیح بر عدم آماده‌سازی کرونال: بهتر است آماده‌سازی اباتمنت ایمپلنت‌های زیرکونیای یک تکه با احتیاط انجام شود یا اصلا انجام نشود. آماده‌سازی ایمپلنت زیرکونیا با مته انجام می‌شود که این موضوع می‌تواند امکان شکست را بیش‌تر کند.
4. عادت‌های اشتباه: سیگار کشیدن، دندان قروچه و سابقه پریودنتیت می‌تواند نرخ شکست ایمپلنت را افزایش دهد.
5. بهداشت دهان: مسواک‌زدن با مسواک نرم، استفاده از نخ دندان یا واترجت و رعایت کامل بهداشت دهان احتمال عفونت را کاهش می‌دهد.
6. رژیم غذایی نرم: در هفته‌های اول پس از کاشت، خوردن غذاهای نرم و پرهیز از جویدن غذاهای سخت به ترمیم بهتر کمک می‌کند.
7. مراجعه منظم به دندان‌پزشک: ویزیت‌های دوره‌ای برای چکاپ و جرم‌گیری حرفه‌ای نقش مهمی در حفظ سلامت ایمپلنت دارند.

در نهایت، چرا ایمپلنت زیرکونیا می‌تواند گزینه‌ای ایده‌آل باشد؟

تعریف، مزایا، معایب ایمپلنت زیرکونیا و همچنین کاندیدهای مناسب دریافت این نوع ایمپلنت در این فرصت بررسی شدند. اما نکاتی را در مورد ایمپلنت زیرکونیا باید به خاطر داشت. در حال حاضر ایمپلنت‌های زیرکونیا در ایران تولید نمی‌شوند. تنها روکش زیرکونیا موجود هستند که بر ایمپلنت‌های تیتانیومی سوار می‌شوند. البته باید گفت که ترکیب روکش زیرکونیا با ایمپلنت تیتانیوم باعث می‌شود که هم زیبایی ظاهری ایمپلنت حفظ شود و هم با قرار دادن ایمپلنت تیتانیوم، طول عمر بیش‌تری برای ایمپلنت‌گذاری فراهم شود.

کاشت این نوع ترکیب ایمپلنت را می‌توان بعد از دریافت مشاوره تخصصی در کلینیک‌های زیبایی مانند سریتا انجام داد. مشاوران این مجموعه تلاش می‌کنند که در این باره، بهترین گزینه درمانی را برای مراجعه‌کنندگان انتخاب کنند. ایمپلنت زیرکونیای موجود می‌تواند بنا به دلایلی که در تفاوت‌ها و ویژگی‌های ایمپلنت زیرکونیا و ایمپلنت تیتانیوم بررسی شد، گزینه ایده‌آل برای جایگزینی دندان از دست رفته باشد.

سوالات متداول بیماران – پاسخ‌های تخصصی

این مقاله، براساس منابع زیر گردآوری شده است:

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39124755/
• https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4515795/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=zirconia+dental+implants