علائم عفونت ایمپلنت دندان و روش های درمان و پیشگیری

فهرست مطالب

دندان ها به دلایل مختلف می افتند (یا کشیده می شوند). گاهی اوقات دندان خود را در اثر حادثه یا ضربه از دست می دهید در موارد دیگر، آنقدر پوسیده می شود که نیاز به کشیدن دارد. انجمن جراحان دهان و فک و صورت آمریکا تخمین می زند که ۶۹ درصد از بزرگسالان بالای ۴۵ سال حداقل یک دندان دائمی خود را از دست داده اند.اگر قصد دارید یک یا چند دندان از دست رفته خود را جایگزین کنید، بهتر است بدانید که چندین گزینه وجود دارد. در طی چند دهه اخیر، یکی از این روش‌ ها با نتایج ماندگار و فوق العاده خود از بقیه متمایز شده است و آن ایمپلنت دندان است. ایمپلنت‌ های دندانی مانند دندان ‌های طبیعی به نظر می ‌رسند و عمل می‌ کنند اما متأسفانه می توانند مستعد عفونت باشند. علاقه به مبحث عفونت ایمپلنت دندان از سال ۲۰۰۰ به طور پیوسته در حال افزایش بوده است. تحقیقات نشان می دهد که حدود نیمی از روش های کاشت دندان به عفونت ختم می شوند.

با اینحال عفونت ایمپلنت لزوماً به معنای از بین رفتن ایمپلنت نیست. تشخیص و درمان به موقع آن می تواند کاشت دندان را نجات دهد. مطلب امروز به بررسی نشانه های عفونت ایمپلنت، روش های درمان و پیشگیری از این وضعیت می پردازد. از همراهی شما تا پایان مطلب سپاسگزاریم.

عفونت ایمپلنت دندان چیست؟

متورم شدن و عفونت در ناحیه ریشه ی دندان یا ایمپلنت در لثه را عفونت ایمپلنت دندان می گویند. عدم رعایت بهداشت، دیابت، سیستم ایمینی ضعیف، عادات غلط، مصرف سیگار می تواند از عوامل این عفونت باشد.

ایمپلنت دندان ممکن است با عارضه و ریسک هایی همراه باشد و حتی منجر به از بین رفتن ایمپلنت دندان شود. تشخیص به موقع می تواند باعث بهبود و درمان این مسئله شود.

بر اساس یک تحقیق پزشکی انجام شده و منتشر شده در سایت pubmed، چهار تا ۱۰ درصد از بیمارانی که ایمپلنت های دندانی دریافت می کنند دچار عفونت های بعد از عمل می شوند. این عارضه مهم است زیرا درمان‌های اعمال شده معمولاً بی‌اثر هستند و دو سوم ایمپلنت‌های عفونی شکست می‌خورند، اکثراً قبل از بارگذاری پروتز.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26384096/

تشخیص عفونت ایمپلنت دندان

اگر یک یا چند مورد از علائم عفونت ایمپلنت دندان را تجربه کردید، فوراً با دندانپزشک خود تماس بگیرید. اگر می خواهید ایمپلنت خود را نجات دهید، تشخیص و درمان به موقع ضروری است. اولین قدم انجام عکسبرداری با اشعه ایکس است تا مشخص شود آیا از دست دادن استخوان وجود دارد یا خیر. مرحله بعدی پروب پریودنتال است. با استفاده از این روش می توان مرحله عفونت را به طور دقیق تعیین کرد. پس از آن، دندانپزشک درمان مناسب را توصیه می کند.

شرح جامع و کامل : ایمپلنت دندان

فراموش نکنید اگر ایمپلنت دندان دارید، باز هم باید هر ۶ ماه یکبار معاینات منظم دندانپزشکی خود را انجام دهید. این معاینات روتین علاوه بر بررسی دندان های طبیعی شما، این فرصت را برای دندانپزشک فراهم می کند تا ایمپلنت های دندانی شما را از نظر هرگونه علائم التهاب، عفونت یا شلی بررسی کند. اگر مشکلی تشخیص داده شود، دندانپزشک شما می تواند سریعاً اقدام نماید.

بیشتر بدانید : ورم بعد از ایمپلنت چند روز طول میکشد؟

عفونت پیچ ایمپلنت

پیچ ایمپلنت، همان پایه ایمپلنت است که درون لثه کاشته می‌ شود و با استخوان فک پیوند می ‌خورد. پس از قرار گرفتن پیچ ایمپلنت درون فک، دندانپزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد تا پاتوژن های عفونت زا را از بین ببرد. در صورت عدم مصرف منظم داروی آنتی بیوتیک یا وجود عواملی مانند مصرف دخانیات و عدم رعایت بهداشت دهانی، این پاتوژن های عفونت زا در اطراف پیچ ایمپلنت به رشد خود ادامه می دهند و علائمی شبیه بیماری های لثه ایجاد می کنند. در چنین شرایطی تشخیص و دریافت درمان مناسب در اسرع وقت برای نجات ایمپلنت و جلوگیری از شکست آن ضروری است.

بیشتر بدانید : پایه یا فیکسچر ایمپلنت چیست؟

علائم و نشانه های عفونت ایمپلنت دندان

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، بلافاصله با دندانپزشک خود تماس بگیرید:

• تورم اطراف ایمپلنت
• اشکال در جویدن
• طعم نامطلوب در دهان
• تغییر رنگ لثه
• خونریزی از محل ایمپلنت
• ترشح چرک
• شل شدن ایمپلنت
• تب
• درد ضربانی در گوش 
• دردی که با دارو از بین نمی رود.
• علائم عفونت ایمپلنت دندانی همچنین شامل افزایش عمق پاکت های اطراف ایمپلنت و از دست دادن تدریجی استخوان در ناحیه آسیب دیده است. با این حال، این موارد فقط توسط یک پزشک متخصص مانند دندانپزشک یا پریودنتیست قابل تشخیص هستند.

علائم عفونت ایمپلنت دندانی همچنین شامل افزایش عمق پاکت های اطراف ایمپلنت و از دست دادن تدریجی استخوان در ناحیه آسیب دیده است. با این حال، این موارد فقط توسط یک پزشک متخصص مانند دندانپزشک یا پریودنتیست قابل تشخیص هستند.

بیشتر بدانید : چرا آب نمک بعد از ایمپلنت مهم است؟

علت آبسه لثه بعد ایمپلنت

بعد از جراحی نصب پایه ایمپلنت، لثه تا چند روز متورم و حساس است. این تورم طبیعی است و به تدریج کاهش می یابد. اما در برخی مواقع با گذشت چندین روز از جراحی، لثه در محل کاشت ایمپلنت همچنان متورم بوده و با کمی فشار، ترشحات چرک مانندی از آن خارج می شود. این علائم، نشان دهنده آبسه لثه بعد از ایمپلنت است و یکی از عوارض کاشت دندان محسوب می شود.  در واقع ایجاد آبسه در لثه بعد از ایمپلنت از نشانه‌های عفونت در ایمپلنت دندان است. در صورت عدم درمان این آبسه و گسترش عفونت، پروسه کاشت ایمپلنت با شکست مواجه شده و ایمپلنت پس زده می شود.

علل احتمالی آبسه لثه بعد ایمپلنت عبارتند از:

• استفاده از ایمپلنت ساخته شده با متریال بی کیفیت
• کاشت نادرست ایمپلنت توسط دندانپزشک (به عنوان مثال نصب شل و یا بسیار سفت ایمپلنت، شل بستن کاور اسکرو، عدم استفاده از کاور اسکرو اصلی ایمپلنت)
• رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان توسط بیمار
• ابتلای بیمار به مشکلات زمینه ای مانند دیابت
• استعمال دخانیات در دوره نقاهت
• عدم مصرف مایعات کافی توسط بیمار
• مصرف زیاد مواد قندی در دوره نقاهت
• جوش نخوردن ایمپلنت به استخوان (به عنوان مثال به خطر حساسیت به پایه ایمپلنت و یا تراکم ضعیف استخوان)

عوارض عدم درمان عفونت ایمپلنت دندان

اساسا دو نوع عفونت وجود دارد که می تواند روی ایمپلنت دندان تأثیر بگذارد. در موکوزیت اطراف ایمپلنت، باکتری ها به بافت نرم اطراف ایمپلنت مانند لثه حمله می کنند. در بیشتر موارد، موکوزیت اطراف ایمپلنت بسیار قابل درمان و برگشت پذیر است. به همین دلیل است که اگر متوجه قرمزی، خونریزی یا تورم لثه های اطراف ایمپلنت شدید، باید در اسرع وقت به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

بیشتر بدانید : کاشت مجدد ایمپلنت دندان

در صورت عدم درمان، موکوزیت اطراف ایمپلنت ممکن است به پری ایمپلنتیت تبدیل شود که با عفونت در بافت نرم و استخوان اطراف ایمپلنت مشخص می شود. همانطور که عفونت به استخوان حمله می کند، استخوان شروع به زوال می کند. بنابراین پایه ایمپلنت، پشتیبانی خود را از دست می دهد و ممکن است شروع به شل شدن کند. در موارد شدید، عفونت می‌ تواند به صورت مخفیانه وارد جریان خون شود و باعث مشکلات سلامت سیستمیک شود. مداخله جراحی معمولاً برای رفع پری ایمپلنتیت ضروری است. عدم درمان عفونت ایمپلنت در زمان مناسب می‌ تواند در نهایت به شکست ایمپلنت منجر شود.

بیشتر بدانید : آیا ایمپلنت باعث بوی بد دهان میشود؟

درمان عفونت ایمپلنت

هرچه عفونت زودتر درمان شود، شانس موفقیت شما بیشتر خواهد بود. پس از انجام یک معاینه کامل توسط دندانپزشک از جمله عکسبرداری اشعه ایکس، او می تواند میزان عفونت و هرگونه بی ثباتی در ایمپلنت را تعیین کند. بسته به سطح عفونت ممکن است به ترکیبی از گزینه های مختلف برای احیای ایمپلنت خود نیاز داشته باشید.

بیشتر بدانید : آیا ایمپلنت دندان درد دارد؟

هدف از درمان پری ایمپلنتیت جلوگیری از پیشرفت عفونت و حفظ ایمپلنت است. مهم ترین بخش درمان، یافتن علت عفونت و درمان آن است. دندانپزشک محل را تمیز می کند و برای مبارزه با عفونت آنتی بیوتیک تجویز می نماید اما اگر علت عفونت درمان نشود، پس از قطع آنتی بیوتیک توسط بیمار، مشکل دوباره ظاهر خواهد شد.

به طور کلی از روش های زیر برای درمان عفونت ایمپلنت استفاده خواهد شد:

• تجویز آنتی بیوتیک: بسته به شدت عفونت می‌ تواند به صورت موضعی یا سیستماتیک باشد.

• برداشتن روکش نامناسب: التهاب ناشی از ضربه به خاطر اندازه یا شکل نامناسب روکش را می توان با برداشتن تاج نامتناسب درمان کرد. پس از کاهش التهاب می توان یک روکش مناسب روی ایمپلنت دندان قرار داد تا دندان را ترمیم کند.
• تمیز کردن و دبریدمان: اگر عفونت ایمپلنت به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد شده باشد، معمولا پاکسازی و دبریدمان حرفه ای (برداشتن بافت عفونی به منظور تسریع روند بهبودی)،  مصرف آنتی بیوتیک ها و مسواک زدن دقیق و کشیدن نخ دندان برای درمان این عارضه کافی خواهد بود.
• برداشتن ایمپلنت شکت خورده: اما اگر علت عفونت یک ایمپلنت شل باشد که به باکتری ها اجازه می دهد بین فیکسچر و استخوان نفوذ کنند، تنها راه برای جلوگیری از عفونت و جلوگیری از آسیب بیشتر به استخوان فک، برداشتن ایمپلنت ناموفق است. اگر ایمپلنت دندان قبلاً به دلیل عفونت شدید و از دست دادن استخوان متعاقب آن شل شده باشد، ممکن است امکان حفظ آن وجود نداشته باشد. در این مورد، ممکن است نیاز باشد ایمپلنت دندان آلوده برداشته شود تا ناحیه کاشت به تدریج ترمیم شود. پس از بهبودی کامل ناحیه مورد نظر می‌توانید یک پروسه ایمپلنت دندانی دیگر را برنامه ‌ریزی کنید. 

درمان خانگی عفونت ایمپلنت

عفونت ایمپلنت دندان، یک مشکل جدی است که باید در اسرع وقت به آن رسیدگی شود. اگر به دنبال یک روش خانگی برای درمان عفونت ایمپلنت هستید، باید بگوییم که چنین چیزی وجود ندارد. شاید تنها کاری که بتوانید در کنار درمان توصیه شده توسط پزشک انجام دهید، غرغره کردن دهان با آب نمک یا دهانشویه باشد. اما این یک درمان محسوب نمی شود و فقط می تواند تا حدی التهاب و ورم را کاهش دهد.

آنتی بیوتیک برای عفونت ایمپلنت دندان

پس از تعیین شدت و مرحله عفونت ایمپلنت در صورتی که این عفونت خفیف باشد، دندانپزشک با تجویز داروی آنتی بیوتیک به درمان آن می پردازد. در اکثر موارد آنتی بیوتیک تجویز شده به صورت خوراکی است اما ممکن است نوع موضعی نیز تجویز شود. در مورد عفونت های ایمپلنت متوسط تا شدید دیگر آنتی بیوتیک به تنهایی جوابگو نخواهد بود و در صورت لزوم در کنار سایر درمان‌ ها به کار می رود.

آیا می توان ایمپلنت دندان عفونی شده را حفظ کرد؟

هر چه عفونت زودتر تشخیص داده و درمان شود، شانس موفقیت بیشتر خواهد بود. بنابراین در مراحل ابتدایی عفونت ایمپلنت غالبا می توان ایمپلنت را نجات داد. اما اگر ایمپلنت دندان به دلیل شدت عفونت و تحلیل استخوان شل شده باشد، ممکن است نتوانید آن را حفظ کنید.

پیشگیری از عفونت ایمپلنت دندان

همه علائم عفونت ایمپلنت دندان به طور معمول با مراقبت های مناسب پس از جراحی ایمپلنت قابل اجتناب هستند. بسیار مهم است که دستورالعمل های مراقبتی ارائه شده توسط دندانپزشک خود را به دقت دنبال کنید.

بیشتر بدانید : مراقبت از ایمپلنت دندان به تفکیک مرحله

یکی از عوامل موثر در یک تجربه ایمپلنت موفق، مشاوره با یک دندانپزشک معتبر و ماهر است که سابقه کافی در زمینه کاشت ایمپلنت را داشته باشد.

با این حال، خبر خوب این است که احتمال عفونت ایمپلنت دندانی کم است، به خصوص اگر فرد نکات مراقبتی مناسب پس از جراحی ایمپلنت را دنبال کند. از جمله:

• رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان: یک روال بهداشتی دقیق و منظم برای مراقبت از دندان ها می تواند در جلوگیری از بروز عفونت بعد از جراحی ایمپلنت دندان بسیار موثر باشد. مسواک زدن ملایم، ۲ بار در روز به جلوگیری از تجمع باکتری های عامل عفونت کمک می کند. علاوه بر مسواک زدن، کشیدن نخ دندان نیز بسیار مهم است زیرا به حذف ذرات غذایی که با مسواک به آنها دسترسی ندارید، کمک می کند.
• غرغره: غرغره منظم یکی از مهم ترین جنبه های درمان ایمپلنت دندان است. شستشوی دهان به کنترل تجمع باکتری ها کمک می کند و متعاقباً خطر عفونت را کاهش می دهد. بیماران باید یک یا دو بار در روز دهان خود را با دهانشویه مورد تأیید دندانپزشک یا محلول آب نمک شستشو دهند.
• اجتناب از سیگار: سیگار می‌تواند باکتری ‌های زیادی را وارد دهان کند و همچنین توانایی بدن برای بهبودی مناسب را کاهش دهد. سیگار کشیدن، یکی از بدترین کارهایی است که بیمار می تواند پس از جراحی ایمپلنت انجام دهد. به بیماران توصیه می شود از چند روز قبل و بعد از عمل از استعمال دخانیات خودداری کنند.
• پرهیز از مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی قند بالا: قند هیچ وقت برای لثه ها خوب نیست، خصوصا هنگامی که لثه ها در حال بهبود هستند، می تواند به آنها آسیب برساند. بیماران در طول بهبود ایمپلنت‌ های دندانی خود باید از مصرف غذاها و نوشیدنی‌ هایی که حاوی قند زیادی هستند، کاملاً پرهیز کنند. ذرات قند که بسیار کوچک هستند، می توانند در شکاف های ریز دهان از جمله در محل جراحی، پنهان شده و ممکن است به تجمع بیش از حد باکتری منجر شوند.
• حداقل دو بار در سال به دندانپزشک خود مراجعه کنید: اگرچه ایمپلنت های دندانی شما در معرض پوسیدگی نیستند، اما هنوز باید حداقل دو بار در سال برای تمیز کردن و چکاپ به دندانپزشک خود مراجعه کنید. این کار به دندانپزشک امکان می دهد تا سلامت دهان و دندان شما را تحت نظر داشته باشد و با تشخیص اولین نشانه عفونت مانند تورم یا قرمزی بافت لثه، به سرعت مداخله کند.
• مصرف غذاهای نرم: عفونت ها معمولاً در اطراف مناطقی که تماس مستقیم با جریان خون وجود دارد، اتفاق می افتند. زخم هایی که بلافاصله پس از ایمپلنت دندان در دهان ایجاد می شوند، باید بسته نگه داشته شوند تا امکان تماس مستقیم با خون وجود نداشته باشد. غذا اصلی ترین چیزی است که می تواند باعث آسیب به زخم های دهان شود. بنابراین لازم است از غذاهای سفت پرهیز کنید زیرا می توانند برش ها را دوباره باز کنند و همچنین بخیه ها را شل کنند. 

علاوه بر تمام این اقدامات، بیماران باید برای چند روز فعالیت بدنی خود را کاهش دهند و آنتی بیوتیک ها و داروهای تجویز شده را به درستی مصرف کنند تا از بهبودی مطلوب ایمپلنت ها اطمینان حاصل شود.

بیشتر بدانید : ایمپلنت دندان اقساطی

علت بروز و عوامل مستعد کننده عفونت ایمپلنت دندان

شایع ترین علل عفونت ایمپلنت عبارتند از:

• بهداشت ضعیف دهان و دندان: رعایت اصول مراقبتی پس از ایمپلنت حیاتی است. اگر روزانه مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، باکتری ها و قارچ ها به سرعت در دهان شما تکثیر می شوند. اینها به تدریج راه خود را به سمت بافت های نرم و سخت اطراف ایمپلنت باز می کنند. عفونت ممکن است به انواع مشکلات ایمپلنت دندان منجر شود.
• استعمال دخانیات: میزان غلظت آنزیمی به نام آرژیناز در بزاق افرادی که دخانیات مصرف می کنند، بیشتر از سایرین است. گمان می رود که این آنزیم، تولید اکسید نیتریک را کاهش می دهد. این امر بزاق را اسیدی تر می کند و محیطی عالی برای رشد باکتری ها ایجاد می نماید. بنابراین افراد سیگاری در برابر عفونت های ایمپلنت دندان آسیب پذیرتر هستند.
• بیماری پریودنتال قبلی: بیماران با سابقه پریودنتیت نیز در معرض خطر بیشتر عفونت ایمپلنت هستند. این بیماری مطمئناً قبل از کاشت ایمپلنت درمان می شود اما احتمال عود مجدد آن وجود دارد. از دست دادن استخوان نیز در چنین مواردی بارزتر است و منجر به نرخ بالاتر شکست ایمپلنت می شود.

ریسک فاکتورهای زیر می توانند در ایجاد عفونت ایمپلنت موثر باشند، اما میزان عفونت ناشی از این موارد بسیار پایین است:

• حساسیت به تیتانیوم
• بیماری های سیستمیک مانند دیابت
• استفاده از سمان اضافی در زمان قرار دادن روکش
• توزیع غیر یکنواخت نیروی بایت (گاز زدن)

سوالات متداول

برخی از سوالات متداول پیرامون ایمپلنت دندان در زیر گردآوری شده اند:

۱. آیا عفونت ایمپلنت دندان می تواند پخش شود؟

اگر عفونت ایمپلنت دندان دارید، درمان فوری ضروری است. در غیر این صورت عفونت می تواند به دندان های دیگر سرایت کند و حتی ممکن است وارد جریان خون شده و باعث سپتیسمی (مسمومیت خونی) شود. 

۲. شایع ترین علت شکست ایمپلنت چیست؟

شایع ‌ترین دلیل شکست ایمپلنت ‌های دندانی، بروز عفونت در استخوان فک اطراف ایمپلنت‌ است که پری ایمپلنتیت نامیده می‌ شود. اگرچه ایمپلنت‌ ها نمی‌توانند پوسیدگی دندان ایجاد کنند اما همچنان مستعد ابتلا به بیماری لثه در محل کاشت ایمپلنت هستند.

۳. آیا ایمپلنت دندان می تواند باعث مشکلات ایمنی شود؟

بیماری های خود ایمنی که باعث حمله سیستم ایمنی به بافت های بدن می شوند، دلایل ژنتیکی و محیطی دارند. برخی تحقیقات نشان می‌ دهد که ایمپلنت‌های دندانی فلزی ممکن است باعث واکنش خود ایمنی در افراد مبتلا به آلرژی به فلز و سایر زمینه‌ های ژنتیکی شوند.

۴. اگر عفونت دندان درمان نشود، چه اتفاقی می افتد؟
در صورت عدم درمان، طبیعتا عفونت پیشرفت کرده و سطح بیشتری از لثه و استخوان را درگیر می کند و در نتیجه پروسه درمان هم سخت تر شده و بیمار هم درد بیشتری را متحمل میشود. ممکن است حتی به شکست ایمپلنت منجر شود که باید در این صورت ایمپلنت را از دهان خارج کرد.

۵. چه عواملی خطر بروز عفونت را افزایش می دهد؟
بهداشت دهان و دندان ضعیف،دیابت، عادات مخربی چون دندان قروچه، مصرف دخانیات و ابتلا بیماری های لثه می تواند زمینه را برای رشد باکتری های مضر در دهان فراهم کند و درنتیجه عفونت در ایمپلنت دندان بوجود آید که میزان عمر مفید ایمپلنت دندان را تحت تاثیر قرار میدهد.

۶. در صورت عفونت ایمپلنت دندان، به کاشت مجدد ایمپلنت نیاز داریم؟
هرچه زودتر برای درمان عفونت اقدام شود به همان اندازه موفقیت برای نجات ایمپلنت بیشتر است. اگر عفونت بسیار شدید باشد و استخوان پشتیبان آن از بین رفته باشد و ایمپلنت هم آلوده عفونت شده باشد ، ایمپنلت دیگری برای جایگزینی نیاز است.

حرف آخر

ایمپلنت های دندانی قابل اطمینان ترین درمان جایگزینی دندان هستند زیرا می توانند برای چند دهه دوام داشته باشند. در واقع آنها در بیش از ۹۵ درصد موارد موفقیت آمیز هستند. ماندگاری طولانی مدت این ترمیم های دندانی به یک پایه تیتانیومی متکی است که با استخوان فک شما ترکیب می شود. پایه ایمپلنت از طریق فرآیندی به نام osseointegration (هم جوشی) با استخوان شما ادغام می ‌شود و به آن اجازه می‌ دهد تا یک عمر دوام داشته باشد (البته در صورت مراقبت درست و اصولی). با اینحال گاهی اوقات ایمپلنت های دندانی ممکن است شکست بخورند اگرچه این وضعیت به ندرت اتفاق می افتد اما علت آن در اکثر اوقات، ایجاد عفونت در محل ایمپلنت دندان و عدم درمان به موقع آن است.

منابع:

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26384096/