مشکلات دهان و دندان میتواند شامل موارد بسیاری شود که بعضی از آن‌ها کم اهمیت و بعضی از آن‌ها خطرناک و دارای عوارض است. یکی از این مشکلات انکیلوز دندان (دندان فک جوش) است که میتواند در کودکی یا بزرگسالی رخ دهد. در صورت بروز این مشکل ممکن است نگران از دست دادن دندان خود شوید یا در مورد امکان انجام روش‌های زیبایی دچار تردید شوید.
در این مقاله به طور مفصل به معرفی این عارضه، دلایل ایجاد آن و روش‌های درمانی آن خواهیم پرداخت.
مشاوره تخصصی و رایگان
همین الان با یک کلیک تماس بگیرید
۰۲۱۹۱۰۰۹۹۱۸
دندان فک جوش یا انکیلوز دندان چیست؟
این یک بیماری نسبتا نادر است که از جوش خوردن دندان‌ها با استخوان فک ایجاد میشود. انکیلوز دندان اساسا از استخوانی تشکیل شده است که از رویش مناسب دندان‌ها و حرکت آن‌ها جلوگیری می‌کند. دندان‌ها به طور عادی با یک پیوند منعطف به فک متصل می‌شوند که باعث کنترل فشار بر فک خواهد شد. هنگامی که این پیوند از بین می‌رود، جوش‌هایی به نام انکیلوز میتواند بین دندان و استخوان فک رخ دهد.
در پزشکی اصطلاح اختلال انکیلوز فک خود نشان دهنده از دست دادن تحرک مفصل است. این وضعیت مانع از جایگیری مناسب دندان‌ها در فک میشود. دندان فک جوش هم میتواند در حین رویش دندان رخ دهد و هم میتواند بزرگسالان و کودکان را درگیر کند. بنابراین دندانهای دائمی و شیری هر دو می‌توانند درگیر این ضایعه شوند. خوشبختانه انکیلوز یک آسیب شناسی بسیار شایع نیست و زمانی که یک یا چند دندان برای رویش تلاش می‌کنند، ممکن است به دلیل جوش خوردن بین ریشه دندان و استخوان فک یا عدم وجود رباط پریودنتال ایجاد شود.
علل ابتلا و ایجاد انکیلوز دندان یا دندان فک جوش
علل انکیلوز بسیار متنوع است. برخی از دلایل رایج که میتواند منجر به این مشکل شود شامل موارد زیر است:
- التهاب یا عفونت
- مشکلات متابولیسم یا رشد طبیعی استخوان
- علل مادرزادی
- فشار در غشاهای اطراف دندان
- فشار غیرطبیعی از ناحیه زبان
- خرد شدن در اثر فشار
علائم انکیلوز دندان (تشخیص)
خوشبختانه، علائم دندان فک جوش بسیار مشهود است و به راحتی قابل تشخیص است. مبتلایان مشکلات جویدن و سایر بیماری‌های مرتبط را تجربه می‌کنند که دندانپزشک در شناسایی آن‌ها مشکلی نخواهد داشت. کافی است دندانپزشک ظاهر دندان را مشاهده کند تا تشخیص صحیح را بدهد اگرچه اغلب نیاز به معاینه رادیوگرافی نیز هست.
بیشتر بدانید : انواع انحراف فک
اما به طور خلاصه شایع ترین علائم انکیلوز، درد در فک یا مشکل در جویدن و درد موضعی در استخوان‌های گیجگاهی فکی است. در بسیاری از موارد، در واقع وجود دندان تعبیه شده در استخوان فک بالا و یا رویش کاملا جزئی آن حتی توسط خود فرد به راحتی قابل تشخیص است. شایع ترین علائم انکیلوز عبارتند از:
- سردرد
- اختلال عملکرد و درد در هنگام جویدن
- درد استخوان گیجگاهی فکی
معایب وجود دندان فک جوش یا انکیلوز
یک دندان انکیلوز شده در واقع به استخوان جوش می‌خورد و اگر دندان در مراحل رشد باشد به طور کامل رویش نمی‌کند. در ضمن اگر دندان دائمی باشد در ارتودنسی نمی‌توان این دندان را جابجا کرد زیرا رباط پریودنتال باید دست نخورده و پیوسته در اطراف دندان باشد تا بتوان دندان را حرکت داد.
هنگامی که یک دندان شیری انکیلوز میشود، دندان دائمی که باید جایگزین آن شود اغلب از دست می‌رود که این مشکل خود باعث ایجاد مشکلات دیگری در یکپارچگی قوس دندانی و عملکرد جویدن میشود. انکیلوز دندانهای خلفی باعث میشود که تماس بین دندانهای عقب با مشکل مواجه شود؛ این به نوبه خود میتواند به زبان اجازه دهد تا خود را در آن فضا قرار دهد و آن را به همین شکل حفظ کند یا حتی در طول زمان آن را افزایش دهد و شکاف را تداوم بخشد.
از جمله معایب و عوارض دندان فک جوش:
درد: دندان فک جوش ممکن است باعث درد و تورم در ناحیه دهان شود، به خصوص در هنگام جویدن یا صحبت کردن.
تغییر استخوان‌های فک: دندان فک جوش ممکن است باعث تغییرات در استخوان‌های فک شود، که ممکن است به مشکلات بیشتری منجر شود.
مشکلات دندان: دندان‌هایی که در ناحیه دندان فک جوش قرار دارند، ممکن است به شکل نامناسبی جویده شوند و برای فرد مشکلات دندانی ایجاد کنند.
مشکلات گوارشی: دندان فک جوش ممکن است باعث مشکلات گوارشی شود، به خصوص در هنگام خوردن غذاهای سخت و سفت.
مشکلات تنفسی: در برخی موارد، دندان فک جوش ممکن است باعث مشکلات تنفسی شود، به خصوص در هنگام خوابیدن.
درمان دندان فک جوش ممکن است شامل عمل جراحی باشد، اما بسته به میزان جوشش فک و مشکلات مرتبط، ممکن است درمان‌های دیگری نیز مناسب باشند.
روش درمان انکیلوز دندان یا فک جوش شدن دندان
روش‌های دندانپزشکی برای درمان دندان فک جوش به شدت و شرایط خاص هر مورد بالینی بستگی دارد، در میان بسیاری از متغیرهایی که باید در نظر گرفته شوند، سن یکی از مهمترین عوامل است. به طور کلی اینکه دندان شیری یا دائمی باشد در شیوه درمان آن موثر خواهد بود.
درمان انکیلوز دندان شیری
اگر این مشکل دندان شیری را تحت تاثیر قرار دهد، دو احتمال برای مداخله دندانپزشکی وجود دارد:
۱. در صورت انکیلوز نسبی، دندانپزشک میتواند لق کردن (سابلوکساسیون) دندان را انتخاب کند و سپس با استفاده از ارتودنسی رویش را تسهیل کند.
۲. اگر انکیلوز کامل باشد، عمل میتواند پیچید‌ه‌تر باشد و کشیدن دندان ممکن است ضروری باشد. از آنجایی که این یک دندان شیری است، برای تسهیل رویش دندان دائمی مربوطه کشیده میشود. گاهی اوقات ممکن است باز هم نیاز به اعمال درمان ارتودنسی روی دندان دائمی در حال خروج باشد تا از قرارگیری صحیح آن در قوس فک اطمینان حاصل شود.
درمان انکیلوز دندان دائمی
هنگامی که این عارضه دندان دائمی را تحت تاثیر قرار میدهد، راه حل میتواند یک جراحی ظریف باشد، که با آن امکان تغییر موقعیت دندان در قوس وجود دارد. در صورت عدم امکان حفظ دندان طبیعی، اقدام به کشیدن دندان میشود و پس از تکمیل رشد استخوان‌های فک بیمار، از طریق ایمپلنت جایگزین می‌گردد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
همان‌طور که گفتیم دندان فک جوش اغلب به سادگی از طریق مشاهده قابل تشخیص است. علاوه بر این، با تصویربرداری می‌توان رشد دندان‌ها و شیوه اتصال آن‌ها را مشاهده کرد. اگر رشد نامناسب و غیرطبیعی در دندانهای کودک خود مشاهده می‌کنید لازم است که به دندانپزشک مراجعه کنید. این رشد نامناسب ممکن است با بی نظمی و فشرده شدن دندان در قسمتی از فک خود را نشان دهد.
پس از تشخیص انکیلوز دندانی از طرف دندانپزشک، روش‌ها و درمان‌ها با توجه به سن فرد و وسعت آسیب شناسی بسیار متفاوت است. روش‌های مختلفی برای مداخله وجود دارد و دندانپزشک با توجه به وضعیت واقعی هر بیمار، روش مناسب را انتخاب می‌کند.
پیشگیری
امکان پیشگیری از این عارضه به علت بروز آن بستگی دارد. اگر علت انکیلوز ژنتیکی باشد معمولا نمی‌توان اقدام خاصی برای پیشگیری از آن انجام داد. اما همان‌طور که گفتیم عواملی مانند عفونت و فشار نیز در ایجاد آن موثر هستند. توجه زیاد به بهداشت دهان و دندان، ترمیم سریع دندانهای پوسیده، رسیدگی به آفت‌ها و زخم‌های عفونی دهان و همچنین مراقبت از ایجاد فشار زیاد بر دندان‌ها میتواند احتمال بروز این اتفاق را کاهش دهد.
مشاوره تخصصی و رایگان
همین الان با یک کلیک تماس بگیرید
۰۲۱۹۱۰۰۹۹۱۸
سوالات متداول
۱- چه کسانی بیشتر تحت تاثیر دندان فک جوش قرار میگیرند؟
انکیلوز میتواند هم در کودکان و هم در بزرگسالانی ایجاد شود که یک علت بیماری زا بر قسمت بالایی دندان تاثیر بگذارد و ریشهها دست نخورده باقی بماند.
۲- انکیلوز چگونه خود را نشان میدهد؟
این مشکل با فرو رفتن دندان آسیب دیده خود را نشان میدهد زیرا ریشههای آن همگام با دندانهای دیگر رشد نمیکنند. این مشکل باعث میشود دندان دائمی خارج از موقعیت خود گیر کند؛ زیرا ریشه ای دندان شیری به طور معمولی نمیتوانند فرسوده شوند.
۳- درمان انکیلوز دندان چیست؟
درمان دندانهای شیری، معمولا برداشتن دندان انکیلوز شده برای اطمینان از بیرون آمدن طبیعی دندانهای دائمی است. جراحی برای نمایاندن، محافظت یا تغییر موقعیت دندان در حال رشد نیز ممکن است توصیه شود.
جمع‌بندی
رسیدگی به مشکلات دندانی میتواند از بروز مشکلات بعدی پیشگیری کند. یکی از مشکلات نادر که در صورت بروز میتواند عوارض مهمی ایجاد کند انکیلوز دندان یا دندان فک جوش است. این مشکل به معنای جوش خوردن دندان به استخوان فک است. این مشکل هم میتواند در دندانهای شیری و هم در دندانهای دائمی اتفاق بیفتد. در صورتی که دندانهای شیری دچار این مشکل شوند ممکن است که دندان دائمی برای همیشه از دست برود. همچنین این مشکل باعث میشود که امکان حرکت دندان در ارتودنسی وجود نداشته باشد. تشخیص این مشکل ساده است و در صورت بروز علائم باید به دندانپزشک مراجعه کرد. در صورت تمایل به اطلاعات بیشتر در مورد مشکلات دهان و دندان می‌توانید سایر مقالات ما را مطالعه کنید.
