در دنیای امروز، هرکس یک رسانه شخصی برای ارائه ادعاهای خود دارد. بنابراین هر شخصی میتواند بدون نیاز به تاییدیههای رسمی و علمی، ادعاهای خود را منتشر کند و در واقع، شایعه پراکنی کند! یکی از این شایعات، ادعای سرطان زا بودن ایمپلنت دندانی است. این سوال پرتکرار که آیا ایمپلنت باعث سرطان میشود؟ نشان میدهد که این موضوع از یک شایعه به دغدغهای دلهرهآور برای بسیاری از افرادی که نیاز به ایمپلنت دارند، تبدیل شده است.
در حال حاضر، باید گفت که هیچ مطالعه معتبری، چه از طرف سازمانهای جهانی مانند ADA، WHO و FDA و چه در مستندات بالینی، دلیل علمی برای سرطانزا بودن ایمپلنت ارائه نشده است! اما برای اینکه بتوان به یک نتیجه واقعی رسید و بتوان با خیال آسوده گفت؛ «ایمپلنت باعث سرطان نمیشود!»، نیاز به توضیحات علمی بیشتر است. بنابراین به بررسی همه ابعاد رابطه ایمپلنت و سرطان خواهیم پرداخت.
آیا ایمپلنت دندان باعث سرطان میشود؟ افسانه یا حقیقت؟
ترس فروشی، برای بسیاری از افراد به راهکاری ساده برای جذب مخاطب تبدیل شده است؛ به همین خاطر، افسانههای مختلفی در پاسخ به این سوال که آیا ایمپلنت دندان سرطانزا است؟ میشنویم. عدهای، روند کاشت ایمپلنت را باعث سرطانهای مختلف میدانند و افراد دیگر، موادی مانند تیتانیوم و زیرکونیای موجود در ایمپلنت را عامل به وجود آمدن انواع سرطان در دهان تصور میکنند. اما باید گفت که همه این ادعاها، همانطور که اشاره شد، تنها افسانه هستند و اساس علمی ندارند!
جالب است که افراد نسبت به سیگار کشیدن، مصرف مشروبات الکلی و خوردن غذاهای فرآوری شده که همگی ریسک فاکتورهای ثابت شده سرطان هستند، واکنش چندانی نشان نمیدهند. در عوض، راههای درمان مانند ایمپلنت را که بارها و بارها مورد آزمایش قرار گرفته و مشاهدات بالینی بر آنها اعمال شده، به موضوعی نگرانکننده در ایجاد سرطان تبدیل شده است. بهتر است به جای بها دادن به افسانهها، حقیقت بر اساس منابع علمی را در نظر بگیریم.
چرا ایمپلنت تیتانیوم و زیرکونیا سرطانزا نیست؟
یکی از شایعههایی که در پاسخ به سوال آیا ایمپلنت باعث سرطان میشود، دست به دست میشود، این است که آلیاژهایی مانند تیتانیوم و زیرکونیای به کار رفته در ایمپلنت میتواند سرطانزا باشند. این ادعا از پایه، اشتباه است!
در پاسخ به این شایعه بی اساس باید گفت که تیتانیوم خالص (Grade 4 و Grade 5) و همچنین زیرکونیا، بیاثر ترین فلزات در بدن هستند. این دو آلیاژ برای ایمپلنتگذاری با حساسیت بسیار زیادی انتخاب شدند. محققان شرکتهای تولیدکننده ایمپلنت در مطالعات چند دهه اخیر، با بررسی ترکیبهای مختلف و مشاهدات بالینی، به این نتیجه رسیدند که بدن انسان، کمترین حساسیت را نسبت به تیتانیوم خالص و زیرکونیا نشان میدهد.
در حال حاضر، میتوان گفت که برخورد مخاط دهان به این دو ماده، باعث تولید هیچ نوع سمی نمیشود. در ادامه به بررسی ویژگیهای تیتانیوم و زیرکونیا خواهیم پرداخت تا بهتر متوجه بیخطر بودن این دو ماده در بدن شویم.
- تیتانیوم خالص گرید ۴ و ۵:
تیتانیوم برای استقامت و دوامی که دارد، انتخاب شده است. این فلز، همانقدر که مقاومت بالایی دارد، از بیاثرترین فلزات در مواجهه با بدن هم شناخته میشود و واکنش مضری ندارد. جالب است بدانیم که تیتانیوم نه تنها در ایمپلنت استفاده میشود بلکه در جراحیهای مختلف مانند اتصال مفصل ران، پیچهای استخوانی و همچنین جراحی قلب هم استفاده میشود. بنابراین این فلز در عمیقترین برخورد با بدن انسان قرار میگیرد و تا به امروز، مشکلی از حضور این فلز در بدن – به صورت علمی و معتبر – گزارش نشده است. - زیرکونیا:
ایمپلنتهای زیرکونیا، یک گام در میزان سلامت از ایمپلنتهای از جنس تیتانیوم جلوتر هستند. چراکه این ایمپلنتها از نوعی سرامیک غیررسانا ساخته شدند. سرامیک غیر رسانا، هیچ نوع واکنش یونی یا الکتریکی در فضای دهان و بدن ایجاد نمیکند؛ به همین خاطر، خطری برای سلامت بدن ایجاد نمیکند.
آمارهای علمی در خصوص احتمال سرطان پس از ایمپلنت چه میگویند؟
شناخت مواد به کار رفته و ساختار ایمپلنت و همچنین متمایز کردن واقعیت از افسانه در مورد سیستم ایمپلنت دندانی، ثابت میکند که این محصول نمیتواند خطر سرطانزا بودن را برای بیماران به وجود بیاورد. اما با این همه، بهتر است از مطالعات معتبر برای رد احتمال سرطان پس از ایمپلنت استفاده کرد.
مطالعهای وجود دارد که ۴۰ هزار بیمار را با هدف پیدا کردن رابطه ایمپلنت و سرطان، بررسی کرده است. این مطالعه که در سال ۲۰۱۹ در Journal of Clinical Periodontology منتشر شد، نه تنها ثابت کرد که افزایش معناداری در رابطه با سرطانزا بودن ایمپلنت وجود ندارد، بلکه سلامت لثه و دهان پس از ایمپلنتگذاری، افزایش پیدا کرده است و التهابهای قبلی لثه هم کاهش پیدا کرده و کارکرد لثه، بهتر شده است.
اشتباه رایج: تفاوت حیاتی بین التهاب لثه و کارسینومای دهان بعد از ایمپلنت
طبیعی است که هر تورم و تغییری در بافت لثه، میتواند موضوعی نگرانکننده باشد. یکی از نگرانیهایی که باعث میشود افراد بپرسند «آیا ایمپلنت باعث سرطان میشود؟»، مشاهده التهاب لثه است. اما این موضوع به این معنا نیست که هر التهاب لثهای، نشاندهنده سرطان است.
بیماری که بسیاری از افراد بعد از ایمپلنتگذاری تصور میکنند که موجب سرطان میشود، بیماری پری ایمپلنت است. در صورتی که این بیماری با علائمی مانند قرمزی ناحیه اطراف ایمپلنت، زخم مزمن غیر قابل ترمیم و رشد توده همراه است. این در حالی است که سرطان دهان، معمولا، با علائم متفاوتی مانند رشد توده یا زخم مزمن غیر قابل ترمیم بدون درد همراه است.
کالبدشکافی عوامل اصلی سرطان دهان
سرطان دهان و تفاوت آن با تورم لثه بعد از ایمپلنت را میتوان با شناخت مثلث شوم سرطان دهان تشخیص داد. خوشبختانه این مثلث شوم را میتوان با رعایت و تغییر سبک زندگی، شکست و خطر سرطان دهان را تا میزان قابل توجهای از خود دور کرد. مثلث شوم از سه ضلع مصرف الکل و سیگار، ویروس HPV و ژنتیک و سابقه خانوادگی تشکیل میشود. این سه، عوامل اصلی ایجاد سرطان دهان هستند.
دو ضلع این مثلث شوم سرطان دهان را میتوان با مراقبت از خود در روابط و رعایت بهداشت دهان و دندان در هم شکست. در مورد ضلع سوم که عامل ژنتیک و سابقه خانوادگی باشد، میتوان با مراجعه به پزشک و بررسیهای دورهای از میزان خطر آن کم کرد.
آیا کیفیت ایمپلنت (مواد اولیه و برند) میتواند ریسک را تغییر دهد؟
ایمپلنتی که انتخاب میکنیم باید گواهینامههای استاندارد جهانی مانند FDA را داشته باشند. ایمپلنتهای بیکیفیت که مشخص نیست تولیدکننده آنها کیست و استفاده آلیاژ نامرغوب در ساخت ایمپلنت، میتواند خطر التهاب و بیماری پری-ایمپلنت را افزایش دهد.
البته گفتنی است که واکنش لثه و التهاب آن نسبت به ایمپلنت نامرغوب و بیکیفیت، به معنای سرطان نیست! نبود کیفیت لازم در ایمپلنت، باعث شکست ایمپلنت میشود. بهتر است همیشه از برندهای سیستم ایمپلنت دندانی استفاده کنید که از گواهینامههای معتبر CE و FDA برخوردارند. به عنوان مثال، میتوان ایمپلنتهای دندانی MegaGen، Straumann و Nobel را در نظر گرفت که همه گواهینامهها را دارند.
همچنین بخوانید: عوارض ایمپلنت دندان
آیا پیوند استخوان باعث سرطان میشود؟
پیوند استخوان در ایمپلنت نمیتواند موجب سرطان شود؛ چراکه پیوند استخوان، معمولا از منابع زیر گرفته میشود.
- استخوان انسانی فرآوریشده (آلوگرفت)
- استخوان خود فرد (اتوگرفت)
- استخوان گاوی استریل شده (زنوگرفت)
- مواد سنتتیک مانند TCP
ایمپلنت دندان در بیماران با سابقه سرطان
یکی از نگرانیهایی که در زمان ایمپلنتگذاری برای افراد با سابقه سرطان به وجود میآید، ایجاد دوباره روند سرطان است. بیمارانی که در گذشته، سابقه شیمیدرمانی و پرتودرمانی به ویژه در ناحیه فک داشتند، بیش از دیگران نگران این موضوع هستند که در روند ایمپلنتگذاری، برای بار دیگر، با این بیماری مواجه نشوند. به همین خاطر، این افراد باید دو نکته را قبل از ایمپلنتگذاری در نظر بگیرند و انجام دهند.
- بهتر است قبل از جراحی، مواردی مانند تراکم استخوان، ناحیه پرتودهی و سطح ایمنی بدن را بررسی کنند.
- برای ایمپلنتگذاری در بیماران با سابقه سرطان، بهتر است قبل از کاشت ایمپلنت، متخصص دندانپزشک ایمپلنت با آنکولوژیست با هم مشورت کنند.
ملاحظات قبل، حین و بعد از کاشت ایمپلنت برای افراد سرطانی
ایمپلنت دندان برای افرادی که سابقه سرطان دارند، امکانپذیر است. با رعایت ملاحظات خاص قبل، حین و بعد از جراحی، این افراد میتوانند از ایمپلنتهای دندانی استفاده کنند.
قبل از ایمپلنت:
- آزمایشهای خون باید قبل از جراحی انجام شود تا وضعیت عمومی بدن بررسی شود.
- فاصله زمانی مناسب بین آخرین شیمیدرمانی و پرتودرمانی و جراحی ایمپلنت باید رعایت شود (حداقل ۶ تا ۱۲ ماه).
- بسته به نوع سرطان و ناحیه درگیر، ممکن است نیاز به پیوند استخوان باشد.
روند اجرای ایمپلنت:
- دقت در جراحی: جراحی باید با دقت بالا انجام شود تا کمترین آسیب به بافت لثه و استخوان وارد شود.
- جلوگیری از عفونت: مصرف داروهای پیشگیری از عفونت زیر نظر پزشک برای جلوگیری از بروز عوارض ضروری است.
بعد از ایمپلنت:
- معاینات منظم: پس از کاشت ایمپلنت، باید هر ۳ تا ۶ ماه برای بررسی سلامت لثه و ثابت بودن ایمپلنت به پزشک مراجعه شود.
- رعایت بهداشت دهان: استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین ۰.۱۲% و دوری از سیگار به موفقیت ایمپلنت کمک میکند.
- در صورت مشاهده درد یا خونریزی، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.
آیا میتوان بعد از درمان سرطان، برای ایمپلنت اقدام کرد؟
بله. همانطور که اشاره شد، تنها باید ۶ تا ۱۲ ماه بعد از آخرین مرحله درمان سرطان، برای کاشت ایمپلنت اقدام کرد. با رعایت این فاصله زمانی، میتوان نتیجه ایمن از ایمپلنتگذاری گرفت. جویدن راحت، صحبت کردن بدون تغییر در تلفظ کلمات، از نتایج ایمپلنت گذاری در افراد – به ویژه افراد با سابقه سرطان – است که اعتماد به نفس را به همراه خواهد داشت.
در نهایت، با آرامش خاطر تصمیم بگیرید؛ سلامت شما در گرو انتخاب آگاهانه است!
ایمپلنت مرغوب و باکیفیت از برندهای شناخته شده، برای نجات سلامت دندان ساخته شدند. بنابراین لازم نیست نسبت به ایمپلنتگذاری، به هر شایعهای اهمیت دهیم و بدون درخواست منابع معتبر، هر ادعایی را بپذیریم. با توجه به تمام منابع ارائه شده، هیچ ارتباط مستقیم و اثبات شدهای میان ایمپلنت و سرطان وجود ندارد. در این فرصت، تلاش کردیم که تمام ابعاد علمی رابطه ایمپلنت و سرطان را بررسی کنیم تا شایعهها در این مورد را این موضوع در ذهن افراد از بین برود.
سوالات متداول بیماران – پاسخهای تخصصی
ایمپلنتهای ارزان و بیکیفیت، سرطانزا نیستند اما استفاده از آنها، امکان شکست ایمپلنت را به همراه دارد.
خیر. پری-ایمپلنت یک بیماری التهابی است. این بیماری نمیتواند روند ژنتیکی یا مولکولی را به تومور تبدیل کند.
خیر. پیوندهای استخوان در انواع مختلف از تاییدیه پزشکی برخوردارند و امکان سرطانزا بودن آنها وجود ندارد.
لکه سفید یا قرمز که در برابر درمان مقاومت میکند، توده سفت بدون درد، بی حس یا خونریزی بدون دلیل و زخمی که بیش از ۲ هفته وجود دارد از علائم سرطان دهان هستند.
خیر. جریانهای الکتریکی میان فلز ایمپلنت و فلزات موجود در دهان هست که هیچ ارتباطی با سرطان ندارد.
توده سرطانی بدون درد است و به طور مداوم رشد میکند. این در حالی است که التهاب لثه با درد و قرمزی همراه است.
این مقاله، براساس منابع زیر گردآوری شده است:
- سرطان دهان در مجاورت ایمپلنت؛ مرور شواهد بالینی – مرکز ملی اطلاعات زیستفناوری آمریکا (NCBI)
- گزارش موردی نادر: کارسینوم سلول سنگفرشی در کنار ایمپلنت دندانی – پایگاه Ovid
- بررسی رابطه ایمپلنت و سرطان دهان؛ مروری بر دادههای PubMed – بنیاد ملی پزشکی آمریکا
- ایمپلنت دندانی و سرطان – کلینیک استادیوم فمیلی دنتیستری
- نگاهی بالینی به ارتباط سرطان دهان و ایمپلنت – کلینیک گالفساید دنتال
سلام. دندان های که خراب شده و فقط جای سیاه دارن میشه ایمپلنت کرد
درود بر شما
ایمپلنتها برای جایگزینی دندانها استفاده میشوند. در بسیاری از موارد، ایمپلنت میتواند به عنوان یک راه حل جایگزین برای دندان هایی با مشکلات جزئی مانند جای سیاه استفاده شود. اما قبل از تصمیم گیری برای ایمپلنت، نیاز به بررسی توسط یک دندانپزشک متخصص است.
در برخی موارد، اصلاح دندان با استفاده از تکنیک های دندانپزشکی دیگر مانند پر کردن و ترمیم دندان یا روکش دندانی میتواند بهترین راه حل باشد. بنابراین، برای دریافت پاسخ دقیقتر، بهتر است با با کلینیک سریتا تماس بگیرید.